Trójstyk - tam, gdzie stykają się granice trzech państw. Ile jest takich miejsc w Polsce?

● Trójstyk granic jest miejscem, w którym stykają się granice trzech różnych państw, stanowiących oddzielne jednostki terytorialne. ● W Polsce znajduje się sześć trójstyków granic. Część z nich jest słabo oznaczona, do innych (np. trójstyk Wisztyniec) można dotrzeć bez trudu. ● Trójstyki granic oznacza się m.in. słupkami granicznymi, obeliskami, masztami flagowymi.

Trójstyk granic to miejsce, w którym spotykają się granice trzech różnych państw. W Polsce jest sześć trójstyków granic. Są też państwa, w których trójstyków jest o wiele więcej (w Chinach jest ich 16, a w Rosji 10) i takie, w których nie ma ich wcale, np. Irlandia czy Portugalia. Na obszarze trójstyków granic zazwyczaj mieszają się języki, tradycje i kultura sąsiadujących ze sobą państw. Trójstyk granic sam w sobie jest atrakcją turystyczną, choć nie zawsze jest oznakowany w sposób szczególnie atrakcyjny lub widoczny, np. obeliskiem czy flagami. Czasami na trójstyku znajdują się jedynie słupki graniczne. Z europejskim trójstyków najsłynniejszy to trójstyk granic Niemcy - Holandia - Belgia na górze Vaalserberg.

W Polsce mamy sześć miejsc, które są trójstykami granic. Są to:

trójstyk Polska – Litwa - Rosja (Obwód Kaliningradzki) koło Bolci (gmina Wiżajny) i Wisztyńca

trójstyk Polska – Litwa – Białoruś na rzece Marycha w okolicach Stanowiska (gmina Giby)

trójstyk Polska – Ukraina – Białoruś na Bugu pod Włodawą (Orchówek)

trójstyk Polska – Ukraina – Słowacja na szczycie Krzemieniec

trójstyk Polska – Czechy – Słowacja pomiędzy miejscowościami Jaworzynka (Polska) - Czerne (Słowacja) - Herczawa (Czechy)

trójstyk Polska – Czechy – Niemcy pomiędzy miejscowościami Porajów (Polska), Gródek nad Nysą (Czechy) i Żytawa (Niemcy).

Trójstyk Polska – Czechy – Słowacja znajduje się pomiędzy miejscowościami Jaworzynka w Beskidzie Śląskim (przysiółek Trzycatek) a miejscowością Czerne na Słowacji i Herczawą w Czechach. W Polsce jest potocznie nazywany trójstykiem Jaworzynka. 

Jak dojechać do trójstyku Jaworzynka? Nie jest to łatwe, ponieważ styk granic znajduje się w trudno dostępnym miejscu, w jarze o ośmiu metrach głębokości i 34 metrach szerokości, na którego dnie płynie strumień Wawrzaczowy Potok. Strumień płynący dnem tego wąwozu nosi inne nazwy w Czechach (Kubankowski Potok) i na Słowacji (Potok Gorylów). 

Punkt trójstyku granic Jaworzynka jest zaznaczony na dnie potoku, a w odległości kilkunastu metrów od tego punktu na terenie każdego z państw znajdują się granitowe obeliski z nazwami i herbami danego kraju. Mają one 215 cm wysokości i wyznaczają wierzchołki trójkąta równoramiennego, w środku którego znajduje się punkt styku granic Polski, Czech i Słowacji.

W trójstyku Polski, Rosji (Obwód Kaliningradzki) i Litwy koło Bolci (gmina Wiżajny) i Wisztyńca znajduje się polski biegun zimna. Jest to też granica województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. Punkt ten znajduje się w miejscowości Bolcie koło Wiżajn, niedaleko od drogi nr 651 (Wiżajny - Żytkiejmy). 

Aby dotrzeć do trójstyku granic w Wisztyńcu, należy udać się na parking przy drodze Żytkiejmy – Wiżajny i stamtąd pokonać pieszo lub na rowerze ostatnie 500 m drogi do trójstyku szlakiem "Trójstyk granic - biegun zimna”. Na słupie z różowego granitu znajdują się tu godła Polski, Litwy i Rosji, napisy w językach danego państwa oraz informacje dotyczące poruszania się po strefie przygranicznej. 

Warto pamiętać, że Rosja nie należy do strefy Schengen i Unii Europejskiej, nie można więc przekraczać jej granicy poza wyznaczonymi miejscami i bez ważnego paszportu. Zabronione jest również robienie zdjęć. Granicę z Litwą można natomiast przekraczać swobodnie. Trójstyk granic Polska - Litwa - Rosja jest dobrym miejscem dla aktywnych turystów. Przebiega tędy szlak rowerowy Green Velo, szlak historyczny Fortyfikacje Pozycji Granicznej oraz Szlak Fortyfikacji Mazurskich, na trasie znajduje się też wiele tablic historyczno-przyrodniczych. 

Trójstyk granic Polska - Litwa - Białoruś to niewielka polana w Puszczy Augustowskiej nad rzeką Marycha w okolicach Stanowiska (gmina Giby). Jest najrzadziej odwiedzanym przez turystów trójstykiem granic w Polsce, ponieważ najtrudniej go zdobyć. By dostać się do tego trójstyku granic, z Gib należy kierować się w kierunku leśniczówki Wiłkokuk, wsi Stanowisko i leśniczówki w Szlamach. Przyda się nawigacja, pomoc straży granicznej i/lub mieszkańców okolicy. Do trójstyku Polska - Litwa - Białoruś można dotrzeć na rowerze, ciesząc się nieskazitelną urodą Puszczy Augustowskiej. Jednak w obliczu kryzysu migracyjnego na granicy, warto przemyśleć, czy to dobry moment na turystykę w tym regionie.

Trójstyk granic Polski, Ukrainy i Słowacji znajduje się na zachodniej części szczytu Krzemieniec, na wysokości 1208 m. n.p.m. Oznaczony jest granitowym obeliskiem z godłami Polski, Słowacji i Ukrainy oraz z napisami w trzech językach. To piękne miejsce, w którym łączą się Bieszczadzki Park Narodowy, słowacki Park Narodowy Połoniny oraz ukraiński Użański Park Narodowy. Wspólnie tworzą Międzynarodowy Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie. Trójstyk Polska – Ukraina – Słowacja to także najbardziej wysunięty na wschód punkt Słowacji oraz wschodnia granica Unii Europejskiej i NATO. 

Trójstyk granic Polski, Ukrainy i Białorusi znajduje się na rzece Bug pod Włodawą, Między miejscowościami Orchowo i Sobibór. Można się do niego dostać rowerem lub kajakiem. Jeśli jednak zdecydujemy się na spływ, musimy zgłosić nasze plany w placówce Straży Granicznej. Sam punkt styku trzech granic nie jest wyraźnie oznaczony, ponieważ znajduje się w trudno dostępnym miejscu. Można go rozpoznać po drewnianej wiacie na lewym brzegu Bugu - jest to jednak przybliżona, a nie dokładna, lokalizacja trójstyku granic Polski, Ukrainy i Białorusi. Punktem orientacyjnym jest też okrągły budynek ujęcia wody do garbarni oraz czerwony (ostatni) białoruski słupek graniczny. Kilkaset metrów dalej znajduje się pierwszy ukraiński słupek graniczny (niebieski). 

Trójstyk granic Polska - Czechy - Niemcy znajduje się między miejscowościami Porajów koło Bogatyni w Polsce, Gródek nad Nysą - Hradek nad Nysą (Czechy) i Żytawa - Zittau (Niemcy). Od strony czeskiej trójstyk Polska - Czechy - Niemcy oznaczony jest obeliskiem, od niemieckiej krzyżem, a od polskiej miejscem na ognisko i ławkami. Znajdują się tam także trzy maszty z flagami spotykających się tu państw. Trójstyk znajduje się w okolicach drogi 354 i 322, jednak niełatwo do niego dotrzeć z Polski, bo brakuje odpowiednich oznaczeń. Można jednak zostawić samochód na stacji benzynowej po czeskiej stronie.