Wigilia - kiedy obchodzimy? Potrawy wigilijne, życzenia bożonarodzeniowe i pomysły na prezenty

● Tradycyjnie na wigilijnym stole znajduje się dwanaście potraw. ● Kolędy zgodnie z tradycją zaczyna się śpiewać po Pasterce. ● Wigilia w 2021 roku będzie w piątek 24 grudnia.

Słowem „wigilia” w liturgii chrześcijańskiej określa się dzień poprzedzający ważne święto. Najczęściej jednak chodzi o dzień poprzedzający Boże Narodzenie, czyli o wigilię Bożego Narodzenia, nazywaną właśnie powszechnie Wigilią. Co oznacza samo słowo „wigilia”? Pochodzi ono z języka łacińskiego i oznacza „stróżowanie”, „czuwanie nocne przed dniem świątecznym”. 

Wigilia Bożego Narodzenia to święto, które co roku przypada na ten sam dzień - 24 grudnia. W 2022 roku będzie to sobota.

Czas poprzedzający Wigilię nazywany jest adwentem. Obejmuje on cztery niedziele, a jednym ze sposobów odliczania czasu do Wigilii jest kalendarz adwentowy. 

Zgodnie z tradycją do wigilijnej wieczerzy zasiada się, kiedy na niebie pojawia się „pierwsza gwiazdka”. Jest to określenie potoczne i nie do końca precyzyjne, ponieważ najczęściej „pierwszą gwiazdką” na niebie jest planeta - może to być między innymi Wenus, Jowisz czy Mars. Tej „pierwszej gwiazdki” wypatrywać można najczęściej już około godziny 16.

„Pierwsza gwiazdka” to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, która według Biblii zwiastowała narodziny Jezusa. To ją na wschodniej stronie nieba zobaczyli Trzej Królowie. 

Zgodnie z obyczajami, wieczerza wigilijna rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii. Który fragment Biblii czytamy w Wigilię? Przyjęło się, że jest to fragment - Łk 2, 1-14 (Ewangelia Łukasza, rozdział drugi, wersety 1-14). Następnie na znak pojednania następuje przełamanie się opłatkiem, podczas którego wszyscy składają sobie życzenia. Później wszyscy siadają przy stole i spożywają potrawy wigilijne. Ważnym, w szczególności dla dzieci, momentem Wigilii jest otwieranie prezentów, które zostawił pod choinką (w zależności od regionu Polski) - święty Mikołaj, aniołek, dzieciątko lub Gwiazdor.

Według tradycji chrześcijańskiej Boże Narodzenie upamiętnia narodziny Jezusa Chrystusa. Święto to przypada co roku na ten sam dzień - 25 grudnia.

ZOBACZ TEŻ >> Boże Narodzenie w weekend. Czy należą się dodatkowe dni wolne?

Katolików tradycyjnie w Wigilię obowiązywał post, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Od 2003 roku takiego obowiązku już nie ma, jednak biskupi nadal zachęcają do zachowania postu. 

Co ugotować na Święta Bożego Narodzenia? Według tradycji na wigilijnym stole powinno znaleźć się dwanaście potraw i jedno nakrycie więcej niż przewidywana liczba osób. Nakrycie przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa, zbłąkanego wędrowca. Tradycyjne potrawy będą się różnić w zależności od regionu Polski. 

Najpopularniejsze potrawy wigilijne: - barszcz z uszkami, - smażony karp, - kapusta z grochem, - pierogi z kapustą i grzybami, - kompot z suszonych owoców, - kutia, - kulebiak, - ryby przygotowane na różne sposoby. W Boże Narodzenie tradycyjnie na stole pojawiają się już mięsne potrawy - pieczenie, pierogi z mięsem, schaby, golonki, boczki, pasztety czy szynki.

W Kościele katolickim kolędy zaczyna się śpiewać od Pasterki, czyli uroczystej mszy odprawianej najczęściej o północy w nocy z 24 na 25 grudnia. 

Do kiedy śpiewa się kolędy? Tradycyjnie kolędy śpiewa się do 2 lutego, czyli do Matki Bożej Gromnicznej.

Pierwsze zapisy melodii i tekstów kolęd pochodzą z XV i XVI wieku. Wśród obecnie popularnych polskich kolęd wymienić można: „Wśród nocnej ciszy”, „W żłobie leży”, „Przybieżeli do Betlejem”, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”, „Lulajże, Jezuniu”, „Jezus Malusieńki”, “Gdy śliczna Panna”, „Dzisiaj w Betlejem”, „Gdy się Chrystus rodzi” czy „Bóg się rodzi, moc truchleje”.

Życzenia świąteczne składane są osobiście przy wigilijnym czy świątecznym stole. Jednak nie zawsze jest możliwość, żeby spotkać się z bliskimi czy dalszymi znajomymi lub rodziną osobiście. Warto jest wysłać wcześniej kartki świąteczne - zrobione osobiście lub kupione gotowe - z odręcznie wypisanymi życzeniami. To piękna tradycja, którą warto pielęgnować. Starsze osoby na pewno docenią taki gest, a młodsze może zarażą się sztuką wysyłania kartek lub pisania listów.

Możliwości złożenia życzeń jest oczywiście więcej. Można dzwonić w święta do bliskich, do osób, z którymi nie jest się aż tak blisko, można wysłać wiadomość przez portale społecznościowe czy napisać maila. Niektórzy lubią wysyłać tradycyjne życzenia bożonarodzeniowe, inni lubują się w śmiesznych wierszykach.

Jak napisać tradycyjne życzenia? Podajemy przykładową treść życzeń:

Spokojnych, radosnych i zdrowych Świąt Bożego Narodzenia oraz niezapomnianego i niepowtarzalnego sylwestra. Niech Nowy Rok będzie pełen wyzwań, ale też spełnionych marzeń. Najlepsze życzenia dla całej rodziny.

Świąteczne prezenty mogą spędzać sen z powiek wielu osobom. Dlatego też warto zacząć kompletować prezenty dla najbliższych jak najwcześniej. Często już wiele miesięcy wcześniej pojawiają się wskazówki odnośnie tego, z czego dana osoba by się ucieszyła. Pozwoli to też na rozłożenie świątecznych wydatków na kilka miesięcy.

Szukając prezentów dla najbliższych dobrze jest wziąć pod uwagę ich zainteresowania i upodobania. Osoba, która lubi rośliny, zapewne ucieszy się z kolejnego zielonego mieszkańca w domu. Warto jednak zrobić wcześniej wywiad i dowiedzieć się, jaką roślinkę chciałaby dostać, żeby się nie powtórzyła. Często osoby, które lubią czytać książki, wcale nie lubią ich dostawać. Dlaczego? Łatwo jest zduplikować książkę, którą obdarowywany już ma, lub po prostu nie trafić w jego gust czytelniczy. Taka osoba może też czytać na czytniku. 

Wiele osób doceni na pewno własnoręcznie przygotowane prezenty - albumy ze zdjęciami, słodkości, domowe peelingi, przetwory, kosze z ulubionymi produktami (alkoholami, kawami, herbatami). To tylko niektóre z pomysłów. Można też zainteresować się rękodziełem i znaleźć jakiś niepowtarzalny prezent - może filiżankę, świecę lub biżuterię?

Dla osób, którym po prostu trudno jest znaleźć odpowiedni prezent, powstała oferta kart podarunkowych do przeróżnych sklepów czy usług.

ZOBACZ >> Świąteczne iluminacje w polskich miastach. Sprawdź, gdzie warto się wybrać