Co oznacza uchylenie przez Sąd Najwyższy postanowienia marszałka Szymona Hołowni w sprawie Macieja Wąsika? - Tylko tyle, że nie można obsadzić mandatu po panu Wąsiku. Mandat wygasa z mocy prawa z artykułu 247 Kodeksu wyborczego - tłumaczy Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej i sędzia nowego Trybunału Stanu. "Mandat pozostaje nieobsadzony. Prawo zna takie przypadki, na przykład w artykule 251 paragrafu 6 Kodeksu wyborczego. Mandat ten do końca kadencji pozostaje nieobsadzony, a Sejm ma 458 posłów - dodał Rosati, komentując skutki odwołań Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika do SN od postanowienia marszałka Sejmu stwierdzającego wygaszenie ich mandatów poselskich po prawomocnym skazaniu ich w sprawie karnej. - Ta sprawa naprawdę nie jest skomplikowana - dodał prezes NRA.
Sąd Okręgowy w Warszawie skazał prawomocnie 20 grudnia 2023 r. Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika na dwa lata pozbawienia wolności. Mają oni także pięcioletni zakaz zajmowania stanowisk w administracji. Politycy PiS, którzy stali na czele Centralnego Biura Antykorupcyjnego, zostali uznani za winnych w związku z działaniami operacyjnymi podczas tzw. afery gruntowej.
W związku z prawomocnym wyrokiem dotyczącym polityków marszałek Sejmu Szymon Hołownia podpisał 21 grudnia postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia ich mandatów poselskich. W środę, 3 stycznia, do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wpłynęły przekazane przez Hołownię odwołania Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego od decyzji marszałka o wygaszeniu im mandatów.
W międzyczasie nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego - co do której Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził wcześniej, że "nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem" - uchyliła postanowienie marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu poselskiego Macieja Wąsika. W SN znajduje się również odwołanie od postanowienia dotyczącego mandatu Mariusza Kamińskiego.
Choć politycy mieli prawo odwołać się od postanowień, to prawnicy podkreślają, że ich mandaty wygasły w momencie ogłoszenia prawomocnego wyroku. Obaj politycy PiS zostali bowiem w grudniu prawomocnie skazani. Teraz w rękach Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia leży wykonanie wyroku skazującego posłów PiS. Z informacji TVN24 wynika, że nastąpi to już w przyszłym tygodniu.
Rosati: mandat wygasa z mocy prawa
Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, a także sędzia nowego Trybunału Stanu, tłumaczył tvn24.pl, co oznacza uchylenie postanowienia marszałka Szymona Hołowni przez Sąd Najwyższy. Powiedział też, że "żaden wniosek w toku postępowania wykonawczego nie wstrzymuje (wykonania kary - red.)".
Według Rosatiego oznacza to "tylko tyle, że nie można obsadzić mandatu po panu Wąsiku. Mandat wygasa z mocy prawa art. 247 Kodeksu wyborczego". Poniżej przedstawiamy, co redakcji tvn24.pl przekazał prezes NRA.
Co oznacza uchylenie postanowienia marszałka przez Sąd Najwyższy?
> Tylko tyle, że nie można obsadzić mandatu po panu Wąsiku.
> Mandat wygasa z mocy prawa art. 247 Kodeksu wyborczego.
> Marszałek tylko to potwierdza.
> Postanowienie można zaskarżyć do Sądu Najwyższego.
> Jeżeli SN uchyla (postanowienie marszałka - red.), to nie jest uruchamiana procedura publikacji postanowienia marszałka w dzienniku urzędowym Monitor Polski i nie jest doręczane do PKW.
> Orzeczenie sądu nie przywraca mandatów, bo one wygasają z mocy prawa.
> Powoduje to, że marszałek nie może uruchomić procedury obsadzenia mandatu, o której mowa w art. 251 Kodeksu wyborczego.
> Mandat pozostaje nieobsadzony; prawo zna takie przypadki, np. w art. 251 par. 6 Kodeksu wyborczego. Mandat ten zostaje do końca kadencji nieobsadzony, a Sejm ma 458 posłów.
Wykonanie kary:
> Jest prawomocny wyrok Sądu Okręgowego.
> Niezwłocznie trzeba go wykonać.
> Żaden wniosek w toku postępowania wykonawczego nie wstrzymuje (wykonania kary - red.).
> Zatrzymanie i doprowadzenie do zakładu karnego.
> Nawet przyjmując, że jest immunitet, to zgodnie z art. 10 ust. 8 ustawy o wykonywaniu mandatu posła wymóg uzyskania zgody Sejmu na zatrzymanie celem doprowadzenia do zakładu karnego nie dotyczy wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu.
> Jedynie uwzględnienie kasacji lub wznowienie postępowania lub skarga nadzwyczajna mogą uchylić prawomocny wyrok lub ponowne skorzystanie z prawa łaski.
"Mówimy o dwóch byłych posłach i mogą wejść na takich zasadach jak ja lub pani"
- Ta sprawa naprawdę nie jest skomplikowana (...) Mam nadzieję, że wynika z tego w sposób niebudzący wątpliwości, że mandaty wygasły, a to, co się stało lub co się stanie w Sądzie Najwyższym, wpływa tylko na kwestię obsadzenia tych mandatów (przez innych polityków - red.) lub nie. Sejm działa normalnie, marszałek ma stosowne instrumenty. Kwestia wykonania kary jest odrębną sprawą. Kara powinna być niezwłocznie wykonana. Polskie prawo, kodeks karny wykonawczy jest absolutnie jednoznaczny w tej sprawie - mówił Rosati na antenie TVN24.
Powiedział, że Wąsik i Kamiński mogą wejść do Sejmu już nie jako posłowie, ale na podstawie przepustek sejmowych. - Mówimy o dwóch byłych posłach i mogą wejść do Sejmu na takich zasadach jak ja lub pani - dodał.
"Immunitet nie chroni", gdy jest prawomocny wyrok sądu
"W ramach edukacji prawnej: ustawa o wykonywaniu mandatu posła (art. 10): poseł nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu" - czytamy we wpisie na platformie X (dawniej Twitter). Rosati zaznaczył jednak, że "wymóg uzyskania zgody nie dotyczy wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu", a "immunitet nie chroni".
Źródło: tvn24.pl, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24