"Ciężko tu przyjść jako Niemiec. Te popełnione zbrodnie przepełniają mnie wstydem". Uroczystości państwowe

Powstanie w getcie warszawskim było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie. 19 kwietnia 1943 roku warszawscy Żydzi podjęli walkę zbrojną z Niemcami. Od rana trwają w Warszawie obchody 80. rocznicy powstania getcie warszawskim. W południe trzej prezydenci wraz z małżonkami wzięli udział w uroczystości upamiętniającej 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Głos zabrał także Marian Turski. - Najważniejsze jest życie, a gdy ma się życie, najważniejsza jest wolność – powiedział Marian Turski, historyk i były więzień Auschwitz. - Ludzie, nie bądźcie obojętni na zło. Ludzie, bądźcie czujni – nawoływał.

Pochylamy nisko głowę przed bohaterami powstania w getcie – oznajmił prezydent Andrzej Duda. Prezydent RP podkreślił, że "nigdy nie wolno nam zapomnieć o męstwie i postawie polskich Żydów z warszawskiego getta".– Powstanie jest symbolem męstwa, niezwykłej, szaleńczej odwagi i absolutnej determinacji – stwierdził. Według Dudy bohaterowie powstańczej walki w getcie "są bohaterami Izraela, są bohaterami Żydów na całym świecie, są bohaterami Polski i Polaków".  - Naród Izraela żyje. Niech pamięć o bohaterach będzie zachowana – zauważył prezydent Izraela Isaac Herzog. - Żydzi stanęli naprzeciwko nazistowskich żołnierzy, którzy napłynęli jak rzeka do getta. […] Wyrok był jeden: śmierć i zagłada – dodał. - Gdyby ktoś szepnął im do ucha, że 80 lat później będziemy tu stać - prezydenci Polski, Niemiec i Izraela - by oddać cześć im bohaterstwu – powiedział Herzog, zauważając, że ta myśl na pewno pomogłaby żydowskim bojownikom. - Proszę o przebaczenie za zbrodnie, które Niemcy tu popełnili – oznajmił prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Niemiecki prezydent zaznaczył, że "straszliwe zbrodnie, które Niemcy popełnili, napawają mnie głębokim wstydem". – Nigdy więcej obłędu rasistowskiego, nigdy więcej rozpętanego nacjonalizmu, nigdy więcej barbarzyńskiej wojny. Nigdy więcej. Na tym opiera się nasza wspólna afera – wskazał. Frank-Walter Steinmeier przekazał także, że "wolność i niepodległość trzeba bronić". – My, Niemcy, wyciągnęliśmy lekcję z historii – podsumował.

Ta olbrzymia tragedia holokaustu, getta warszawskiego to również olbrzymia tragedia mojego miasta, Warszawy - zaczął prezydent m. st. Warszawy Rafał Trzaskowski. Podkreślił, że historia warszawskiego getta dotyczy go szczególnie. - Przez podwórko domu, w którym mieszkałem, tu niedaleko, przechodził mur getta - wspomniał. - Każde polskie dziecko było prowadzone przez Juliana Tuwima i Jana Brzechwę. Kiedy się zakochujemy, czytamy Bolesława Leśmiana. To wszystko jest w nas - stwierdził. - Historia Żydów i Polaków jest nierozerwalna - kontynuował. -Warszawa zawsze będzie miejscem otwartym, bo mamy to w swoim DNA - zapowiedział. - Nie bądźmy obojętni. To hasło nam towarzyszy, dlatego przyjmowaliśmy w Warszawie naszych ukraińskich przyjaciół - wskazał. - Cała Warsza była skazana na śmierć. [...] Każdego dnia tęsknimy za naszymi braćmi i siostrami, którzy zostali zamordowani. Zawsze będziemy pamiętać - powiedział.