Eskalacja napięcia na Bliskim Wschodzie i wzrost obaw, że dojdzie do bezpośredniej konfrontacji Izraela z Iranem, rodzą pytania o potencjał wojskowy, jakim dysponuje Teheran. Jak silna jest armia Iranu i jakie ma możliwości w regionie?
- Armia Iranu jest jedną z największych w regionie. Liczy ponad pół miliona żołnierzy oraz 200 tys. członków rezerwy.
- Irańskie siły zbrojne dzielą się na regularną armię oraz Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej.
- Wśród głównych atutów wojsk Iranu wskazuje się jej arsenał rakietowy oraz liczne drony.
- Za największą słabość irańskiej armii uważa się przestarzałe lotnictwo.
W nocy z soboty na niedzielę Iran wystrzelił w kierunku Izraela ponad 300 dronów i rakiet. Nalot ten, według Teheranu, był odwetem za wcześniejsze zbombardowanie konsulatu Iranu w Syrii, o który Iran oskarżył Izrael. Wydarzenia te wzbudziły obawy o wybuch otwartej konfrontacji zbrojnej Izraela i Iranu i stawiają pytania o to, jaką siłą dysponuje Teheran. Co wiadomo o irańskiej armii, jednej z największych na Bliskim Wschodzie?
Iran - wielkość armii
Irańska armia jest jedną z najliczniejszych w regionie. Według różnych szacunków liczy od co najmniej 540 tys. do 610 tys. członków aktywnego personelu wojskowego oraz 200 tys. członków rezerwy. Na liczby te składa się regularna irańska armia oraz utworzony w 1979 roku Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej.
Regularna armia odpowiada za ochronę granic i pilnowanie porządku wewnętrznego, zaś Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej powołany został oficjalnie "do obrony islamskiego systemu władzy", przez co uważany jest za bardziej wpływową i elitarną część sił zbrojnych. Korpus ten działa na własnych prawach i ma znaczenie zarówno wojskowe, jak i polityczne.
Obie formacje mają własne siły lądowe, powietrzne i morskie, a także odrębne siły specjalne. Łącznie dysponują one m.in. niemal dwoma tysiącami czołgów, 2,5 tys. dział artyleryjskich, a także ok. 500 samolotów i śmigłowców. Zwierzchnikiem całości irańskich sił zbrojnych jest Najwyższy Przywódca Iranu, ajatollah Ali Chamenei.
Iran - potencjał wojskowy
Jaki realny potencjał bojowy ma armia Iranu? "New York Times" zauważa, że przez wiele dekad Teheran prowadził strategię skupioną na odstraszaniu. W związku z tym kładł nacisk na rozwijanie precyzyjnych pocisków dalekiego zasięgu, dronów oraz rozbudowę swojej obrony powietrznej. Stworzył także liczną flotę łodzi motorowych i kilku małych okrętów podwodnych, które są w stanie zakłócić globalną żeglugę i dostawy surowców energetycznych poprzez blokadę Zatoki Perskiej i Cieśniny Ormuz.
W przypadku regionalnej konfrontacji kluczowy element sił zbrojnych Iranu stanowiłyby natomiast jego siły rakietowe, na które składają się głównie pociski krótkiego i średniego zasięgu. Kraj posiada jeden z największych w regionie arsenałów pocisków balistycznych o zasięgu do 2 tys. km, co pozwala mu na uderzenie w jakikolwiek cel na Bliskim Wschodzie, w tym na całym terytorium Izraela.
Teheran ma również bardzo rozwinięty arsenał dronów uderzeniowych. Mają one podobny zasięg do pocisków rakietowych, potrafią też latać niżej, utrudniając w ten sposób swoje wykrycie, a ich względnie niewielki koszt produkcji ułatwia masowe wykorzystanie. Jeden z irańskich dronów - Shahed-136 - na dużą skalę wykorzystywany jest obecnie przez Rosjan przeciwko Ukrainie. Ten liczny arsenał rakiet i dronów prawdopodobnie stanowiłby jeden z głównych atutów irańskiej armii w przypadku otwartego konfliktu w regionie.
Siły specjalne Iranu
Jedną z najbardziej aktywnych formacji irańskich sił zbrojnych są ponadto siły Al Kuds. To należące do Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej elitarne oddziały specjalne, stworzone do prowadzenia operacji poza granicami kraju. Odpowiadają za dozbrajanie, szkolenie i wspieranie sieci bojówek na całym Bliskim Wschodzie, znanej jako "oś oporu".
Według szacunków, na które powołuje się BBC, oddziały Al Kuds może tworzyć około 5 tysięcy wyszkolonych wojskowych. Oddziały operowały między innymi w Syrii, gdzie wspierały członków rządowej armii wiernej prezydentowi Baszarowi al-Asadowi, a także w Iraku, pomagając szyickiej milicji walczącej z tak zwanym Państwem Islamskim.
Irańskie bojówki w regionie
Choć formalnie wspierane przez Iran bojówki w innych krajach nie są częścią irańskiej armii, to według ekspertów są jej sojuszniczymi siłami, stale gotowymi do walki i lojalnymi ideologicznie wobec Teheranu. Wśród bojówek podległych Korpusowi Strażników Rewolucji Islamskiej wymienia się m.in. Hezbollah w Libanie, Huti w Jemenie, bojówki w Syrii i Iraku, a także - w różnym stopniu - Hamas i Palestyński Islamski Dżihad w Gazie.
- Poziom wsparcia i rodzaje systemów, jakimi Iran zaopatrzył te niepaństwowe podmioty, jest bezprecedensowy w zakresie dronów, pocisków balistycznych i manewrujących - ocenia Fabian Hinz, ekspert ds. wojskowości Iranu z IISS w Berlinie. - Można je postrzegać jako część zdolności wojskowych Iranu, w szczególności Hezbollah, który z Iranem wiążą najbliższe strategiczne relacje - dodaje.
ZOBACZ TEŻ: Gabinet wojenny Izraela o konieczności odwetu
Największa słabość Iranu
Jak ocenia "New York Times", armia Iranu uważana jest za jedną z najsilniejszych w regionie, choć pod względem nowoczesności wyposażenia pozostaje w tyle za najsilniejszymi współcześnie armiami, w tym za armią Izraela. Ze względu na międzynarodowe sankcje Teheran mierzy się z ograniczoną dostępnością wielu nowoczesnych technologii, co utrudnia mu modernizację uzbrojenia.
Jak zauważa "NYT", największą słabością sił zbrojnych Iranu są z tego powodu ich siły powietrzne. Znaczna część floty pochodzi jeszcze z połowy ubiegłego wieku i znacznie ustępuje współczesnym maszynom. Eksperci są również zgodni, że wiele samolotów i śmigłowców istnieje w irańskiej armii jedynie na papierze, ponieważ z braku części zamiennych pozostają uziemione.
ZOBACZ TEŻ: "Jesteście najlepsi na tym cholernym świecie". Drony i pociski Iranu zestrzelone, Biden dziękuje dowódcom
Źródło: New York Times, BBC, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Iranian Army office/EastNews