- Kulczyk Foundation stworzyła "Białą Księgę Menopauzy". Opisano w niej problemy związane z transformacją menopauzalną zdiagnozowane w różnych obszarach. Sformułowano też szereg rekomendacji.
- W środę Kulczyk Foundation przekazała "Białą Księgę Menopauzy" przedstawicielom resortu zdrowia.
- Jakie rekomendacje znalazły się w dokumencie?
- Więcej artykułów o podobnej tematyce znajdziesz w zakładce "Zdrowie" w serwisie tvn24.pl.
W środę w Ministerstwie Zdrowia zainaugurowano "Białą Księgę Menopauzy" przygotowaną przez Kulczyk Foundation. W dokumencie liczącym 120 stron dokładnie opisano problemy związane z transformacją menopauzalną w obszarach takich jak praca i opieka medyczna. To punkt wyjścia do szeregu rekomendacji, które miałyby poprawić sytuację kobiet w tym okresie życia. Menopauza wpływa bowiem na ich funkcjonowanie zarówno w rodzinie, jak i w pracy. Pogarsza też często ich samopoczucie psychiczne i fizyczne.
- Zdiagnozowaliśmy dla państwa problem i przychodzimy z gotowym rozwiązaniem. To nasi decydenci są odpowiedzialni za to, żeby wprowadzać zmiany systemowe (...). Drodzy państwo, czas na zmiany. Polki oczekują zmiany systemowej w obszarze transformacji menopauzalnej - powiedziała w środę w Ministerstwie Zdrowia Monika Dziekan, dyrektorka generalna Kulczyk Foundation, prezentując "Białą Księgę Menopauzy". Jak dodała, ten dokument to "gotowa recepta" dla resortu zdrowia.
Diagnoza problemów i potrzeb
Jak wskazują autorzy dokumentu, jednym z głównych problemów związanych z transformacją menopauzalną jest brak świadomości na jej temat - zarówno wśród kobiet, które przez nią przechodzą, wśród lekarzy i wśród reszty społeczeństwa. Wciąż problemem pozostaje nieuzasadniony lęk przez hormonalną terapią menopauzalną. - Menopauza to temat tabu, obarczony krzywdzącymi stereotypami, które sprawiają, że kobiety nie chcą być tak postrzegane. Nie utożsamiają się ze stereotypowym wizerunkiem starej, zmęczonej, spoconej wariatki - komentuje z rozmowie z tvn24.pl Anna Samsel z Kulczyk Foundation, psycholożka i menadżerka projektu "Menopauza bez tabu". Zwraca uwagę, że z braku wiedzy u kobiet w okresie okołomenopauzalnym rodzi się samotność i lęk. - Jeżeli nie dostajemy od ekspertów i ekspertek odpowiedzi, co się z nami dzieje, to możemy się po prostu bać o swoje zdrowie - mówi przedstawicielka Kulczyk Foundation.
Według autorów publikacji, lekarzom brakuje wiedzy o transformacji menopauzalnej, ponieważ nie uczą się o niej na studiach w wystarczającym zakresie. Specjalistów, którzy znają się na menopauzie, jest zbyt mało, a kobiety nie wiedzą, jak ich znajdować. Problem pogarsza fakt, że w małych miejscowościach i na wsiach dostęp do opieki medycznej, w tym ginekologicznej, jest utrudniony.
Kulczyk Foundation w "Białej Księdze Menopauzy" wskazuje też na wciąż istniejącą lukę w badaniach nad transformacją menopauzalną. Po pierwsze, punktują eksperci, brakuje analiz opartych na reprezentatywnych danych, które pozwalałyby oszacować wpływ menopauzy na rynek pracy, m.in. skalę związanych z nią zwolnień lekarskich, zmian wymiaru zatrudnienia czy rezygnacji z pracy. Co więcej, kobiety w okresie okołomenopauzalnym nie są wyodrębnione jako grupa społeczno-ekonomiczna, przez co nie wiadomo, jaką wartość generują dla gospodarki i PKB.
Po drugie należałoby też zbadać podejście lekarzy pierwszego kontaktu i ginekologów do transformacji menopauzalnej, a także przeprowadzić rzetelną analizę kosztów, jakie dla systemu ochrony zdrowia oznacza brak właściwej opieki nad kobietami na tym etapie życia. Te koszty wynikają między innymi z rozwoju osteoporozy, czyli spadku gęstości mineralnej kości, oraz chorób sercowo-naczyniowych.
Transformacja menopauzalna to też szereg wyzwań związanych z rynkiem pracy. Po pierwsze, pracodawcom brakuje wiedzy na temat menopauzy i jej wpływu na dobrostan pracownic. Nie ma wytycznych w kwestii tego. jak powinno się dostosować środowisko pracy do potrzeb kobiet w wieku 45+. - Kobieta około pięćdziesiątki, aktywna na rynku pracy, jest często stereotypowo postrzegana jako kłopot. A przecież udział tej grupy (kobiet w wieku 40-55 lat) wśród pracujących to już 20 procent - przypomina Anna Samsel.
- 40 procent kobiet rozważa ograniczenie aktywności zawodowej albo odejście z rynku pracy z powodu objawów perimenopauzy. Te dane bolą, one są zatrważające - podkreśliła podczas przemówienia w Ministerstwie Zdrowia Monika Dziekan.
Jakich zmian potrzeba?
Kulczyk Foundation we współpracy z zespołem ekspertów i ekspertów wypracowało szereg rekomendacji, które w środę przekazano do Ministerstwa Zdrowia.
Jak przedstawiono w rekomendacjach, trzeba lepiej, więcej i rzetelnie mówić o menopauzie. Kulczyk Foundation zwraca uwagę na potrzebę organizowania kampanii społecznych normalizujących temat menopauzy i zmieniających jej negatywne postrzeganie. Powinny one być adresowane do kobiet w różnym wieku - nie tylko tych w wieku okołomenopauzalnym, ale też do dzieci i młodzieży, rodziców, mężczyzn i pracodawców. W "Białej Księdze Menopauzy" zarekomendowano również włączanie tematu transformacji menopauzalnej do programów szkolnych dotyczących zdrowia człowieka.
"Edukacja o menopauzie powinna zaczynać się w szkole i dotyczyć zarówno chłopców, jak i dziewczynek. Dzięki temu każdy uczeń i uczennica wynosiliby ze szkoły najważniejsze informacje o tym okresie życia kobiety. Są już pierwsze zmiany na lepsze. Od roku szkolnego 2025/2026 temat menopauzy pojawił się w podstawie programowej nowego przedmiotu edukacja zdrowotna" - czytamy w dokumencie.
Kulczyk Foundation apeluje też o przygotowywanie i udostępnianie materiałów informacyjnych dotyczących transformacji menopauzalnej dla pacjentów i pacjentek POZ oraz poradni specjalistycznych, a także o ich dystrybucję w domach kultury, bibliotekach, kołach gospodyń wiejskich i klubach gminnych. Trzeba działać na dużą skalę, żeby rzetelna wiedza była łatwo dostępna.
W rekomendacjach - z myślą głównie o przedstawicielkach pokolenia millenialsów, które teraz wchodzą w okres okołomenopauzalny - zwrócono uwagę na to, że nie mniej potrzebne są narzędzia cyfrowe wspierające kobiety w okresie menopauzalnym takie jak aplikacje, wirtualne kompendia wiedzy i rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję.
W "Białej Księdze Menopauzy" zalecono także, aby ośrodki naukowe do prowadzenia badań (psychologicznych, socjologicznych, medycznych) dotyczących transformacji menopauzalnej w Polsce, a także grantodawców - do finansowania badań na ten temat.
Menopauza. Trzeba poprawić opiekę
Kulczyk Foundation rekomenduje także rozwijanie ruchu edukatorek i edukatorów menopauzalnych, do którego można włączać przede wszystkim lekarzy, pielęgniarki i położne. Jak podkreśla w rozmowie z tvn24.pl Anna Samsel, rola położnych w opiece nad kobietami w okresie transformacji menopauzalnej jest szczególnie ważna w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do ginekologa jest ograniczony. - Położna ma w zakresie swoich obowiązków edukację i opiekę nad kobietami przez cały okres ich życia, także, co może być zaskakujące, w trakcie transformacji menopauzalnej - podkreśla Samsel. - Od najmłodszych lat, kiedy dziewczynka zaczyna miesiączkować, położna jest osobą, do której może się zwrócić. Kiedy kobieta wchodzi w okres transformacji menopauzalnej - również. Można umówić się na wizytę, porozmawiać o transformacji i zrobić cytologię u położnej.
Poza sugestiami rozwiązań, które podniosłyby świadomość na temat menopauzy, duża część rekomendacji dotyczy też poprawy opieki nad kobietami w okresie transformacji menopauzalnej.
Kulczyk Foundation proponuje, aby poszerzyć badania medycyny pracy o wątek transformacji menopauzalnej i wprowadzić obligatoryjne badania przesiewowe w kierunku raka piersi, raka szyjki macicy i raka prostaty. Eksperci i ekspertki wskazują też na potrzebę stworzenia raportu na temat stanu zdrowia Polek w wieku 40-60 lat.
W "Białej Księdze Menopauzy" podkreślono też niewystarczającą obecność tematu menopauzy w systemie kształcenia lekarzy zarówno na studiach, jak i w kształceniu podyplomowym. Eksperci i ekspertki zalecają uwzględnienie tego zagadnienia w szerszym zakresie w programie nauczania studentów medycyny, a także organizację akredytowanych kursów dla lekarzy. Wśród proponowanych zmian znalazło się także stworzenie prostego systemu certyfikacji lekarzy i położnych - specjalistów menopauzalnych.
Eksperci proponują też popularyzację kwestionariusza MTT, czyli Menopause Treatment Tool. To nowy, międzynarodowy kwestionariusz diagnostyki i leczenia dolegliwości związanych z transformacją menopauzalną. Ma ułatwić i usprawnić rozmowę pacjentkom i lekarzom, którzy mają często ograniczony czas na wizytę.
Kulczyk Foundation zarekomendowała również rozwiązanie zorientowane na rynek pracy. Zdaniem ekspertów i ekspertek powinno się organizować szkolenia dotyczące równości i różnorodności uwzględniające temat menopauzy wśród pracodawców. Autorzy publikacji uważają, że w promocję tego tematu warto zaangażować nie tylko resort zdrowia, ale również Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej. Ich zdaniem należy też uwrażliwiać kadrę menedżerską na stereotypy związane z okresem okołomenopauzalnym oraz wypracowywać rekomendacje dotyczące przystosowania miejsca pracy do potrzeb kobiet w wieku 45+.
"Białą Księgę Menopauzy" przekazano w środę na ręce wiceministra zdrowia Tomasza Maciejewskiego, ginekologa. Podczas konferencji wiceminister zwrócił uwagę na to, aby nie demonizować hormonalnej terapii hormonalnej, ponieważ wynika z tego obserwowana i podkreślona w dokumencie przygotowanym przez Kulczyk Foundation rezerwa w jej stosowaniu. Maciejewski przyznał, że ze zdziwieniem przyjął informację o niskiej świadomości na temat transformacji menopauzalnej wśród personelu medycznego. Jak zaznaczył, każdy ginekolog i każda położna w zakresie swojego wykształcenia i kompetencji są zobowiązani do towarzyszenia kobiecie przez całe życie - od narodzin do śmierci.
- Na pewno te tematy są ważne do poruszenia i do przypomnienia też każdemu z nas, fachowemu pracownikowi ochrony zdrowia, że to jest nasz obowiązek zaopiekowania się również tym etapem życia każdej kobiety. Mamy do tego wiedzę, umiejętności, kompetencje - podkreślił wiceminister.
Autorka/Autor: Zuzanna Kuffel, annabie
Źródło: tvn24.pl, "Biała Księga Menopauzy"
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock