Jaki jest wiek Wszechświata? Przyjmuje się, że wynosi około 13,8 miliarda lat. To właśnie taki czas według szacunków minął od momentu Wielkiego Wybuchu. Obecnie naukowcy bazują na pomiarach dostarczonych przez misję Planck.
● Wszechświat to wszystko, co istnieje fizycznie. Według encyklopedycznej definicji to układ wszystkich obiektów astronomicznych, materii rozproszonej i pól fizycznych wraz z czasoprzestrzenią, którą wypełniają.
● Za moment “narodzin” Wszechświata uznaje się Wielki Wybuch. Jak oblicza się obecnie jego wiek?
Kiedy powstał Wszechświat?
Za moment, w którym “narodził” się Wszechświat, obecnie uznaje się Wielki Wybuch i właśnie od niego liczy się wiek wszechświata. Nie zawsze jednak tak było, a zagadka pochodzenia Wszechświata budziła przecież ciekawość ludzi od dawna. Przed wiekami za niemal oczywistość uznawano, że Wszechświat jest wynikiem aktu stworzenia. Uznawano, że jest stosunkowo młody - ma zaledwie kilka tysięcy lat. Przez długi czas w centrum Wszechświata znajdowała się Ziemia. Pogląd ten odmienił dopiero Mikołaj Kopernik, który wykazał, że w centrum Układu Słonecznego znajduje się Słońce. Sto lat temu powszechnie uważano natomiast, że Wszechświat jest wieczny i istniał zawsze, dlatego nie da się oszacować jego wieku. Zmieniły to odkrycia amerykańskiego astronoma Edwina Hubble'a.
CZYTAJ TEŻ: Jaki teleskop wybrać?
Jak obliczyć wiek Wszechświata?
Badając wiek od narodzin Wszechświata, czyli Wielkiego Wybuchu, naukowcy oparli się na tzw. stałej Hubble'a, który pierwszy obliczył prędkość rozszerzania się Wszechświata. Założył, że skoro galaktyki oddalają się od siebie z określoną prędkością, to i cały Wszechświat musi się rozszerzać. Pewnym problemem było to, że stałą ciężko jest wyliczyć bardzo precyzyjnie.
Badania skupiły się na analizie anizotropii promieniowania reliktowego. Co to jest? Promieniowanie wypełnia przestrzeń kosmiczną i jest pozostałością początkowych etapów ewolucji Wszechświata. Dokładna analiza jego niewielkich zmian pozwala oszacować jak dawno od momentu obserwacji promieniowanie zostało wyświecone. To z kolei, w połączeniu z innymi badaniami, pozwala określić jak dawno powstał nasz Wszechświat.
Obecnie naukowcy bazują na pomiarach, których dostarczyła misja kosmiczna Planck. W 2013 roku opublikowano mapę mikrofalowego promieniowania tła. Uzyskano ją dzięki teleskopowi Planck Europejskiej Agencji Kosmicznej.
Jest to obraz najstarszego światła we Wszechświecie, kiedy miało ono zaledwie 375 tysięcy lat.
Dane z tej misji pozwoliły określić tempo, z jakim rozszerza się Wszechświat w czasie - czyli stałą Hubble’a. Uzyskano wartość 67,4 kilometra na sekundę na megaparsek. Wiek Wszechświata oszacowano dzięki tej wartości na 13,82 miliarda lat.
Z obliczeniami wynikającymi z danych misji Planck zgodzili się w 2020 roku naukowcy z międzynarodowego zespołu, którzy korzystali z obserwacji Teleskopu Kosmologicznego Atacama (ACT) w Chile. To potwierdzenie było o tyle ważne, że w poprzednich latach pojawiły się obliczenia, z których wynikało, że Wszechświat jest młodszy o setki milionów lat niż przewidywał zespół pracujący przy misji Plancka.
Pomiary ACT wskazały jednak inny wynik dla stałej Hubble’a. Z wyliczeń wynikało, że wynosi ona 67,6 kilometra na sekundę na megaparsek. Różnica jest jednak bardzo niewielka.
Co ciekawe, również w 2020 roku opublikowane zostały wyliczenia zespołu badaczy z University of Oregon, które sugerowały, że Wszechświat liczy jednak “zaledwie” 12,6 miliarda lat. Wyliczenia te oparto na stałej Hubble’a wynoszącej 75,1 kilometra na sekundę na megaparsek.
Źródła: Zintegrowana Platforma Edukacyjna, PWN, ESA, Stony Brook University
Bibliografia: Skąd znamy wiek Wszechświata? PWN: Wszechświat Teleskop kosmiczny Planck odkrywa prawie idealny Wszechświat New Research of Oldest Light Confirms Age of the Universe
Źródło: ZPE
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock