Choroba Alzheimera. To odkrycie może wyznaczyć nowy kierunek w terapii

Choroba Alzheimera jest postępującą, neurodegeneracyjną chorobą mózgu. Jej dokładna przyczyna nie została jeszcze w pełni poznana. Do tej pory uważano, że jest spowodowana nieprawidłowym gromadzeniem się białek w komórkach mózgowych i wokół nich. Złogi białka amyloid tworzą tworzą tzw. płytki (blaszki) starcze w mózgu, a złogi białka tau - splątki we wnętrzu neuronów. "W efekcie ich działania zmniejsza się liczba przekaźników chemicznych (zwanych neuroprzekaźnikami) zaangażowanych w wysyłanie wiadomości lub sygnałów między komórkami mózgowymi. Poziom jednego neuroprzekaźnika, acetylocholiny, jest szczególnie niski w mózgach osób z chorobą Alzheimera" - tłumaczą eksperci w materiałach Ministerstwa Zdrowia.

Dowiedz się więcej:

Od Bruce'a Willisa dzielą nas miliony dolarów. Ale jest coś, co może nas połączyć

Dotychczas większość badań nad lekami przeciwko chorobie Alzheimera koncentrowała się właśnie na wymienionych białkach. Przez dekady uważano, że odgrywają one kluczową rolę w rozwoju alzheimera. Badania przeprowadzone na Purdue University (USA) wskazują jednak na inny czynnik: tłuszcz.

"Celowanie w białka nie rozwiąże problemu"

Zespół kierowany przez prof. Gaurava Choprę wykazał, że komórki odpornościowe mózgu, czyli mikroglej, mogą gromadzić tłuszcz, a konkretnie krople lipidowe, które są specjalnymi strukturami magazynowymi w komórkach. Jednak takie nagromadzenie zaburza funkcje mikrogleju, m.in. zdolność do fagocytozy, czyli usuwania toksycznych złogów białkowych i innych uszkodzonych elementów z tkanki nerwowej. Odkrycie to, opublikowane w czasopiśmie "Immunity" sugeruje, że usuwanie nadmiaru tłuszczu i przywracanie prawidłowej funkcji mikrogleju może stać się nowym kierunkiem terapii choroby Alzheimera.

Zespół z Purdue University skupił się na przeciążonych lipidami komórkach mikrogleju. Do takiego podejścia zainspirowały ich wcześniejsze badania, sugerujące istotną rolę lipidów w procesach neurodegeneracyjnych. - Naszym zdaniem bezpośrednie celowanie w płytki amyloidowe lub splątki tau nie rozwiąże problemu; musimy przywrócić funkcję komórek odpornościowych w mózgu - powiedział prof. Chopra. - Odkrywamy, że kluczowe jest zmniejszenie akumulacji tłuszczu, ponieważ utrudnia on układowi odpornościowemu działanie i utrzymywanie równowagi.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Próchnica to nie tylko choroba zębów. "Dzieci trafiają na intensywną terapię"

Piotr Wójcik

Stosujesz taką dietę? Zmniejszasz ryzyko poważnej choroby

Kluczowy enzym

Badacze wykazali, że mikroglej znajdujący się w pobliżu płytek beta-amyloidu zawiera nawet dwukrotnie więcej kropli lipidowych niż mikroglej położony dalej od płytek. Jednocześnie jego zdolność do usuwania szkodliwych złogów jest o ok. 40 proc. niższa. Ustalili również, że w obecności płytek mikroglej produkuje nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych, które zamiast być wykorzystywane jako źródło energii, są przekształcane w trójglicerydy. To z kolei prowadzi do przeciążenia i dysfunkcji komórek. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa enzym DGAT2, który katalizuje ostatni etap syntezy trójglicerydów. Okazało się, że w mózgach dotkniętych chorobą Alzheimera enzym ten występuje w zwiększonych ilościach. Jednak nie dlatego, że powstaje go więcej, lecz dlatego, że ulega wolniejszej degradacji. Z tego powodu mikroglej nadmiernie gromadzi lipidy. Naukowcy przetestowali więc cząsteczki blokujące funkcję DGAT2 oraz takie, które przyspieszają jego degradację. W modelach zwierzęcych poprawiło to funkcje mikrogleju, ograniczało odkładanie beta-amyloidu i wspierało zdrowie neuronów. - Nasze odkrycie otwiera nowy kierunek terapii choroby Alzheimera: przywrócenie metabolizmu mikrogleju, a wraz z nim naturalnej obrony mózgu przed chorobą - podsumowali autorzy.