Boże Narodzenie to jedno z najważniejszych wydarzeń w roku, które wiąże się z wieloma tradycjami, pielęgnowanymi od pokoleń. Część z nich, oczywista dla mieszkańców jednych państw, w innych może wydawać się dziwna. Przedstawiamy najciekawsze.
W Polsce święta trwają trzy dni - rozpoczynamy je po południu bądź wieczorem 24 grudnia (w Wigilię), a następnie świętujemy dwa dni Bożego Narodzenia - 25 i 26 grudnia. Zwyczaj zasiadania do wieczerzy wigilijnej sięga XVIII wieku. Zgodnie z tradycją, gdy na niebie pojawi się "pierwsza gwiazdka" rodziny gromadzą się przy stole, czytają fragment Pisma Świętego, dzielą się opłatkiem i składają sobie życzenia. Zwyczaj ten ma wzmocnić więzi między bliskimi, a sam opłatek - symbol miłości, braterstwa i pojednania - nawiązuje też do dzielenia się chlebem Jezusa z uczniami.
W Polsce przy wigilijnym stole nie może zabraknąć dodatkowego nakrycia dla niespodziewanego gościa. Kiedyś wierzono, że taki gest przypomina o duszach zmarłych krewnych, którzy wracają na Ziemię. Z kolei pod obrusem tradycyjnie kładzie się siano, jako pamiątkę po narodzinach Jezusa w stajence. Zgodnie z tradycją, na stole w Wigilię powinno pojawić się 12 potraw, jako symbol dwunastu apostołów. Tradycyjną wigilijną rybą jest karp - usmażony albo w galarecie. Jego łuska, po umieszczeniu w portfelu, ma gwarantować według niektórych, że nie zabraknie w nim pieniędzy.
Po wigilijnej wieczerzy tradycją jest wspólne wyjście na pasterkę, czyli specjalne nabożeństwo odprawiane w nocy z 24 na 25 grudnia. Świętom Bożego Narodzenia w Polsce towarzyszy też zwyczaj ubierania choinki, dawania prezentów (wraz z pojawieniem się "pierwszej gwiazdki") i śpiewania kolęd.
ZOBACZ TEŻ: Tradycje świąteczne w Wigilię i Boże Narodzenie
Jakie są zwyczaje świąteczne na świecie?
Niemcy Z Niemiec przyszedł do nas, i do innych państw Europy, zwyczaj ubierania choinki. Sami Niemcy zapożyczyli go prawdopodobnie z Alzacji, ale już dużo wcześniej - w czasach pogan - istniały zwyczaje dekorowania drzewek. A Niemiec pochodzi tradycja organizowania jarmarków świątecznych. Sięga ona XIV wieku, kiedy to podczas jednodniowych targów kupcy wystawiali swoje produkty. Za najstarszy jarmark uznawany jest ten w Dreźnie - Striezelmarkt. Typowym niemieckim daniem świątecznym jest pieczona gęś z czerwoną kapustą, pierogi i korzenny piernik.
Francja Boże Narodzenie jest we Francji najważniejszym świętem rodzinnym. Szczególnie celebrowana jest Wigilia, podczas której rodziny mogą zasiadać przy stole przez długie godziny. Tego dnia, zgodnie z tradycją, udają się też na mszę, choć wiele osób preferuje liturgię 25 grudnia. Do typowych potraw jadanych podczas świątecznych obiadów należą owoce morza, ostrygi, foie gras oraz szampan. Bardzo popularne są tam też jarmarki świąteczne. Francuskim odpowiednikiem Mikołaja jest Père Noël, który wrzuca dzieciom do butów (jeśli były oczywiście grzeczne) drobne upominki.
Hiszpania W tym kraju tradycją świąteczną jest Loteria de Navidad. Losowania tej loterii odbywają się nieprzerwanie już od 1812 roku, tuż przed świętami. W zeszłym roku do wygrania było łącznie 2,4 mld euro. Z kolei na świątecznych stołach znaleźć można ryby i owoce morza, ale też jagnięcinę czy szynkę. Zamiast opłatkiem, Hiszpanie dzielą się słodkim przysmakiem zrobionym z miodu, cukru, jajek i orzechów, nazywanym turron. Prezenty świąteczne dostaje się natomiast dopiero 6 grudnia i zgodnie z tradycją przynoszą je Trzej Królowie. Oprócz tego w Katalonii istnieje zwyczaj związany z Tió de Nadal, czyli pieńkiem, na którym namalowana jest uśmiechnięta twarz. Zgodnie z tradycją, dzieci przez kilka tygodni przed świętami "karmią" go słodyczami, które w Wigilię lub Boże Narodzenie oddaje w formie prezentów.
Włochy We Włoszech choinka jest ubierana już 8 grudnia, w Dzień Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Tego dnia stawia się również bożonarodzeniowe szopki. W Wigilię na stołach pojawia się nie 12, a aż 13 potraw. Tego dnia - zgodnie z tradycją - Włosi nie jedzą mięsa, a na stołach królują ryby, tuż obok dań z makaronem. 25 grudnia, gdy rodziny spotykają się na bożonarodzeniowym obiedzie, na stole nie może zabraknąć makaronu np. w towarzystwie owoców morza lub mięsa, w zależności od regionu, a także słodkich ciast. Prezenty dzieciom przynosi wróżka o wyglądzie czarownicy - Befana, ale dopiero w nocy z 5 na 6 stycznia, czyli na święto Trzech Króli.
Finlandia Ten kraj, jak chyba żaden inny kojarzy się ze Świętym Mikołajem. Wioska Mikołaja w mieście Rovaniemi w Laponii jest jedną z największych atrakcji turystycznych Finlandii. O ile jednak turyści jadą odwiedzić Mikołaja, sami Finowie w Wigilię udają się często... do sauny. To tradycyjny, oczyszczający zwyczaj. Wigilijnym śniadaniem jest zazwyczaj ryżowy pudding. W Boże Narodzenie na stołach pojawia się pieczona szynka, sałatka z buraków czy słodkie wypieki, np. tarta z dżemem i ciastka korzenne. Co ciekawe, by chronić przyrodę, część Finów nie ma choinki w domu, a przystraja drzewko na własnej działce lub w najbliższej okolicy. Często wśród ozdób wieszane są przysmaki dla ptaków - ich karmienie również jest jedną z tutejszych tradycji.
Węgry Świąteczną tradycją na Węgrzech są cukierki szaloncukor. To oblane czekoladą pralinki, owinięte w błyszczącą folię, a następnie wieszane na choince jako ozdoba. Mają różne nadzienia, jak galaretka, marcepan, kokos, karmel czy krem czekoladowy. Na stołach świątecznych nie może zabraknąć też makowca czy piernika oraz zupy rybnej. Zgodnie z tradycją choinkę ubiera się dopiero w Wigilię i robią to dorośli, a dzieci nie mogą zobaczyć drzewka dopóki nie zostanie przystrojone.
Grecja Jeden z dawnych ludowych zwyczajów, który nadal bywa praktykowany w czasie świąt, to odstraszanie Kallikantzaroi, czyli... goblinów. Zgodnie z grecką tradycją, stworzenia te przychodzą na Ziemię w okresie świątecznym, przedostają się do domów i powodują kłopoty. Dlatego, aby się przed nimi chronić, niektórzy Grecy decydują się na palenie ognisk aż do 6 stycznia, kiedy to Kallikantzaroi wracają tam, skąd przyszły, czyli do wnętrza Ziemi.
Islandia Dużo przyjemniejsze postaci pojawiają się w wierzeniach islandzkich. Bo choć tak zwani Yule Lads bywają złośliwi i lubią robić sobie żarty, przynoszą jednak prezenty. Jest ich trzynastu i w każdą z trzynastu nocy poprzedzających Boże Narodzenie dzieci na Islandii mogą się spodziewać przybycia jednego z nich. Wyczekując takiej wizyty, wieczorami kładą swoje buty na parapecie. Jeśli jednak były niegrzeczne, czeka je niemiła niespodzianka - zamiast prezentu w bucie mogą znaleźć ziemniaka.
Wielka Brytania Co roku miliony Brytyjczyków gromadziły się przed telewizorami 25 grudnia, by posłuchać świątecznego, popołudniowego orędzia królowej Elżbiety II. W tym roku, po śmierci królowej, wygłosi je król Karol III. Tradycja orędzia sięga 1932 roku, kiedy to za pośrednictwem radia, po raz pierwszy przemówił król Jerzy V. Znaną tradycją jest także Boxing Day wypadający 26 grudnia, a jeśli jest to niedziela, to w poniedziałek 27 grudnia. To dzień wolny, ale wiele osób wybiera się tego dnia na poświąteczne wyprzedaże. Nazwa nie wzięła się jednak od boksowania o towary na półkach, a od tradycji obdarowywania się prezentami w pudełkach (z ang. box). Dla kibiców piłkarskich to również dzień sportowych emocji - rozgrywana jest pełna kolejka Premier League.
USA Choć pierwsze świąteczne wystawy w sklepach pojawiają sie już nawet we wrześniu, sezon świąteczny w USA rozpoczyna się oficjalnie tuż po Święcie Dziękczynienia, czyli po czwartym czwartku listopada. Przypada wtedy tzw. Black Friday, dzień wielkich wyprzedaży w sklepach. Dzień później - w sobotę - na wielu domach pojawiają się już świąteczne dekoracje i lampki, a w domach choinki. Wiele zwyczajów świątecznych przybyło do USA w XIX wieku, m.in. właśnie ubieranie choinek, czy wysyłanie kartek świątecznych. Pojawiła się postać Mikołaja. Wiele jednak jest specyficznych tylko dla Stanów. Jednym z takich zwyczajów przed świętami jest obdarowywanie drobnym świątecznym napiwkiem osób zwykle świadczących nam jakieś usługi - kurierów, opiekunek dzieci, odźwiernych, dostarczycieli gazet itd. W Boże Narodzenie na amerykańskich stołach - podobnie jak podczas Święta Dziękczynienia - króluje pieczony indyk, ale w zależności od regionu spotkać można też pieczoną szynkę, gęś z czerwoną kapustą, pieczeń czy sałatkę z owoców morza.
Źródło: tvn24.pl, DW, BBC, Expatica, spain.info
Źródło zdjęcia głównego: Bragapictures/shutterstock