"Ulubiony premier Polaków" ma zostać częścią planu Trumpa. Kim jest Tony Blair

Trump: stanę na czele Rady Pokoju po zakończeniu wojny w Strefie Gazy

Źródło: Reuters/TVN24BiS

Biały Dom w poniedziałek opublikował plan prezydenta Donalda Trumpa na zakończenie toczącej się w Strefie Gazy od blisko trzech lat wojny między Izraelem i Hamasem. Jak podaje Reuters, jeżeli obie strony zgodzą się na propozycję, "wojna zakończy się natychmiast". Siły zbrojne Izraela mają wówczas wycofać się do ustalonych pozycji, przetrzymywani przez Hamas zakładnicy mieliby zostać wypuszczeni, a Izrael ma zwolnić 250 Palestyńczyków skazanych na karę dożywocia oraz 1700 mieszkańców Gazy pojmanych po 7 października 2023 roku.

Jednym z punktów planu jest utworzenie Rady Pokoju, która ma sprawować tymczasowy nadzór nad rządami w Gazie, jeśli Hamas zaakceptuje plan zaproponowany przez Biały Dom. Donald Trump, który miałby stanąć na czele tego grona, poinformował że pierwszym politykiem mianowanym do rady jest były brytyjski premier Tony Blair. A były brytyjski premier ocenił, że plany te stanowią "najlepszą szansę na zakończenie dwóch lat wojny, nędzy i cierpienia" - podaje BBC.

Kim jest brytyjski polityk, który po latach znów wraca do politycznej Premier League?

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Tony Blair we władzach Strefy Gazy? Media o rozmowach z Trumpem

Szybka kariera Tony'ego Blaira

Blair urodził się w 1953 roku w szkockim Edynburgu. Prawo studiował na Uniwersytecie Oksfordzkim. Do Partii Pracy dołączył zaraz po studiach - w 1975 roku. Tam poznał swoją żonę, Cherie Booth, z którą wziął ślub w 1980 roku. Mają czwórkę dzieci.

Szybko udało mu się zdobyć mandat w Izbie Gmin - już w 1983 roku. Związany był z kręgiem centrystów w partii i lansował odnowę Partii Pracy nazywaną "New Labour", próbując stworzyć alternatywę dla Partii Konserwatywnej. Charyzmatyczny Blair dużą uwagę przykładał do swojego wizerunku w mediach, starając się prezentować jako osoba, z którą można się utożsamić. Media zapamiętały sam początek jego urzędowania na stanowisku premiera, gdy po wizycie u królowej Elżbiety II przeszedł część drogi z Buckingham Palace na Downing Street, gdzie znajduje się siedziba brytyjskich szefów rządu, na piechotę.

Kiedy został premierem w 1997 roku miał 44 lata. Wybory wygrał jeszcze dwukrotnie, a urząd sprawował do 2007 roku. Jednym z przełomowych momentów w jego karierze była śmierć księżnej Diany, na którą zareagował emocjonalnie, co było dobrze widziane przez Brytyjczyków i stawiało go w lepszym świetle niż rodzinę królewską, której reakcję na śmierć księżnej oceniono negatywnie.

Jedną z jego ważniejszych decyzji było podpisanie porozumienia wielopiątkowego, które zakończyło trwający trzy dekady konflikt w Irlandii Północnej. W czasie swojego urzędowania zwiększył wydatki na edukację oraz służbę zdrowia, ale wprowadził też kontrowersyjne reformy rynkowe. Miał swój udział w rozszerzeniu praw mniejszości LGBT, wprowadzeniu krajowej płacy minimalnej, decentralizacji Szkocji oraz Walii, reformie Izby Lordów, czy ustawie o dostępie do informacji. Ze spraw międzynarodowych na pewno trzeba wymienić dążenia do zakończenia konfliktu w Kosowie i wojny domowej w Sierra Leone.

Udział w wojnie z terroryzmem i kłopoty premiera

Po ataku terrorystycznym na World Trade Centre 11 września 2001 roku, lubiany w Wielkiej Brytanii i poza jej granicami Blair od początku poparł prezydenta USA George'a W. Busha. W 2003 roku, po jego zapewnieniach o pomocy militarnej dla USA w wojnie z terroryzmem, brytyjscy żołnierze zostali wysłani do Iraku. Decyzję o wciągnięciu kraju w konflikt na Bliskim Wschodzie uważa się za przyczynę upadku wizerunku Blaira. Jednym z powodów inwazji na Irak miała być - według USA - znajdująca się tam broń masowego rażenia. Nie znaleziono ani broni, ani dowodów na związki prezydenta Iraku Saddama Husseina z siatką terrorystyczną odpowiedzialnego za zamach na WTC Osamy bin Ladena. Wojna od początku spotkała się z masowymi protestami na świecie.

Blair powrócił do kwestii ataku na Irak w maju 2007 roku, ogłaszając swoją rezygnację z funkcji lidera Partii Pracy. - Mogłem się pomylić, ocena należy do was... ale uwierzcie tylko w tę jedną rzecz: zrobiłem to, co uważałem za słuszne dla naszego kraju - wyznał "z ręką na sercu".

Pozytywna ocena Polaków

Tony Blair ma też swoje zasługi dla naszych rodaków. Kilka lat po wejściu Polski do Unii Europejskiej żartowano nawet, że jest "ulubionym premierem Polaków". W 2004 roku zdecydował o otwarciu granic dla migrantów z dziesięciu krajów Europy Wschodniej, m.in. z Polski, umożliwiając wyjazd do pracy nawet setkom tysięcy osób. Wielka Brytania była jednym z trzech państw członkowskich UE, które otworzyły swoje rynki pracy dla obywateli polskich, gdy Polska oficjalnie dołączyła do UE w maju 2004 roku. Blair bronił tej decyzji, mówiąc, że przyniosła krajowi korzyści.

O procesie przyjmowania Polski do UE z brytyjskiej perspektywy Tony Blair opowiedział w filmie dokumentalnym "Cud historii" Katarzyny Kolendy-Zaleskiej. - Powiedział, że oczywiście to były trudne negocjacje, ale oni sobie nie wyobrażali, żeby Polska, jako największy kraj wchodzący wówczas do Unii Europejskiej, mogła przerwać te negocjacje i do Unii nie wejść. I że historia polskiego członkostwa, to jedna z najlepszych takich historii - mówiła o udziale Blaira w dokumencie jego autorka.

Rola wysłannika do spraw Bliskiego Wschodu

Po wyprowadzce z Downing Street 10, objął funkcję wysłannika ds. Bliskiego Wschodu w imieniu tak zwanego kwartetu bliskowschodniego (USA, UE, Rosja i ONZ). Blair skupił się na zapewnieniu rozwoju gospodarczego Palestyny ​​i stworzeniu warunków do istnienia dwóch państw - Izraela i Palestyny. Formalnie zrezygnował ze stanowiska w połowie 2015 roku, ale nadal kontynuował projekty powiązane z Palestyną.

Według arabskiej stacji "Al Jazeera", powołującej się na palestyńskich komentatorów, Blair zawiódł ich jako wysłannik. Argumentują, że - choć nadzorował projekty gospodarcze - niewiele zrobił, by powstrzymać nielegalną ekspansję izraelskich osiedli i przemoc ze strony osadników. Ich zdaniem nie przyczynił się również, jako przyjaciel Izraela, do rozwoju państwowości Palestyny. Niektórzy oskarżają go nawet o utrudnianie jej powstania. Potencjalne zaangażowanie Blaira w decyzje o przyszłości Strefy Gazy spotkało się z szokiem sceptycyzmem, również z powodu zaangażowania w konflikt na Bliskim Wschodzie w 2003 roku, który odmienił oblicze regionu - pisze "Al Jazeera".

Sky News przywołała wypowiedź jednego z doradców palestyńskich przywódców na Zachodnim Brzegu, który oznajmił, że "Palestyńczycy, generalnie, uważają Blaira za zbrodniarza wojennego i najemnika, i nie spodziewają się żadnych pozytywnych skutków jego zaangażowania w regionie, który już zniszczył".

Zaskoczenie rolą, jaką Blair ma pełnić w planie pokojowym Trumpa, nie kryją laburzyści, którzy ocenili w rozmowach z dziennikiem "Financial Times", że "dziedzictwo (Blaira) jako najdłużej urzędującego premiera Partii Pracy zostało, w oczach wielu członków partii, zszargane rolą Wielkiej Brytanii podczas wojny w Iraku".

Według brytyjskiej gazety europejscy i arabscy urzędnicy wyrażają obawy, że "plany Blaira skupiają się zbyt mocno na sprawach dotyczących Izraela, marginalizują Palestyńczyków i są pozbawione legitymacji". Zdaniem części cytowanych rozmówców, wydają się one "nawet sprzeczne z propozycjami brytyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych, koordynowanymi wraz z Francją".