Co dalej ze Strefą Gazy, Hamasem i Palestyńczykami

Władze USA przedstawiły w poniedziałek plan pokojowy dla Strefy Gazy. Plan spotkał się z szeroką akceptacją światowych przywódców, jego wdrożenie czeka już tylko na zgodę Hamasu. Co dokładnie zakłada? Kto według niego będzie rządził Strefą Gazy i co co stanie się z jej mieszkańcami?

Amerykański plan pokojowy został uzgodniony przez prezydenta USA Donalda Trumpa i premiera Izraela Benjamina Netanjahu. - Dziś podejmujemy kluczowe działania w celu zakończenia wojny w Strefie Gazy i zaprowadzenia pokoju na Bliskim Wschodzie - powiedział Netanjahu na konferencji prasowej w Białym Domu.

Jego wdrożenie zależy już tylko od zaakceptowania przez Hamas. Powołując się na źródło zaznajomione ze sprawą, portal CBS News podał we wtorek po południu, że Hamas i inne palestyńskie organizacje skłaniają się ku zaakceptowaniu planu Trumpa. "W środę przedstawią odpowiedź grupy egipskim i katarskim mediatorom" - przekazał amerykański portal.

Wyjaśniamy w punktach, co dokładnie zakłada plan pokojowy Donalda Trumpa - i czego w nim nie ma.

Dowiedz się więcej:

"Ulubiony premier Polaków" ma zostać częścią planu Trumpa

1. Czy to koniec wojny?

Plan przewiduje uwolnienie wszystkich pozostałych zakładników przetrzymywanych przez Hamas - zarówno żywych, jak i martwych - w ciągu 72 godzin od publicznego przyjęcia porozumienia przez Izrael. Oznacza to, że czas na podjęcie decyzji przez Hamas upływa już od poniedziałkowego wieczoru.
Wszystkie działania militarne w Strefie Gazy, w tym naloty i ostrzał artyleryjski, zostaną wstrzymane.
Siły zbrojne Izraela w kilku etapach wycofają się z zajętego terytorium Strefy Gazy. Nie wyznaczono ram czasowych tej operacji.
Po wypuszczeniu zakładników Izrael zwolni 250 Palestyńczyków skazanych na karę dożywocia i 1700 mieszkańców Gazy pojmanych po 7 października 2023 roku.
Siły izraelskie po całkowitym wycofaniu się ze Strefy Gazy nadal pozostaną w "strefie bezpieczeństwa" do czasu odpowiedniego zabezpieczenia przed odrodzeniem się terroru na tym terenie.
W Strefie Gazy rozmieszczone zostaną międzynarodowe siły stabilizacyjne.

Plan pokojowy dla Strefy Gazy
Źródło: Michał Czernek / PAP

2. Co dalej ze Strefą Gazy?

Izrael nie będzie anektował ani okupował Strefy Gazy.
Strefa Gazy przejdzie pod tymczasowy zarząd "technokratycznego, apolitycznego" komitetu palestyńskiego. Będzie on odpowiadał za bieżące funkcjonowanie usług publicznych i gmin.
Nadzór nad komitetem, w którym zasiądą palestyńscy i międzynarodowi eksperci, sprawować będzie Rada Pokoju z Donaldem Trumpem na czele.
Strefa Gazy "zostanie przebudowana z korzyścią dla mieszkańców Gazy, którzy wycierpieli już wystarczająco wiele". Finansowaniem odbudowy zajmie się Rada Pokoju, plan nie precyzuje, w jaki sposób.
Utworzona zostanie specjalna strefa ekonomiczna z preferencyjnymi stawkami celnymi, dostęp do której będzie indywidualnie negocjowany z poszczególnymi państwami.
Docelowo władzę nad Strefą Gazy miałaby przejąć zreformowana Autonomia Palestyńska, a gdy to nastąpi, "mogą zaistnieć warunki do wiarygodnego planu dla samostanowienia Palestyńczyków i państwowości".
Plan nie odnosi się nigdzie więcej do kwestii ewentualnego powstania państwa palestyńskiego. Obecny izraelski rząd nadal sprzeciwia się powstaniu niepodległej Palestyny.

Dowiedz się więcej:

Netanjahu z Białego Domu zadzwonił do emira Kataru. Przeprosił

3. Co dalej z Palestyńczykami?

Mieszkańcy Strefy Gazy nie będą zmuszeni do opuszczenia jej terytorium. Plan nie zakłada żadnego programu przesiedleń, o których wcześniej wielokrotnie wspominała administracja Donalda Trumpa.
Ci mieszkańcy Strefy Gazy, którzy już zostali zmuszeni do przesiedlenia, będą mogli powrócić.
Strony porozumienia mają zapewnić niezakłócony przepływ pomocy humanitarnej do Strefy Gazy dostarczanej przez ONZ i Czerwony Półksiężyc.
Podjęte zostaną działania na rzecz dialogu międzyreligijnego opartego na wartościach tolerancji i pokojowego współistnienia. Cel procesu? "Zmiana sposobu myślenia oraz narracji Palestyńczyków i Izraelczyków poprzez podkreślenie korzyści, jakie może przynieść pokój".

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Izraelski minister o ziemi w Strefie Gazy. "Musimy się dzielić"

Flotylla płynie do Gazy. Izraelska "marynarka jest przygotowana"

4. Co dalej z Hamasem?

Hamas godzi się, że nie będzie miał żadnego wpływu na zarządzanie Strefą Gazy.
Bojownicy organizacji zostaną poddani amnestii w momencie przekazania Izraelowi zakładników - pod warunkiem że porzucą broń i zobowiążą się do "pokojowego współistnienia".
Bojownicy Hamasu, którzy będą chcieli opuścić Gazę, otrzymają "możliwość bezpiecznego przejścia do krajów przyjmujących".
Cała infrastruktura wojskowa Hamasu, łącznie z tunelami i zakładami produkcji broni, zostanie zniszczona.
Regionalni partnerzy udzielą gwarancji, że Hamas i jego frakcje wypełnią swoje zobowiązania i że "Nowa Gaza" nie będzie stanowić zagrożenia dla sąsiednich państw ani ich mieszkańców.

5. Reakcje świata

Szefowie dyplomacji Arabii Saudyjskiej, Egiptu, Indonezji, Jordanii, Kataru, Pakistanu, Turcji i Zjednoczonych Emiratów Arabskich podkreślili we wspólnym oświadczeniu gotowość na rzecz realizacji przedstawionego przez Trumpa porozumienia.
Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oraz przewodniczący Rady Europejskiej Antonio Costa z zadowoleniem przyjęli plan zakończenia wojny w Strefie Gazy. - To moment przełomowy - uznała szefowa Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola. Podobnie przychylnie plan odebrali przywódcy wielu państw europejskich, m.in. Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch.
MSZ Chin wyraziło poparcie dla wszelkich wysiłków na rzecz złagodzenia napięć palestyńsko-izraelskich i wezwało do natychmiastowego i całkowitego zawieszenia broni, uwolnienia wszystkich zatrzymanych i "jak najszybszego złagodzenia katastrofy humanitarnej".
Premier Izraela zapowiedział, że jeżeli Hamas odrzuci przedstawiony plan pokojowy, Izrael "sam dokończy robotę". Donald Trump dodał, że w takim przypadku Izrael może liczyć na wsparcie USA, by "dokończyć dzieło zniszczenia zagrożenia ze strony Hamasu".

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

45 min