Gdańsk świętuje 41. rocznicę Porozumień Sierpniowych. "Tamte zdarzenia kończyły wielką epokę podziałów"

Uroczystości z okazji 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych rozpoczęły się w Gdańsku po godzinie 10. W obchodach udział biorą między innymi prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk oraz bohaterowie tamtych wydarzeń, m.in. Lech Wałęsa, Bogdan Lis i Bożena Rybicka-Grzywaczewska. Obecna jest także wiceszefowa Komisji Europejskiej Věra Jourová.

- Czuliśmy wielkie zwycięstwo, więc trzeba o tym pamiętać, trzeba dziękować tym, którzy w tym uczestniczyli. Trzeba też widzieć, że tamte zdarzenia kończyły wielką epokę podziałów Polski, Europy i świata, na bloki, na granice, na państwa. Technologia, którą zbudowaliśmy, wymagała większych struktur i to ona zmuszała nas do walki, by usunąć bariery w kierunku rozwoju - mówił podczas uroczystości Lech Wałęsa.

Dodał też, w jakim miejscu, jego zdaniem, jest obecnie Polska. - Wtedy walczyliśmy nie z Kiszczakiem, z Jaruzelski, z ubekami. Walczyliśmy z systemem o inny system - podkreślał Wałęsa.

- Ja im mówiłem często, wy jesteście takie łobuzy, bo system wam na to pozwala, jak będzie inny system, to wam nie pozwoli na takie działania i udało się. A dzisiaj musimy powiedzieć tak, system mieliśmy i jeszcze go mamy, ale niektórzy niszczą ten system, zaczęli tak średnio, zaczęli od uwag, które widzieli w moim działaniu. Mnie też przeszkadzało wiele instytucji, jak byłem prezydentem, ale ja bym nie wpadł na pomysł, by to likwidować. A oni wpadli na pomysł, co przeszkadza to usuwać. Na razie mieli zamiar tylko jedną rzecz usunąć, tylko z tym usuwaniem to jest tak, że jak jedną usuniesz, to musisz drugie usuwać i tak usuwają, aż zniszczą nasze zwycięstwo - dodawał.

Stwierdził również, że "wtedy walczyliśmy o system z systemem, a teraz walczymy z ludźmi, którzy niszczą ten nasz pomysł".

Jak co roku, Wałęsa uroczyście otworzył Bramę nr 2 Stoczni Gdańskiej. To właśnie z Bramy nr 2 Lech Wałęsa ogłosił zakończenie protestu i powstanie pierwszego w bloku komunistycznym niezależnego, od władz i komunistycznej partii, związku zawodowego.

Do 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych odniósł się w mediach społecznościowych również premier Mateusz Morawiecki.

"Powiedzieć o Solidarności, że to był jedynie związek zawodowy to powiedzieć zdecydowanie za mało" – napisał szef rządu. I, w swoim wpisie, dodał: "Solidarność to największy ruch społeczno-narodowy w historii świata. To ruch, który miał na celu wywalczenie godnego życia w niepodległym i suwerennym państwie, a którego ideały i dziedzictwo realizujemy dziś w Polsce".

To kolejny już rok, kiedy Miasto Gdańsk z częścią legendarnych działaczy Solidarności i obecny NSZZ "Solidarność" świętują oddzielnie. Poniżej program uroczystości.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

MIASTO GDAŃSK:

Po otwarciu bramy uroczystości organizowane przez Miasto Gdańsk przeniosły się do Europejskiego Centrum Solidarności, gdzie zaplanowane są spotkania, wystawy i debaty.

O godzinie 11 przy wystawie stałej ECS odbędzie się "Spacer z uczestnikiem wydarzeń". Oprowadzać będzie między innymi prof. Wojciech Kubiński, anglista, który od ponad 40 lat pracuje na Uniwersytecie Gdańskim. Miał 28 lat, kiedy zgłosił się jako wolontariusz do obsługi I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność", aby tłumaczyć konsekutywnie.

Kolejny spacer odbędzie się o godzinie 13. Tym razem oprowadzać będzie Julian Golak, drukarz, wydawca, nauczyciel i samorządowiec, działacz opozycji w okresie PRL. O godzinie 14 z kolei przewodnikiem będzie Krzysztof Kasprzyk, literat, nauczyciel, publicysta, działacz opozycyjny w czasach PRL.

Na wszystkie spotkania obowiązują wcześniejsze zapisy. 

O godzinie 12 w ogrodzie zimowym ECS zostanie ogłoszona Nagroda Dziedzictwa Europejskiego Europa Nostra. O tej godzinie odbędzie się również wykład "Etyka Solidarności. Refleksja w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych". Udział w tej uroczystości weźmie między innymi Żanna Niemcowa, rosyjska dziennikarka, aktywistka społeczna, która po licznych pogróżkach w mediach społecznościowych wybrała emigrację polityczną. To córka Borisa Niemcowa - polityka, działacza demokratycznego, obrońcy praw człowieka, zwolennika liberalnych reform gospodarczych i przeciwnika aneksji Krymu przez Rosję, zastrzelonego w centrum Moskwy przez nieznanych sprawców.

Na godzinę 17 w ECS zaplanowano uroczystość wręczenia Medali Wdzięczności.

O godzinie 18 ma odbyć się marsz "Porozumienie 2021", którego inicjatorami są sygnatariusze Porozumienia Gdańskiego. Zebrani ruszą spod pomnika Jana III Sobieskiego do historycznej stoczniowej Bramy nr 2.

O godzinie 19 zaplanowany jest "Wiec dla Europy. Głęboko czujemy wspólnotę naszych losów". Wystąpią między innymi laureaci Medalu Wdzięczności, wiceszefowa Komisji Europejskiej Věra Jourová, Aleksandra Dulkiewicz, Jacek Karnowski, Adam Bodnar, Bożena Rybicka-Grzywaczewska, przedstawiciele społeczności migranckiej z Białorusi, Ukrainy i Rosji.

Z kolei o godzinie 20.30 zaplanowano na Dworze Artusa inaugurację wystawy poświęconej majorowi Henrykowi Sucharskiemu z udziałem prezydent Aleksandry Dulkiewicz.

Szczegółowy program obchodów 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych w Gdańsku można znaleźć na stronie gdansk.pl.

NSZZ "Solidarność":

Oddzielnie obchody organizuje obecny NSZZ "Solidarność".

O godzinie 11 w sali BHP odbędzie się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej z lat 1956-1989. W imieniu Prezydenta Andrzeja Dudy wręczy prezes IPN Karol Nawrocki.

Na godzinę 12.30 zaplanowano złożenie kwiatów pod pomnikiem Jana Pawła II i Ronalda Reagana, a o godzinie 13 – złożenie kwiatów pod pomnikiem Anny Walentynowicz.

Na Placu Solidarności o godzinie 13.30 odbędzie się otwarcie wystawy plenerowej "TU rodziła się Solidarność". Uroczystego otwarcie dokona Prezes IPN Karol Nawrocki.

O godzinie 14 w Sala BHP Stoczni Gdańskiej zaplanowane jest spotkanie rocznicowe dla zaproszonych gości, wręczenie uczniom stypendiów NSZZ "Solidarność".

O godzinie 16 zaplanowane są uroczystości na placu Solidarności w Gdańsku oraz złożenie kwiatów koło Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej.

Uroczysta msza święta odbędzie się w Bazylice p.w. św. Brygidy o godzinie 17.

Program tych uroczystości z okazji 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych można znaleźć na stronie solidarnosc.gda.pl.

Dokładnie 41 lat temu, 31 sierpnia 1980 roku, o godzinie 17 w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski.

Sierpień '80. "Bohaterowie rośli nam z godziny na godzinę"

Delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Przyjęto też zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie.

Porozumienie, które podpisali przewodniczący MKS Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski, w konsekwencji doprowadziło do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej. Porozumienia Sierpniowe i powstanie Solidarności stały się początkiem przemian 1989 roku.