Naukowcom udało się odtworzyć niemal zapomnianą recepturę jogurtu, która kiedyś była powszechna na Bałkanach i w Turcji z wykorzystaniem... mrówek. W artykule opublikowanym w piątek w czasopiśmie naukowym "iScience" zespół badaczy z Danii pokazał, że bakterie, kwasy i enzymy występujące w tych owadach mogą zainicjować proces fermentacji, który zamienia mleko w jogurt.
Jak smakuje jogurt z mrówek?
Mrówkę rudnicę (łac. Formica rufa) można spotkać w bałkańskich i tureckich lasach, gdzie ta technika produkcji jogurtu była kiedyś popularna. Aby lepiej zrozumieć, jak wykorzystać te owady do produkcji jogurtu, naukowcy odwiedzili rodzinną wioskę współautorki badania i antropolożki Sevgi Mutlu Sirakovej w Bułgarii. Pochodzący stamtąd jej krewni i inni mieszkańcy pamiętają tę tradycję.
- Zgodnie z instrukcjami wuja Sevgi i członków społeczności wrzuciliśmy cztery całe mrówki do słoika z ciepłym mlekiem - wspomina główna autorka badania Veronica Sinotte z Uniwersytetu w Kopenhadze w Danii. Następnie słoik został schowany w mrowisku, aby fermentował przez noc. Następnego dnia mleko zaczęło gęstnieć i kwaśnieć. - To wczesny etap produkcji jogurtu i tak też to smakowało - dodała. Napój był lekko pikantny, ziołowy i zawierał posmak tłuszczu pochodzącego od krów karmionych trawą.
Jak powstaje taki jogurt
Po powrocie do Danii zespół przeanalizował naukowe podstawy "jogurtu mrówkowego". Badacze odkryli, że owady przenoszą bakterie kwasu mlekowego i octowego. Kwasy wytwarzane przez te bakterie pomagają w procesie koagulacji - łączeniu cząsteczek w mleku. Jeden z rodzajów tych bakterii był podobny do tych występujących w komercyjnym zakwasie chlebowym.
Same owady również pomagają w procesie produkcji jogurtu. Kwas mrówkowy, który jest częścią naturalnego systemu obronnego mrówek, zakwasza mleko i wpływa na jego konsystencję. Tworzy też prawdopodobnie środowisko sprzyjające rozwojowi mikroorganizmów jogurtowych, które lubią kwasowe środowisko - twierdzą naukowcy. Enzymy pochodzące od mrówek i mikroorganizmów współpracują ze sobą, rozkładając białka mleka i zamieniając mleko w jogurt.
Naukowcy porównali jogurty wyprodukowane z żywych, zamrożonych i suszonych mrówek. Tylko żywe mrówki zaszczepiły odpowiednią ilość mikroorganizmów, co oznacza, że najlepiej nadają się do produkcji jogurtu. Jednak zespół odkrył, że należy zachować w tym ostrożność, aby upewnić się, że produkty z mrówek są bezpieczne do spożycia: żywe mrówki mogą być nosicielami pasożytów, a zamrażanie lub suszenie mrówek może czasami sprzyjać rozwojowi szkodliwych bakterii.
Wzięli jogurt z mrówek do restauracji z gwiazdkami Michelin
Aby sprawdzić współczesne możliwości kulinarne jogurtu z mrówek, zespół nawiązał współpracę z szefami kuchni z ekskluzywnej restauracji wyróżnionej dwoma gwiazdkami Michelin w Kopenhadze w Danii, którzy nadali tradycyjnemu jogurtowi nowoczesny charakter. Gościom podano kilka potraw, w tym kanapki z lodami jogurtowymi w kształcie mrówki, sery podobne do mascarpone o ostrym smaku oraz koktajle klarowane mlekiem. We wszystkich potrawach inspirowano się jogurtem z mrówek i wykorzystano te owady jako ich kluczowy składnik.
- Uważam, że dostarczenie naukowych dowodów na to, że tradycje te mają głębokie znaczenie i cel, nawet jeśli mogą wydawać się dziwne lub bardziej przypominać mit, jest naprawdę piękne - mówiła Leonie Jahn z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego.
Zdaniem naukowców eksperyment pokazuje, w jaki sposób tradycyjne metody przygotowywania żywności mogą inspirować do szukania nowych rozwiązań, które można wykorzystać w praktyce na stole.
A traditional yogurt-making method using live ants has been revived, demonstrating that the bacteria, acids, and enzymes...
Posted by Phys.org on Friday, October 3, 2025
Autorka/Autor: dd
Źródło: Phys
Źródło zdjęcia głównego: stock.adobe.com - zdj. ilustracyjne