Senator Koalicji Obywatelskiej Adam Bodnar, były minister sprawiedliwości, przekazał na X, że na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy anty-SLAPP. Chodzi o - jak czytamy w RCL - "projekt ustawy o ochronie osób uczestniczących w debacie publicznej przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi".
Jak przekazał Bodnar, legislacja została przygotowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego. "Przyjęcie tej ustawy jest ważne z punktu widzenia realizacji standardów wolności słowa. Konsultacje społeczne ruszyły" - napisał.
Co to SLAPP i o co chodzi w projekcie ustawy
W informacji na temat projektu podano, że jest to implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 11 kwietnia 2024 roku w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed strategicznymi powództwami zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej.
"Ma na celu przeciwdziałanie oczywiście bezzasadnym roszczeniom lub stanowiącym nadużycie postępowaniom sądowym w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne, w celu tłumienia wolności słowa i ograniczania udziału obywateli w debacie publicznej. Została ona opracowana, aby chronić osoby angażujące się w debatę publiczną przed roszczeniami wnoszonymi przez podmioty wykorzystujące system prawny do zastraszania i uciszania krytyki, prowadząc do autocenzury, ograniczenia dostępu do informacji i osłabienia aktywności społecznej" - napisano.
CZYTAJ TAKŻE: Minister reaguje na apel w sprawie SLAPP-ów >>>
Zauważono, że "bezzasadne roszczenia lub stanowiące nadużycie postępowania sądowe, określane również potocznie mianem 'SLAPP-ów' (z ang. Strategic lawsuits against public participation), są zazwyczaj wytaczane przez wpływowe podmioty tj. grupy lobbystyczne, korporacje, polityków i organy państwowe, a wymierzone są w osoby, które zabierają głos w sprawach publicznych - dziennikarzy, aktywistów czy w organizacje społeczne".
"Brak równowagi sił między stronami stawia te osoby w trudnej sytuacji procesowej czy niekiedy również majątkowej, a także potęguje efekt mrożący takich postępowań sądowych" - czytamy.
Proponowane w projekcie ustawy rozwiązania "mają na celu skuteczną i szybką ochronę uczestników debaty publicznej" przed tego typu sytuacjami. Są to między innymi:
- wprowadzenie definicji debaty publicznej obejmującej wypowiedzi i działania w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi, informacji, sztuki, nauki, zgromadzeń i zrzeszania się w sprawach budzących uzasadnione zainteresowanie społeczne;
- umożliwienie organizacjom pozarządowym przystępowania do postępowania po stronie pozwanego oraz przedstawiania sądowi istotnych dla sprawy informacji i poglądów;
- wprowadzenie przyspieszonych procedur oddalania pozwów oczywiście bezzasadnych;
- możliwość uznania przez sąd wytoczenia powództwa za nadużycie prawa procesowego, gdy jego wyłącznym celem jest stłumienie debaty publicznej.
Za opracowanie projektu odpowiedzialny jest minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek.
Co dalej z projektem
Co dalej czeka projekt ustawy? Jak wynika z rozpiski na stronie RCL, obecnie znajduje się on na etapie opiniowania. Kolejne kroki zakładają przejście przez różne rządowe komisje, by trafić pod ocenę Rady Ministrów. Kolejnym etapem jest notyfikacja i ostatecznie skierowanie projektu ustawy do Sejmu.
Autorka/Autor: Aleksandra Koszowska
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock