Daniel Obajtek był prezesem Orlenu od lutego 2018 r. do lutego 2024 r., natomiast Michał Róg był członkiem zarządu od września 2018 r. do lutego 2024 r. We wtorek NWZ Orlenu postanowiło, że spółka będzie mogła dochodzić od nich roszczeń o naprawienie szkód wyrządzonych, gdy obaj zasiadali w jej władzach.
W przyjętych większością głosów, w tym Skarbu Państwa, dwóch uchwałach w tej sprawie NWZ Orlenu upoważniło aktualny zarząd spółki do podnoszenia roszczeń, zarówno wobec Daniela Obajtka - jedna uchwała, jak i Michała Roga - druga uchwała. Obie uchwały głosowano osobno. Jeden z akcjonariuszy indywidualnych złożył do nich sprzeciw, co zapisano w protokole obrad.
Pieniądze spółki na cele prywatne
Według obecnych władz Orlenu w obu przypadkach - Daniela Obajtka oraz Michała Roga - chodzi m.in. o ponoszenie z majątku spółki wydatków na cele prywatne, niezwiązanych z pełnioną funkcją, a także o nieprawidłowe prowadzenie oraz brak należytego nadzoru nad polityką cen sprzedaży paliw na polskim rynku w drugiej połowie 2023 r., polegającą na bezzasadnym i sprzecznym z interesem spółki zaniżaniu cen hurtowych tych produktów.
Roszczenia mają dotyczyć też braku należytego nadzoru nad wykorzystywaniem środków udostępnionych przez Orlen spółce Orlen Trading Switzerland (OTS) w ramach wewnątrzgrupowego finansowania, które zostały wykorzystane w sposób nienależyty, przy czym Orlen został pozbawiony możliwości ich odzyskania.
W uchwałach dotyczących Daniela Obajtka i Michała Roga zaznaczono, że postanowienia o dochodzeniu roszczeń dotyczą także szkód wyrządzonych zdarzeniami, które miały miejsce w latach obrotowych, za które obaj otrzymali absolutorium, a o których wystąpieniu i skutkach Walne Zgromadzenie nie zostało należycie poinformowane przed podjęciem uchwał w sprawie udzielenia tych absolutoriów.
Odnosząc się do treści przyjętych przez wtorkowe NWZ uchwał, prezes Orlenu Ireneusz Fąfara ocenił, że kwestia korzystania z możliwości wydawania pieniędzy z karty służbowej na cele niezwiązane z działalnością spółki, "zupełnie prywatne", jak zabiegi kosmetyczne czy dentystyczne, ma przede wszystkim aspekt nieetyczny i niemoralny. Podkreślił, że "to, co jest w wymiarze finansowym o wiele większe i fundamentalne", dotyczy dwóch spraw: OTS oraz zaniżania cen paliw.
Na pytanie, czy Orlen oczekuje, że Daniel Obajtek i Michał Róg z własnej kieszeni pokryją straty spółki, prezes Orlenu odparł: - Tak, jak policzymy, powiedzmy, że te straty to około 5 miliardów złotych, no to nie liczymy na to - przyznał Fąfara. Zaznaczył jednak, że spółka chciałaby odzyskać chociaż wydatki, które dotyczą korzystania z kart służbowych na cele prywatne.
W uzasadnieniu obu uchwał przegłosowanych na wtorkowym NWZ obecny zarząd Orlenu przypomniał, że w grudniu 2024 r. zwołane w podobnym trybie Walne Zgromadzenie spółki postanowiło, że będzie mogła ona dochodzić roszczeń o naprawienie szkód przez 13 byłych członków zarządu, w tym Daniela Obajtka. Aktualny zarząd Orlenu zaznaczył jednocześnie, że nieważność przyjętej wówczas decyzji stwierdził w maju tego roku Sąd Okręgowy w Łodzi, podnosząc m.in. niewystarczającą szczegółowość uchwały. Od tego wyroku spółka złożyła apelację, przy czym sprawa dotychczas nie została prawomocnie rozstrzygnięta.
Według obecnego zarządu Orlenu uchwały dotyczące Daniela Obajtka i Michała Roga zostały przedstawione pod obrady wtorkowego NWZ w trosce o interes spółki, w celu zabezpieczenia możliwości dochodzenia od nich roszczeń o naprawienie wyrządzonych szkód, niezależnie od ostatecznego rozstrzygnięcia apelacji od wyroku z maja tego roku, uwzględniając zastrzeżenia Sądu Okręgowego w Łodzi.
Aktualne władze Orlenu wskazały ponadto, że działania Daniela Obajtka i Michała Roga, o których wspominają oba projekty uchwał, zostały potwierdzone audytami i kontrolami wewnętrznymi oraz przez doradców zewnętrznych.
"Szkody wielkich rozmiarów"
W grudniu 2024 r., w trakcie poprzedniego NWZ Orlenu, prezes spółki Ireneusz Fąfara informował, że przeprowadzone audyty i kontrole wykazały liczne nieprawidłowości w działaniach byłych członków zarządu, "skutkiem których spółka poniosła szkodę". Jako przykłady podał m.in. kontrolę obejmującą lata 2015-2023, która wykazała wydatkowanie przez członków byłego zarządu "bez uzasadnienia biznesowego" ze środków spółki ponad 40 mln zł oraz zaniżanie cen paliw, co - jak podkreślał Fąfara - doprowadziło do "szkody wielkich rozmiarów, której wartość wyniosła od 2 do 4 mld zł".
Informując w grudniu 2024 r. NWZ Orlenu o przypadku spółki OTS, Fąfara mówił z kolei, że "niewłaściwy nadzór nad przekazaniem środków pieniężnych" skutkował szkodą 1,5 mld zł. Sprawa dotyczy przedpłat na ropę naftową zamawianą właśnie za pośrednictwem szwajcarskiej spółki, przy czym dostawy surowca nie zostały zrealizowane. Obecny prezes Orlenu wskazywał jednocześnie, że postępowanie w Szwajcarii, dotyczące spółki OTS, toczy się przy zaangażowaniu "renomowanych firm światowych, zarówno o charakterze prawnym, detektywistycznym, przy współpracy z prokuraturą Szwajcarii i władzami Zjednoczonych Emiratów Arabskich".
Odpierają zarzuty
Daniel Obajtek i Michał Róg odpierają zarzuty obecnych władz Orlenu. W styczniu tego roku Prokuratura Okręgowa w Płocku podała, że w związku z zawiadomieniem byłego prezesa Orlenu, obecnie europosła PiS, wszczęte zostało tam śledztwo, dotyczące podejrzenia wyrządzenia szkody w obrocie gospodarczym przez aktualny zarząd spółki. Czynności w tym postępowaniu powierzono ABW. W ramach śledztwa pozyskano z Orlenu dokumentację dotyczącą m.in. wyników finansowych spółki. Zostało ono przedłużone do 24 grudnia tego roku, także w celu przesłuchania kolejnych świadków.
W czerwcu tego roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie (ZWZ) Orlenu udzieliło absolutorium za 2024 r. obecnemu zarządowi i radzie nadzorczej tej spółki oraz zdecydowało, aby nie udzielić go poprzednim obu tym gremiom. Decyzje te podjęto m.in. głosami Skarbu Państwa jako akcjonariusza.
Absolutorium nie otrzymali wtedy Daniel Obajtek i zasiadający w kierowanym przez niego zarządzie: Armen Artwich, Adam Burak, Józef Węgrecki, Patrycja Klarecka, Michał Róg, Jan Szewczak, Piotr Sabat oraz Krzysztof Nowicki, Iwona Waksmundzka-Olejniczak i Robert Perkowski. Udzielenia absolutorium odmówiono też wtedy Wojciechowi Jasińskiemu, który przewodniczył radzie nadzorczej Orlenu od marca 2020 r. do lutego 2024 r., a także członkom rady z tego okresu: Andrzejowi Szumańskiemu, Annie Wójcik, Barbarze Jarzembowskiej, Andrzejowi Kapale oraz Romanowi Kuszowi, Jadwidze Lesisz i Annie Sakowicz-Kacz.
We wtorek po przegłosowaniu sprawy roszczeń wobec Daniela Obajtka i Michała Roga NWZ Orlenu przyjęło projekty uchwał dotyczące zmian w statucie spółki oraz wyrażenia zgody na zbycie na rzecz Polskiej Spółki Gazownictwa (PSG) z siedzibą w Tarnowie oddziału Laboratorium Pomiarowo-Badawczego PGNiG w Warszawie poprzez wniesienie oddziału do PSG jako wkładu niepieniężnego i objęcie w zamian wszystkich nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym PSG.
Następnie Skarb Państwa zgłosił wniosek o przerwę techniczną w obradach NWZ Orlenu we wtorek do godz. 17. Wniosek został zaakceptowany. Wcześniej Skarb Państwa wniósł o dokonanie korekty w porządku posiedzenia, przesuwając na koniec obrad dwa punkty dotyczące ustalenia liczby członków rady nadzorczej spółki oraz zmian w jej składzie. Będą one rozpatrywane po wznowieniu obrad.
Autorka/Autor: /dap, ToL
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: PAP/Tytus Żmijewski
