Wielka Brytania i świat pożegnały Elżbietę II

Kończymy relację na żywo. Dziękujemy za uwagę.

W poniedziałek wieczorem już tylko w obecności członków rodziny królewskiej, trumnę z ciałem Elżbiety II złożono w grobie w kaplicy króla Jerzego VI, obok rodziców królowej, jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa i siostry.

W pogrzebie królowej Elżbiety II zaangażowanych było około 10 tysięcy policjantów, co było największą akcją w historii policji metropolitarnej. Podczas uroczystości wzięło też udział 4 tysiące żołnierzy. Spośród tej liczby 3 tysiące żołnierzy brało udział w pierwszej części uroczystości pogrzebowych - w Londynie, a 1 tysiąc - w Windsorze.

Moment, gdy imperialna korona, berło i jabłko królewskie zostały zdjęte z trumny z ciałem Elżbiety II i przekazane dziekanowi kaplicy świętego Jerzego w Windsorze, który położył je na ołtarzu.

Wieczorem, już tylko w obecności najbliższej rodziny, trumna z ciałem Elżbiety II zostanie złożona w grobie w kaplicy pamięci Jerzego VI, gdzie pochowani są jej rodzice oraz młodsza siostra. W tym samym czasie przeniesiona tam zostanie również trumna z ciałem jej zmarłego w zeszłym roku męża, księcia Filipa, która od czasu pogrzebu pozostawała w królewskiej krypcie.

Król Karol III wraz z małżonką opuszcza miejsce nabożeństwa.

Justin Welby, arcybiskup Canterbury, udzielił błogosławieństwa.

Trumna z ciałem królowej została powoli opuszczona do królewskiego skarbca przed pochówkiem.

Insygnia zostaną przekazane nowemu królowi, Karolowi III, w dniu jego koronacji.

W czasie nabożeństwa, o godzinie 17.39, spoczywające na trumnie imperialna korona, berło i jabłko królewskie zostały z niej zdjęte i złożone na ołtarzu. Ma to symbolizować, że Elżbieta II zostanie złożona do grobu nie jako monarchini, ale jako zwykła chrześcijanka.

- W obliczu naszego szybko zmieniającego się i często niespokojnego świata jej spokojna i pełna godności obecność dawała nam pewność, że możemy stawić czoła przyszłości. Tak jak czyniła to ona – z odwagą i nadzieją - mówił David Conner, dziekan Windsoru.

Na rozpoczęcie mszy chór odśpiewał Psalm 121, do którego muzykę stworzył sir Henry Walford Davies – kiedyś organista w kaplicy.

Nabożeństwo trwające w kaplicy św. Jerzego zostało uzgodnione z królową przed jej śmiercią. Poprowadzi je David Conner, dziekan Windsoru.

Błogosławieństwo wygłosi Justin Welby, arcybiskup Canterbury.

Za karawanem z trumną szli król Karol III z królową małżonką Kamilą, księżniczka Anna i jej mąż wiceadmirał Timothy Laurence, książę Andrzej, książę Edward z żoną Zofią, następca tronu, książę William z żoną, księżną Kate, książę Harry z żoną, księżną Meghan, syn księżniczki Anny Peter Phillips, syn młodszej siostry Elżbiety II, księżniczki Małgorzaty, David Armstrong-Jones, kuzyni Elżbiety II - książę Gloucesteru Ryszard, książę Kentu Michał i książę Kentu Edward.

W kaplicy św. Jerzego rozpoczyna się nabożeństwo pogrzebowe.

Król Karol III i inni członkowie rodziny królewskiej dołączyli do procesji.

Trumna dotarła na zamek w Windsorze.

Karawan dołączył do sformowanego już konduktu pogrzebowego, który tworzą oddziały wojskowe oraz członkowie osobistego personelu królowej.

Udał się w liczącą 4,5 km drogę prowadzącą do zamku w Windsorze. Wzdłuż drogi - adekwatnie nazwanej Long Walk - ustawione są oddziały wojskowe, a także zgromadziło się niemal 100 tysięcy ludzi. Na dziedzińcu zamku w Windsorze na kondukt czekają członkowie rodziny królewskiej, którzy przyjechali samochodami z Opactwa Westminsterskiego.

Karawan wiozący trumnę z ciałem królowej przybył do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego, skąd przez drogę prowadzącą do zamku w Windsorze trumna odprowadzana jest do kaplicy świętego Jerzego. Będzie ona miejscem spoczynku królowej.

Brytyjczycy rzucali kwiaty na drogę przed karawan z trumną królowej, chcąc pożegnać ją w ten sposób.

Ceremonii żałobnej w Opactwie Westminsterskim towarzyszyła dopracowana oprawa muzyczna. Jeszcze przed nabożeństwem – w czasie, gdy goście przybywali na zaplanowane tam uroczystości – przez 96 minut słuchać było dzwon, który rozbrzmiewał co minutę. Miało to symbolizować każdy rok życia monarchini.

Rozległo się także wiele utworów, których listę przedstawiło BBC. Na cześć Elżbiety II przed jej nabożeństwem żałobnym wykonano między innymi dzieła takie, jak Fantazja czteroczęściowa Orlanda Gibbonsa, Romanza - III część V Symfonii Ralpha Vaughan Williamsa, w aranżacji Roberta Quinneya), "Reliqui domum meum" Petera Maxwella Daviesa), Preludium nr 3 "Ecce jam noctis" Healeya Willana oraz dzieła Edwarda Elgara.

Weterani brygady Gurkha brytyjskiej armii oglądali uroczystości pogrzebowe królowej na specjalnym pokazie w ambasadzie Wielkiej Brytanii w Katmandu w Nepalu - podało BBC. Jak dodało, była to wzruszająca chwila dla osób, które służyły królowej.

"Była bardzo miłą królową. Niech jej dusza spoczywa w pokoju" – powiedział major Retd Bhim Bahadur Gurung.

Sierżant sztabowy Yeoman Darren Fowler (po prawej) i kapitan Rebecca Cooper (po lewej) z Royal Signals pracowali w Elizabeth Tower w czasie przejścia konduktu z Opactwa Westminsterskiego do Wellington Arch. Upewniali się, że Big Ben będzie wybijał w tym samym czasie, kiedy rozlegną się salwy armatnie, czyli co minutę.

Cztery tysiące żołnierzy uczestniczyło lub jeszcze będzie uczestniczyło w odprowadzaniu trumny z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II - podało brytyjskie ministerstwo obrony.

Spośród tej liczby 3000 żołnierzy brało udział w pierwszej części uroczystości pogrzebowych - w Londynie, a tysiąc będzie w nich uczestniczyć w Windsorze. W trzech procesjach zaplanowanych w ramach pogrzebu - z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego i z Opactwa Westminsterskiego do Wellington Arch w Londynie oraz w paradzie w Windsorze - przeszło lub przejdzie 2000 członków sił zbrojnych. 2000 tworzyło szpalery wzdłuż tras konduktu.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II wyruszyła w drogę do Windsoru.

Kondukt pogrzebowy z trumną z ciałem królowej Elżbiety II dotarł do łuku triumfalnego Wellington Arch, gdzie trumna zostanie przeniesiona z lawety działa, na której była dotychczas przewożona, do karawanu. Stąd zostanie zawieziona do zamku w Windsorze.

Odjazdowi karawanu towarzyszyć będzie salut armatni oraz hymn narodowy. Karawan z trumną będzie jechał ulicami zachodniego Londynu - wzdłuż których również zgromadziły się tłumy ludzi - i powinien dotrzeć do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego o godz. 16.06 polskiego czasu. Członkowie rodziny królewskiej będą jechać za nim samochodami. W znajdującej się na terenie zamku w Windsorze kaplicy św. Jerzego odbędzie się nabożeństwo pogrzebowe, na zakończenie którego trumna z ciałem królowej zostanie opuszczona do krypty królewskiej.

Kondukt żałobny z trumną królowej Elżbiety II mija Pałac Buckingham.

Sprzed Opactwa Westminsterskiego ruszył kondukt z trumną królowej Elżbiety II. Podczas 45-minutowej drogi ulicami Londynu co minutę rozlegać się będzie uderzenie Big Bena oraz salut armatni z Hyde Parku.

Podobnie jak to było w drodze do Opactwa Westminsterskiego, trumna jest przewożona na 2,5-tonowej, czterokołowej lawecie działa z 1896 r., którą ciągnie 98 marynarzy Royal Navy, a kolejnych 40 idzie za nią, aby ją hamować. Trumna jest przykryta królewskim sztandarem, a na niej leżą imperialna korona, berło i jabłko królewskie.

Tym razem na czele konduktu idzie konny oddział londyńskiej policji metropolitalnej, następnie oddział Królewskiej Kanadyjskiej Policji Konnej, Gurkhowie, przedstawiciele sił zbrojnych Australii, Nowej Zelandii i Kanady, a także oddziały brytyjskich sił zbrojnych, zarówno regularnych oddziałów armii, marynarki i sił powietrznych, jak i oddziały reprezentacyjne.

Bezpośrednio za lawetą z trumną idzie dziesięcioro członków rodziny królewskiej, w takiej samej kolejności jak do Opactwa Westminsterskiego: czworo dzieci Elżbiety II - król Karol III, księżniczka Anna, książę Andrzej i książę Edward, następnie dwaj synowie Karola III - książę William i książę Harry, syn księżniczki Anny Peter Phillips, jej mąż wiceadmirał Timothy Laurence, książę Gloucesteru Ryszard i syn młodszej siostry Elżbiety II, nieżyjącej już księżniczki Małgorzaty - David Armstrong-Jones.

W Opactwie Westminsterskim w Londynie zakończyło się nabożeństwo żałobne poświęcone zmarłej królowej Elżbiecie II. Trumna z ciałem zostanie teraz odprowadzona w uroczystym kondukcie ulicami Londynu do znajdującego się na tyłach Pałacu Buckingham Wellington Arch.

W Opactwie Westminsterskim odśpiewano hymn Wielkiej Brytanii.

Zwierzchnik Kościoła Anglii, arcybiskup Canterbury Justin Welby: W roku 1953 królowa rozpoczęła uroczystość koronacyjną od cichej modlitwy przy tym ołtarzu. Jej wierność Bogu była dla niej rzeczą najważniejszą. Służyła Wspólnocie, służyła narodom. Ale ta służba miała fundament w Chrystusie.

Kazanie wygłosi zwierzchnik Kościoła Anglii, arcybiskup Canterbury Justin Welby.

Pierwsze czytanie - fragment 1 Listu do Koryntian, zaczynający się od słów "Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka (przyszła) śmierć, przez człowieka też (dokona się) zmartwychwstanie" - wygłosi sekretarz generalna Wspólnoty Narodów Patricia Scotland.

Drugie czytanie - fragment Ewangelii według św. Jana zaczynający się od słów "Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, tobym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce" - przypadnie w udziale premier Wielkiej Brytanii Liz Truss.

- W smutku, ale także w głębokim dziękczynieniu, przybywamy do tego Domu Bożego, do miejsca modlitwy, do kościoła, w którym pamięć i nadzieja są świętymi obowiązkami. Tutaj, gdzie królowa Elżbieta została poślubiona i ukoronowana, gromadzimy się z całego kraju, ze Wspólnoty Narodów i z narodów świata, aby opłakiwać naszą stratę, wspominać długie życie (królowej) w bezinteresownej służbie i z ufnością powierzyć ją miłosierdziu Boga, naszego Stwórcy i Odkupiciela - powiedział na początku nabożeństwa dziekan Opactwa Westminsterskiego David Hoyle.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II spoczęła na katafalku w Opactwie Westminsterskim. Członkowie rodziny królewskiej zajęli miejsca.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II dotarła do Opactwa Westminsterskiego, gdzie rozpoczyna się nabożeństwo pogrzebowe.

Wraz z przybyciem konduktu z trumną dzwon w Opactwie Westminsterskim zaczął bić 96 razy, aby upamiętnić 96 lat życia monarchini. Przykryta królewskim sztandarem trumna, na której leżą imperialna korona oraz wieniec z kwiatów, zostanie teraz wniesiona przez główną nawę świątyni i ustawiona na katafalku przed ołtarzem.

Z Pałacu Westminsterskiego wyruszył kondukt żałobny, który uda się do Opactwa Westminsterskiego, gdzie odbędzie się nabożeństwo pogrzebowe królowej.

Przy trumnie idą między innymi król Karol III, książę William oraz książę Harry.

Trumna z ciałem królowej Elżbiety II została umieszona na lawecie armatniej.

Król Karol III opuścił Pałac Buckingham. Na londyńskim The Mall słychać było wiwaty zebranych przy trasie tłumów.

Premier Wielkiej Brytanii Lizz Truss pojawiła się na nabożeństwie pogrzebowym.

Byli premierzy Wielkiej Brytanii pojawili się z Opactwie Westminsterskim. Do świątyni weszli w kolejności sprawowania urzędów: John Major, Tony Blair, Gordon Brown, David Cameron, Theresa May oraz Boris Johnson.

Prezydent USA Joe Biden przybył do Opactwa Westminsterskiego.

Miejsca w świątyni zajmują także: szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, szef Rady Europejskiej Charles Michel, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, prezydent Irlandii Michael Higgins, prezydent Francji Emmanuel Macron oraz prezydent Brazylii Jair Bolsonaro.

Prezydent Andrzej Duda oraz pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda przybyli do Opactwa Westminsterskiego.

Na miejscu są także prezydenci Litwy i Łotwy - Gintras Nauseda oraz Egils Levits.

W Opactwie Westminsterskim są także premier Czech Petr Fiala oraz sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.

BBC: W Opactwie Westminsterskim pojawiają się brytyjscy politycy, w tym lider opozycyjnej Partii Pracy Keir Starmer oraz liderka Izby Gmin Penny Mordaunt.

Na miejscu jest także m.in. Bear Grylls, brytyjski prezenter telewizyjny oraz naczelny skaut Wielkiej Brytanii.

Nad Londynem rozbrzmiewają dzwony Opactwa Westminsterskiego. Będę one biły raz na minutę aż do rozpoczęcia nabożeństwa pogrzebowego, by uczcić każdy rok z 96 lat życia Elżbiety II.

W Opactwie Westminsterskim pojawiają się goście, którzy wezmą udział w nabożeństwie żałobnym. Jak podaje BBC, w świątyni jest już m.in. syn królowej małżonki Kamili Tom Parker Bowles wraz z rodziną.

W poniedziałek przed uroczystościami pogrzebowymi brytyjskiej monarchini londyński Green Park jest przepełniony i policja nikogo już nie wpuszcza.

Służby kierują nieprzebrane tłumy ludzi do pobliskiego Hyde Parku, gdzie ustawiony jest duży ekran, na którym zgromadzeni będą mogli oglądać transmisję z uroczystości pogrzebowych.

Stacja metra Green Park jest otwarta tylko dla wysiadających. Nie będzie można do niej wejść do godzin popołudniowych.

O 10 czasu polskiego nad Londynem wybił Big Ben.

Otwarto drzwi do Opactwa Westminsterskiego dla uczestników ostatniego pożegnania brytyjskiej królowej Elżbiety II. W nabożeństwie żałobnym, które rozpocznie się w poniedziałek o godz. 11.00 londyńskiego czasu (godz. 12 w Polsce), weźmie udział 2000 osób, w tym ok. 500 gości zagranicznych.

W Opactwie Westminsterskim obecni będą członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej, premier Liz Truss i lider opozycji Keir Starmer, wszyscy żyjący byli premierzy, władze Izby Gmin i Izby Lordów, przedstawiciele władz Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, reprezentanci 145 państw, w tym 19 monarchów, 48 prezydentów i 22 premierów, a także ok. 200 osób, które w czerwcu zostały uhonorowane przez królową odznaczeniami za działania na rzecz lokalnych społeczności.

Polskę podczas uroczystości pogrzebowych reprezentuje prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą.

Wzdłuż trasy konduktu żałobnego w Londynie i Windsorze zbierają się osoby, które chcą śledzić wydarzenie na żywo. Wiele osób pojawiło się na miejscu już w nocy.

Transmisję z poniedziałkowych uroczystości pogrzebowych brytyjskiej królowej Elżbiety II można będzie obejrzeć w wielu miejscach publicznych w całym Zjednoczonym Królestwie.

Pogrzeb pokaże sieć kin Vue, Curzon oraz Arc. "To bezpłatne wydarzenie, ale wstępna rezerwacja miejsca jest niezbędna. Podczas transmisji pogrzebu nie będą odbywały się żadne inne pokazy" – napisała sieć kin Arc na Twitterze.

Wielkie ekrany będą ustawione też na placach, w parkach i świątyniach. Pojawią się one m.in. w jednym z parków królewskich niedaleko Pałacu Buckingham - Hyde Parku.

Katedry w Bradford, Chester, Guildford, Manchesterze, Norwich oraz Winchester również będą wyświetlać uroczystości. Ekrany będą wystawione m.in. w takich miastach, jak Hull, Manchester, Leeds, Ipswich oraz Coventry. W Birmingham ekran będzie ustawiony na Centenary Square.

Były prezydent Aleksander Kwaśniewski o królowej Elżbiecie II: Królowa nie skracała dystansu. Była bardzo dystyngowana, ale jednocześnie uśmiechnięta, podejmowała dialog, zadawała pytania.

Brytyjski resort obrony opublikował na Twitterze zdjęcia żołnierzy, którzy przygotowują się do warty przy katafalku w Pałacu Westminsterskim.

W czasie tych ponad czterech dni setki tysięcy osób przeszły w milczeniu koło trumny, aby oddać hołd zmarłej monarchini. W większości przypadków, aby wejść do Westminster Hall, musieli oni czekać w kolejce kilkanaście godzin. Około północy z niedzieli na poniedziałek zamknięto możliwość dołączania do kolejki przez nowe osoby, aby uniknąć sytuacji, w której nie zdążyłyby wejść do środka przed zamknięciem Westminster Hall.