Historyk, harcerz, przyjaciel dzieci. Nie żyje profesor Zbigniew Pilarczyk

Prof. Zbigniew Pilarczyk podczas Tygodnia Przedszkolaka w Muzeum Powstania Wielkopolskiego
Nie żyje prof. Zbigniew Pilarczyk
Źródło: WIelkopolskie Muzeum Niepodległości
We wtorek zmarł profesor Zbigniew Pilarczyk, były prorektor Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza i prodziekan Wydziału Historycznego, redaktor naczelny Poznańskich Zeszytów Fortyfikacyjnych. Uwielbiał rysować, był między innymi twórcą postaci Kuby i Helenki – małych powstańców, przy pomocy których opowiadał historię Powstania Wielkopolskiego.

O śmierci prof. Zbigniewa Pilarczyka poinformowała jako pierwsza rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Bogumiła Kaniewska.

Wykładowca akademicki zmarł nagle we wtorek. Jak przypomniała rektor, w latach 2008-2016 był prorektorem UAM, wcześniej w latach 2002–2008 był prodziekanem ds. dydaktycznych Wydziału Historycznego oraz kierownikiem Zakładu Historii Wojskowości. Był harcerzem, co wielokrotnie podkreślał. W 2005 roku odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2025 – Krzyżem Oficerskim.

Profesor Zbigniew Pilarczyk urodził się w 1950 roku we Wronkach. Ukończył Liceum Pedagogiczne w Trzciance, a potem studia na wydziale filozoficzno-historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i z tą uczelnią związał się na całe życie. Był wybitnym specjalistą od historii wojskowości, fortyfikacji i harcerstwa. Sam był harcerzem i instruktorem ZHP. Pracę doktorską obronił tematem "Obronność miasta Poznania w latach 1253–1783", rozprawę habilitacyjną napisał o "Fortyfikacjach na ziemiach koronnych Rzeczypospolitej w XVII wieku". Był nie tylko specjalistą w zakresie historii wojskowości i fortyfikacji, a także badaczem historii harcerstwa.

"Pełen pogody ducha i energii"

"Człowiek wielkiej dobroci i życzliwości, pełen pogody ducha i energii. Dziękuję Ci Zbyszku za Twoją pomoc w czasie mojego prorektorowania, za każdego bożonarodzeniowego aniołka, za dwie rektorskie laleczki stojące na moim biurku. Za to, że byłeś" - napisała rektor UAM.

Profesor Pilarczyk laleczki i aniołki tworzył po godzinach. Był też świetny rysownikiem, jego rysunki można było obejrzeć m.in. w wielu publikacjach zespołu i szkoły "Łejery", której był przyjacielem i przez krótki okres był w niej nauczycielem historii. Pracował wówczas nad materiałami edukacyjnymi dla uczniów klas 4-6 i postanowił sprawdzić je w praktyce. Jako wykładowca akademicki zatrudniony został w szkole (mającej po jednej klasie na rok), uczniom przynosił wydrukowane kserówki opracowanych przez siebie materiałów opatrzonych własnymi rysunkami. Wielu z nich do dzisiaj wspomina, że nie spotkało na swojej drodze takiego pasjonata historii.

Jest twórcą postaci Kuby i Helenki – małych powstańców, przy pomocy których opowiadał historię Powstania Wielkopolskiego swoim wnukom, a potem najmłodszym gościom Muzeum Powstania Wielkopolskiego. "Stworzył z ich postaciami kolorowanki. Więcej już niestety nie będzie… ale Kuba i Helenka pozostaną w Muzeum jako symbole historii o Powstaniu Wielkopolskim" - napisało Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, które przypomniało, że był przewodniczącym Rady Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

Marcin Wiśniewski, kierownik muzeum podkreśla, że prof. Pilarczyk był człowiekiem "niezwykle oddanym badaniu i popularyzowaniu dziejów Poznania oraz Powstania Wielkopolskiego". "Był człowiekiem niezwykle zaangażowanym, z ogromnym szacunkiem do historii i tych, którzy ją tworzyli. Potrafił zarażać pasją, inspirować do działania, a przy tym zachowywał skromność i serdeczność, które zjednywały mu ludzi. Pozostanie w mojej pamięci jako autorytet – nie tylko naukowy, ale i ludzki" - napisał.

"Wybitny historyk" i "cudowny człowiek"

Biuro prasowe uczelni podkreśliło, że zawsze chętnie dzielił się swoją wiedzą i z pasją opowiadał o historii, także przedstawicielom różnych redakcji. "Będzie nam Go brakowało..." - napisali.

Wydział Historyczny podkreśla, że był wybitnym historykiem specjalizującym się w historii wojskowości.

Społeczność akademicka w komentarzach pisze o nim jako o "człowieku wielkiej kultury i erudycji".

"Cudowny Człowiek z fenomenalnym poczuciem humoru i ogromną życzliwością" - napisał prof. Piotr Łuszczykiewicz.

"Jeden z moich ulubionych wykładowców. Sympatyczny, ciepły, inteligentny człowiek z harcerską lilijką w klapie", "Wspaniałe zajęcia prowadził!", "Wspaniały człowiek z którym można było porozmawiać. Ogromna życzliwość i zrozumienie dla studentów" - piszą jego byli studenci. Jego śmierć byli studenci nazywają "końcem pewnej epoki".

Prof. Pilarczyk podczas Tygodnia Przedszkolaka w Muzeum Powstania Wielkopolskiego
Prof. Pilarczyk podczas Tygodnia Przedszkolaka w Muzeum Powstania Wielkopolskiego
Źródło: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości

Profesora pożegnała też redakcja Życia Uniwersyteckiego, której był przez lata opiekunem. "Z wielkim zaangażowaniem prowadził nas przez meandry Życia Uniwersyteckiego" - napisali dziennikarze gazety.

Autor wielu publikacji o historii miasta

Wydawnictwo Miejskie Posnania przypominiało, że profesor Zbigniew Pilarczyk był autorem wielu książek i redaktorem naczelnym "Poznańskich Zeszytów Fortyfikacyjnych". Był też wieloletnim członkiem kolegium redakcyjnego "Kroniki Wielkopolski".

Kilka dni temu prof. Pilarczyk był na premierze publikacji Poznańskiego Centrum Dziedzictwa "Po poznańsku. Raport o niematerialnym dziedzictwie miasta", w którym znalazł się jego artykuł poświęcony tradycjom ułańskim w Poznaniu.

Profesora pożegnała także Unia Wielkopolan, stowarzyszenie na rzecz regionalizmu, którego był wiceprezydentem. "Jeszcze w ostatni czwartek, wspólnie przygotowywaliśmy Galę Dni Pracy Organicznej - szok, niedowierzanie" - napisali.

"Dobry duch różnych spraw"

Profesora Zbigniewa Pilarczyka żegnają także urzędnicy. "Bardzo będzie brakowało Profesora nam wszystkim. Cudowny człowiek nauki, kultury i Poznania, niepowetowana strata" - napisał Marcin Kostaszuk, wicedyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta Poznania.

"Dobry duch różnych spraw, pełen życzliwości dla drugiego człowieka. Widzieliśmy się kilka dni temu, żartowaliśmy..." - wspomina Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania.

"Zawsze gotów do pomocy, wychowawca wielu pokoleń"

Swojego harcmistrza pożegnali też członkowie Związku Harcerstwa Polskiego. "Wychowany w harcerskim duchu służby, przez całe życie wierny ideałom harcerskim. Zawsze gotów do pomocy, wychowawca wielu pokoleń młodych ludzi, którym przekazywał nie tylko wiedzę, ale i wartości - braterstwo, odpowiedzialność, miłość do Ojczyzny (...) Człowiek wielkiej dobroci i życzliwości, pełen pogody ducha i energii. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci jako Druh, który wiernie służył Bogu, Polsce i bliźnim. Czuwaj!" - napisała Chorągiew Wielkopolska ZHP im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919.

Prof. Pilarczyk 8 lipca odebrał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie zostało mu wręczone w Pałacu Prezydenckim w Warszawie przez Prezydenta RP, w uznaniu za wybitne zasługi na rzecz wychowania pokoleń młodzieży w duchu idei harcerskiej oraz kształtowanie postaw patriotycznych.

OGLĄDAJ: TVN24 HD
pc

TVN24 HD
NA ŻYWO

pc
Ten i inne materiały obejrzysz w subskrypcji
Czytaj także: