- Choroby zapalne jelit, występujące głównie wśród ludzi młodych, stają się coraz bardziej powszechne w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej, a ostatnio także w Azji – mówiła prof. Grażyna Rydzewska-Wyszkowska, kierownik Kliniki Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala MSWiA w Warszawie, na konferencji prasowej w ramach cyklu "Spotkanie z Ekspertem".

Nieswoiste choroby zapalne jelit to schorzenia autoimmunologiczne. Dochodzi do nich wtedy, gdy układ odpornościowy nieprawidłowo reaguje i atakuje własne komórki jelit, powodując stan zapalny. Zaliczane są do nich choroba Leśniewskiego-Crohna (ChLC) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG).

OGLĄDAJ: "Kiedyś nie było aż tylu pacjentów"

"Kiedyś nie było aż tylu pacjentów"

Posłuchaj

Dowiedz się więcej

Wstrzymaj

Zobacz cały materiał

Ten i inne materiały obejrzysz w subskrypcji

"Nasze organizmy nie są do niej przyzwyczajone"

W Polsce na choroby zapalne jelit cierpi co najmniej 100 tys. osób, głównie ludzie młodzi w wieku 15-40 lat. - Aż 70 proc. z nich w chwili diagnozy jest poniżej 35. roku życia - zwróciła uwagę prof. Grażyna Rydzewska-Wyszkowska. Zaznaczyła, że choroby zapalne jelit najczęściej występują i rozwijają się w krajach rozwiniętych, głównie w USA i Unii Europejskiej. Jednak coraz powszechniej występują także w Azji, głównie w Chinach, oraz w krajach Ameryki Południowej. - Chińczycy pod tym względem doganiają Zachód. U nich to też coraz częstszy problem - powiedziała specjalistka. Podejrzewa się, że głównym powodem wzrostu zachorowań na choroby zapaleń jelit jest niekorzystna zmiana stylu życia oraz wpływ zanieczyszczeń środowiska. Coraz częściej zwraca się uwagę na negatywny wpływ żywności wysokoprzetworzonej. U niektórych osób, prawdopodobnie bardziej do tego predysponowanych genetycznie, rozwija się tego rodzaju choroba autoimmunologiczna. W produktach żywnościowych coraz częściej stosuje się różnego typu substancje chemiczne, takie jak emulgatory umożliwiające łączenie niemieszających się ze sobą produktów, takich jak olej i woda, tworząc stabilne emulsje. Jako zagęstnik i stabilizator szeroko stosowany jest karagen (oznaczony na opakowaniach jako E407), naturalny polisacharyd (wielocukier) pozyskiwany z czerwonych wodorostów morskich. Nawet jeśli jakaś substancja jest naturalna, to niektóre osoby mogą źle na nią reagować, gdyż nasze organizmy nie są do niej przyzwyczajone. - Karagen jest stosowany jako substancja zastępująca żelatynę w produktach przeznaczonych dla wegan – poinformowała prof. Rydzewska-Wyszkowska. – Jest on także zamiennikiem skrobi i tłuszczów w produktach typu "light", "high protein" lub "no added sugar".

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

"Masz ciało, które odmawia posłuszeństwa". Nowoczesna terapia dla niewielu chorych

Rozwija się w jelitach, ale cierpi cały organizm. Pacjenci wstydzą się iść do lekarza

Piotr Wójcik

Chorują nawet kilkumiesięczne dzieci. "Potrzebna jest ścisła współpraca"

Piotr Wójcik

Jak wskazano na konferencji, inne substancje stosowane w przemyśle spożywczym, takie jak karboksymetyloceluloza (E466) i polisorbat-80 (E433), wykazują zwiększony potencjał prozapalny mikrobioty jelitowej, pełniącej ważną rolę w naszym organizmie. Karboksymetyloceluloza to półsynstetyczna pochodna celulozy wykorzystywana w produktach spożywczych jako zagęstnik, stabilizator i emulgator. Używana jest w postaci białego proszku i łatwo rozpuszcza się w wodzie. Z kolei polisorbat-80 to żółtawa, gęsta ciecz stosowana w jako środek zapobiegający rozwarstwianiu się składników, np. w lodach.

Cel: opanować stan zapalny

Nieswoiste choroby zapalne jelit prowadzą do niepełnosprawności, której na pierwszy rzut oka często nie widać. Objawy, takie jak konieczność częstych wypróżnień (nawet do 30 na dobę), są wstydliwe i stygmatyzujące. Problemy z akceptacją otoczenia mają przede wszystkim pacjenci w wieku dziecięcym i młodzieżowym. Powoduje to szereg kłopotów w życiu społecznym i zawodowym, i może prowadzić do wykluczenia. Zestaw wstydliwych objawów sprawia też, że chorzy bardzo często odwlekają pierwszą wizytę u lekarza.

- Być może część chorych uważa wystąpienie krwawienia z odbytu za coś wstydliwego. Druga część pacjentów może mieć tak subtelne objawy, że nie czują potrzeby, by umawiać się na wizytę. Tymczasem każde krwawienie powinno być powodem do niepokoju i taki pacjent powinien się zgłosić do lekarza. Warto podkreślić, że nie tylko NZJ, ale i nowotwory zdarzają się u coraz młodszych pacjentów - mówiła w maju w rozmowie w rozmowie z tvn24.pl lek. med. Iga Detka-Kowalska, kierownik pracowni endoskopii Szpitala Kieleckiego św. Aleksandra.

Zdaniem ekspertów, można uznać, że pacjenci cierpiący na nieswoiste zapalenia jelit są już w Polsce leczeni zgodnie z międzynarodowymi standardami. W ramach programów lekowych udostępniane są im innowacyjne terapie, w tym leczenie biologiczne (wpływające na stan zapalny) czy leki drobnocząsteczkowe.

- Największym problemem jest obecnie współpraca z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej w prowadzeniu pacjentów. Mimo rosnącej grupy chorych wciąż to choroby rzadko występujące. Lekarze pierwszego kontaktu nieczęsto się więc z nimi stykają, a coś, co jest nieznane, jest trudne w realizacji - ocenia Iga Detka-Kowalska.

Dowiedz się więcej:

Soja "głównym winowajcą" chorób jelit, depresji i Hashimoto? Eksperci komentują

Według prof. Rydzewskiej-Wyszkowskiej w leczeniu tych schorzeń ważna jest też odpowiednia dieta. W przypadku choroby Leśniewskiego-Crohna zaleca się wykluczenie z codziennego jadłospisu czerwonego mięsa, alkoholu, nabiału, drożdży, pszenicy, a także takich składników jak tauryna, emulgatory karboksymetyloceluloza i polisorbat-80 oraz karagen i dwutlenek tytanu.

Zaleca się natomiast spożywanie ryb, ryż biały i makaron ryżowy, płatki owsiane, soczewicę, groszek, ciecierzycę lub fasolę. Chorzy mogą spożywać awokado, gruszki, brzoskwinie oraz pomidory, ogórki marchew, świeży szpinak oraz cukinię.