Jak działa tabletka "dzień po"? Ma być dostępna bez recepty, Sejm przyjął ustawę

W sprawie nowelizacji ustawy dotyczącej antykoncepcji awaryjnej, czyli tak zwanej tabletki "dzień po", na czwartkowym posiedzeniu głosowało 421 posłów. Za było 224, przeciw 196. Wstrzymała się jedna osoba. Tym samym Sejm uchwalił nowelizację ustawy Prawo farmaceutyczne. Zgodnie z zawartymi w niej przepisami antykoncepcja awaryjna w postaci tak zwanej tabletki "dzień po" ma być dostępna bez recepty dla osób powyżej 15 lat. Czym są tabletki "dzień po"? Czym różnią się od tabletek poronnych, umożliwiających aborcję farmakologiczną?

ZOBACZ TEŻ: Hołownia po głosowaniu w sprawie tabletki "dzień po": proszę nie szydzić z posłów PiS

Tabletka "dzień po" to rodzaj antykoncepcji awaryjnej, czyli stosowanej w wyjątkowych sytuacjach. Jej przeznaczeniem jest niedopuszczenie do zajścia w ciążę. Zapobiega ona temu poprzez "wywołanie zmian w błonie śluzowej macicy, uniemożliwiających zagnieżdżenie się zarodka w macicy" - wyjaśnia dr n. med. Grzegorz Mrugacz.

Zgodnie z założeniami tabletki "dzień po" używa się po odbyciu stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub w przypadku, gdy inna zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła. Przyjęta prawidłowo ma skuteczność wynoszącą 97-99 proc. W trosce o zdrowie przyjmujących je kobiet nie mogą one jednak stanowić stałej, regularnie przyjmowanej metody zapobiegania zajściu w ciążę. Jak wskazuje ginekolog, zażycie tabletki "dzień po" jest bowiem "tożsame z przyjęciem dość dużej dawki hormonów", co może prowadzić do zaburzeń hormonalnych i powiązanych z nimi zaburzeń cyklu miesiączkowego.

- Bezpośrednio po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej mogą również pojawić się objawy, takie jak nudności czy złe samopoczucie – wskazuje dr Mrugacz, dodając, że ich występowanie jest jednak "rzadkie". Lekarz przestrzegł ponadto przed stosowaniem tego rodzaju środków w przypadku czynnej choroby zatorowo-zakrzepowej, kłopotów z żylakami czy chorób wątroby.

W zależności od rodzaju tabletki "dzień po", należy przyjąć ją w ciągu 72 lub maksymalnie 120 godzin od momentu ryzykownego współżycia. Jej skuteczność zależy jednak od tego, czy zarodek nie zdążył się zagnieździć w macicy.

Co w przypadku, gdy zarodek zdąży się zagnieździć przed wzięciem tabletki "dzień po"? Tabletka ta nie ma wówczas działania poronnego, czyli jej działanie nie powoduje przerwania ciąży. Dr Mrugacz przyznaje jednak, że potrzebne są dodatkowe badania na temat możliwego negatywnego wpływu na matkę i zarodek. - Przyjęcie dużych dawek hormonów teoretycznie może prowadzić do odległych skutków ubocznych. W przypadku wczesnego etapu ciąży, kilka dni od jej zawiązania, te powikłania nie powinny jednak wystąpić - ocenia ginekolog, podkreślając, że kwestia ta nie została jeszcze na tyle zbadana, by móc jednoznacznie wskazać na możliwe powikłania.

ZOBACZ TEŻ: Prezydent pytany o pigułkę "dzień po". Mówi o "bombie hormonalnej" i solariach

Tabletki poronne nie stanowią metody antykoncepcji, ale aborcji farmakologicznej. Tabletki te służą do przerywania powstałej już ciąży. Jak tłumaczy dr n. med. Mrugacz, w zależności od ich rodzaju, działają one poprzez nasilenie skurczów macicy lub poprzez zablokowanie wytwarzania progesteronu, czyli hormonu niezbędnego do utrzymania i rozwoju ciąży.

Przyjęte prawidłowo tabletki poronne mają skuteczność wynoszącą 97-99 proc. - Zgodnie z ugruntowanymi w literaturze naukowej poglądami, ich przyjęcie powinno nastąpić natychmiast po rozpoznaniu ciąży - wskazuje ginekolog. - Podejmowanie aborcji farmakologicznej po 9. tygodniu trwania ciąży nie jest rekomendowane ze względu na znacznie obniżoną skuteczność tych środków i większą częstość krwawień macicznych - tłumaczy.

Wzięcie tabletki poronnej często wiąże się również ze skutkami ubocznymi takimi jak nieregularność miesiączek, dolegliwości bólowe, zmęczenie, złe samopoczucie, niewielki wzrost temperatury, wymioty.

ZOBACZ TEŻ: Czy zażycie tabletki poronnej jest legalne? Jakie są możliwe skutki uboczne aborcji farmakologicznej?

Tabletki dzień "dzień po" są powszechnie dostępne w polskich aptekach. Od 2017 roku do ich zakupienia konieczne jest jednak okazanie recepty. Recepta ta nie musi zostać wystawiona przez ginekologa. Wpisanie tabletek "dzień po" na listę leków sprzedawanych za okazaniem recepty wiąże się jednak nie tylko z koniecznością kontaktu z lekarzem przed ich wykupieniem, ale i z możliwość odmowy ich wydania przez farmaceutę. Należy jednak podkreślić, iż może się to stać jedynie w ściśle określonych prawem sytuacjach. Powołanie się przez pracownika apteki na klauzulę sumienia nie należy do takich przesłanek.

Tabletki poronne nie są natomiast w ogóle dostępne w polskich aptekach. Możliwe jest jedynie zamówienie ich z zagranicy. Zgodnie z polskim prawem sprowadzenie takich tabletek na własny użytek jest legalne. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa karane jest natomiast tzw. "pomocnictwo w aborcji", a więc udzielenie innej osobie pomocy w przeprowadzeniu aborcji.