"NYT": jak Izrael wykorzystywał Pegasusa do realizacji celów na arenie międzynarodowej

Spółka NSO wprowadziła oprogramowanie Pegasus na globalny rynek w 2011 roku. Jak pisze "New York Times", izraelska firma "zdawała się rozwiązywać jeden z największych problemów, z jakimi borykają się organy ścigania i agencje wywiadowcze w XXI wieku". Do tej pory bowiem przestępcy i terroryści dysponowali lepszą technologią do szyfrowania komunikacji niż śledczy do jej odszyfrowywania.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO >>>

Pegasus okazał się w tej kwestii przełomem. Amerykański dziennik wskazuje, że produkt firmy NSO wielokrotnie przyczynił się do spektakularnych sukcesów rządów w walce ze zorganizowaną przestępczością i terroryzmem. Wymienia w tym miejscu schwytanie przez meksykańskie władze Joaquína Guzmána, barona narkotykowego znanego jako "El Chapo", czy zlikwidowanie przez europejskich śledczych globalnej siatki pedofilów, działającej w ponad 40 krajach. Pegasus, jak pisze "NYT", był także wykorzystywany do udaremniania spisków terrorystycznych.

Każdy medal ma jednak dwie strony. Potężne narzędzie, które w założeniu miało służyć "walce ze złem", zaczęło być nadużywane przez rządy, często do politycznych celów. "Meksyk używał oprogramowania nie tylko przeciwko gangsterom, ale także dziennikarzom i dysydentom politycznym. Zjednoczone Emiraty Arabskie wykorzystały system do zhakowania telefonu aktywisty. Arabia Saudyjska używała go przeciwko adwokatom broniących praw kobiet i - według pozwu złożonego przez saudyjskiego dysydenta - do szpiegowania komunikacji z Dżamalem Chaszodżdżim, felietonistą 'The Washington Post', którego saudyjscy agenci zamordowali i rozczłonkowali w Stambule w 2018 roku" - pisze "NYT". Dodaje, że "żadna z tych rzeczy nie powstrzymała nowych klientów przed zwróceniem się do NSO, w tym Stanów Zjednoczonych".

Dziennik opisuje również, w jaki sposób władze Izraela wykorzystywały oprogramowanie szpiegowskie, oferowane przez prywatną spółkę NSO, do realizacji własnych interesów na arenie międzynarodowej. Jak wynika z artykułu, Pegasus stanowił kartę przetargową, za którą Izrael "kupował" poparcie zagranicznych rządów. Także tych, które powszechnie uchodzą bardziej za wrogów niż przyjaciół tego państwa. Według "NYT" produkt NSO pomógł m.in. wynegocjować historyczne "Porozumienia Abrahama", normalizujące stosunki między Izraelem a państwami Zatoki Perskiej. Jak wykazało trwające rok śledztwo "New York Timesa", Pegasus odegrał także kluczową rolę w zapewnieniu poparcia narodów arabskich w izraelskiej kampanii przeciwko Iranowi. Pomógł również przekonać Meksyk i Panamę do zmiany stanowiska i głosowanie na korzyść Izraela w kluczowych sprawach na forum ONZ.

Jak wyjaśnia "NYT", podobnie jak w przypadku broni konwencjonalnej, producenci cyberbroni muszą uzyskać licencje eksportowe od izraelskiego resortu obrony, by móc sprzedawać swoje narzędzia za granicę. Dzięki temu izraelskie władze mają decydujący wpływ na to, komu NSO może sprzedawać swoje oprogramowanie szpiegujące. "To pozwoliło Izraelowi uczynić NSO centralnym elementem strategii bezpieczeństwa narodowego, wykorzystując spółkę i podobne firmy do wspierania interesów kraju na całym świecie" - pisze dziennik.

Jak pisze "NYT", poszukiwanie przez izraelskie władze możliwości szerzenia swoich wpływów i dążenie firmy NSO do zwiększania zysków doprowadziły do tego, że "potężne narzędzie szpiegowskie znalazło się w rękach nowego pokolenia nacjonalistycznych przywódców na całym świecie". Dziennik dodaje, że "chociaż nadzór izraelskiego rządu miał zapobiec represyjnemu wykorzystywaniu potężnego oprogramowania szpiegowskiego, Pegasus został sprzedany Polsce, Węgrom i Indiom mimo wątpliwych danych o przestrzeganiu praw człowieka w tych krajach".

"NYT" pisze, że Pegasus "pomógł zjednoczyć" wschodzących prawicowych liderów na całym świecie. Dziennik przypomina w tym miejscu wizytę byłej premier Beaty Szydło i ówczesnego szefa polskiej dyplomacji Witolda Waszczykowskiego na kolacji u premiera Izraela Benjamina Netanjahu w listopadzie 2016 roku.

"Niedługo potem Polska podpisała umowę z NSO na zakup systemu Pegasus dla Centralnego Biura Antykorupcyjnego" - czytamy. "NYT" przywołuje ekspertyzę Citizen Lab z grudnia 2021 roku, zgodnie z którą telefony trzech ważnych publicznie osób - mecenasa Romana Giertycha, prokurator Ewy Wrzosek oraz senatora Koalicji Obywatelskiej Krzysztofa Brejzy - były inwigilowane przy użyciu Pegasusa. Niedawno Citizen Lab poinformowało, że kolejną inwigilowaną osobą w Polsce jest szef Agrounii Michał Kołodziejczak, a także Jan Krzysztof Ardanowski, poseł Prawa i Sprawiedliwości i były minister rolnictwa i rozwoju wsi.

"Netanjahu nie nakazał odcięcia (Polsce - red.) systemu Pegasus - nawet wtedy, gdy polski rząd uchwalił prawa, które wielu w środowisku żydowskim i samym Izraelu postrzegało jako negowanie Holokaustu, a nawet wówczas, gdy premier Mateusz Morawiecki, na konferencji z samym Netanjahu, wymienił 'żydowskich sprawców' wśród odpowiedzialnych za Zagładę" - pisze "New York Times".

Dziennik podaje również, że Ministerstwo Obrony Izraela wydało również licencję na sprzedaż Pegasusa Węgrom "mimo kampanii prześladowań przeciwników politycznych przez (premiera) Viktora Orbana". "Orban wykorzystywał narzędzia hakerskie przeciwko przedstawicielom opozycji, działaczom społecznym, dziennikarzom prowadzącym śledztwa przeciwko niemu oraz rodzinom byłych partnerów biznesowych, którzy stali się jego zaciekłymi wrogami".