Kiedy się kończy kadencja Julii Przyłębskiej jako prezes TK? Prawnicy podzieleni

Źródło:
tvn24.pl
Biernat o kontaktach Dworczyka i Przyłębskiej
Biernat o kontaktach Dworczyka i PrzyłębskiejTVN24
wideo 2/13
Biernat o kontaktach Dworczyka i PrzyłębskiejTVN24

Rzecznik rządu Piotr Mueller uważa, że Julia Przyłębska zakończy swoją kadencję jako prezes Trybunału Konstytucyjnego za dwa lata, a nie pod koniec tego roku, co wynikałoby z ustawy o TK. Przyznał, że rząd w tej sprawie nie ma ekspertyz prawnych. Zapytaliśmy więc prawników.

Temat pojawił się za sprawą doniesień prasowych. Portal Wirtualna Polska opublikował 13 lipca tekst, w którym autor napisał, że Julia Przyłębska nie może być pewna pozostawania na stanowisku prezesa sądu konstytucyjnego. "Prezes TK wie, że ma w Trybunale opozycję w postaci sędziów i nie może być w stu procentach pewna swoich losów" - pisał. Dodawał, że interpretacje przepisów są rozbieżne: według jednych kadencja Przyłębskiej jako prezes TK kończy się w grudniu tego roku, według innych w grudniu 2024 roku. 

Przyłębska do dymisji? Łętowska: powodów jest wiele, ale to nierealne
Przyłębska do dymisji? Łętowska: powodów jest wiele, ale to nierealneTVN24

Julia Przyłębska na sędziego Trybunału Konstytucyjnego (kadencja każdego sędziego trybunału trwa dziewięć lat) została wybrana 2 grudnia 2015 roku. Rok później, 21 grudnia 2016 roku prezydent Andrzej Duda powołał ją na prezesa TK (miał do wyboru dwoje kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne sędziów trybunału).

O kwestię kadencji prezes Przyłębskiej był pytany rzecznik rządu Piotr Mueller. Na antenie Polsat News 18 lipca powiedział, że nie wie, czy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jest taka ekspertyza. I dodał: "z tego, co pamiętam ja przynajmniej, kończy się z upływem kadencji sędziego Trybunału Konstytucyjnego, czyli do końca pełnienia funkcji sędziego Trybunału Konstytucyjnego". Minister Mueller powiedział także, że jego zdaniem nie toczy się w tej sprawie żaden spór, "że to jest raczej powszechnie uznane, że to jest kadencja, która trwa do końca mandatu sędziego. (…) O ile dobrze pamiętam, taka była też intencja ustawodawcy".

Tylko którego ustawodawcy? Czy tego, który do ustawy z lipca 2016 roku nie wpisał okresu trwania kadencji prezesa TK - czy tego, który w kolejnej ustawie o TK z listopada 2016 roku zapisał sześcioletnią kadencję prezesa TK?

Legislacyjny chaos 2016 roku

Trybunał Konstytucyjny był jedną z pierwszych instytucji państwa przejętych przez PiS po wyborach parlamentarnych w 2015 roku. Niespełna miesiąc po głosowaniu nowa większość sejmowa 19 listopada 2015 roku zmieniła ustawę o Trybunale Konstytucyjnym tak, by uniemożliwić rozpoczęcie kadencji pięciu sędziom wybranym 8 października 2015 roku przez poprzedni Sejm. Potem 2 grudnia 2015 roku Sejm wybrał pięciu nowych sędziów, w tym Julię Przyłębską. W uchwale o jej wyborze zapisano, że jej kadencja jako sędziego TK rozpoczyna się 9 grudnia 2015 roku i zgodnie z art. 194 Konstytucji RP trwa dziewięć lat.

W trakcie następnego roku PiS uchwalił sześć ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego – ostatnią 30 listopada 2016 roku. To ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. W art. 10 ust. 2 tej ustawy zapisano:

Kadencja Prezesa Trybunału trwa sześć lat.

Tyle że ten przepis, jak i większość pozostałych przepisów tej ustawy wchodziły w życie 3 stycznia 2017 roku. Tymczasem prezydent Andrzej Duda 21 grudnia 2016 roku na mocy art. 194 Konstytucji RP powołał Julię Przyłębską na prezesa TK. W czasie uroczystości w Pałacu Prezydenckim obowiązywały jeszcze przepisy starej ustawy o TK z 22 lipca 2016 roku, w której nie określono długości kadencji prezesa trybunału. Trudno stwierdzić, jakie w tym zakresie były intencje ustawodawcy, o których mówił rzecznik rządu, bo w uzasadnieniu do projektu ustawy nie ma słowa o czasie trwania kadencji prezesa TK.

Rozbieżne opinie prawników co do długości kadencji Przyłębskiej

"Na tej podstawie służby medialne TK twierdzą, że do Julii Przyłębskiej nie ma zastosowania wspomniany art. 10 ust. 2 nowej ustawy, a zatem jej kadencji nie reguluje żaden przepis, co miałoby oznaczać, że może ona pełnić funkcję Prezesa TK aż do upływu jej dziewięcioletniej kadencji sędziego TK" – pisze w opinii dla Konkret24 dr Mateusz Radajewski, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Jego zdaniem z prawnego punktu widzenia jest to jednak argumentacja łatwa do obalenia. "W przypadku sytuacji rozciągniętych w czasie (takich jak np. pełnienie funkcji Prezesa TK) obowiązuje tzw. zasada bezpośredniego stosowania ustawy nowej. Oznacza to, że jeśli ustawa wyraźnie nie stwierdza inaczej, przepis o sześcioletniej kadencji Prezesa ma zastosowanie także do kadencji, która w momencie wejścia w życie ustawy już się rozpoczęła".

Doktor Radajewski przyznaje: "Choć takie rozwiązanie teoretycznie mogłoby budzić wątpliwości natury konstytucyjnej (choć w tej konkretnej sprawie moim zdaniem nie byłyby one zasadne, ustawodawca nie dokonał bowiem arbitralnego skrócenia kadencji Prezesa TK), to jednak cieszy się ono domniemaniem konstytucyjności, a zatem bezsprzecznie obowiązuje wszystkich zainteresowanych". Dalej pisze: "Julia Przyłębska nie może więc samodzielnie stwierdzić, że nie jest związana tym przepisem. W konsekwencji pełnienie przez Julię Przyłębską funkcji Prezesa TK po upływie jej sześcioletniej kadencji będzie bezpośrednim i jawnym złamaniem art. 10 ust. 2 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym".

Biernat: Przyłębska do tej pory chyba nie za bardzo zna się na tym, czym zajmuje się TK
Biernat: Przyłębska do tej pory chyba nie za bardzo zna się na tym, czym zajmuje się TKTVN24

Inaczej tę kwestię widzi dr hab. Joanna Juchniewicz, konstytucjonalistka z Katedry Prawa Konstytucyjnego i Nauki o Państwie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Zastrzegając się, że ma wątpliwości co do sposobu, w jakim Julia Przyłębska została prezesem TK, dr Juchniewicz stwierdza, że sędzia Przyłębska będzie mogła sprawować funkcję prezesa TK do końca swojej kadencji jako sędziego TK - czyli do 9 grudnia 2024 roku. "W czasie dokonywania wyboru obowiązywały poprzednie przepisy, które nie przewidywały kadencji Prezesa TK. Zatem J. Przyłębska nie została powołana na stanowisko Prezesa TK na określoną kadencję, ale będzie mogła sprawować urząd Prezesa tak długo, jak będzie trwała jej kadencja jako sędziego TK".

Doktor Juchniewicz stwierdza dalej, że "przepisy, które stanowią o sześcioletniej kadencji Prezesa Trybunału, ponieważ weszły w życie w styczniu 2017 roku, a zatem już po dniu, w którym Prezydent powołał J. Przyłębską (21. 12. 2016), będą obowiązywały kolejną osobę wybraną na stanowisko Prezesa TK".

Rozbieżne opinie co do legalności wyboru Przyłębskiej na prezesa TK

Doktor hab. Joanna Juchniewicz wspomniała o swoich wątpliwościach co do prawidłowości przebiegu sposobu Przyłębskiej na prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Wprost na ten temat wypowiedzieli się prawnicy z zespołu doradców ds. kontroli konstytucyjności prawa przy marszałku Senatu – autorzy ekspertyzy prawnej w sprawie wyroku TK o nielegalności aborcji w Polsce. Uznali, że wyrok z 22 października 2020 roku zakazujący aborcji jest "wyrokiem nieistniejącym" ze względu na to, że m.in. w jego wydaniu uczestniczyła Julia Przyłębska, która nie miała umocowania do kierowania pracami trybunału. Bo - napisali - jej "powołanie na Prezesa TK było niezgodne z Konstytucją dlatego że:

Zgromadzenie Ogólne sędziów TK było zwołanie przez osobę nieuprawnioną; w Zgromadzeniu nie brali udziału wszyscy sędziowie – jego członkowie, brały natomiast osoby niebędące sędziami (trzech tzw. sędziów dublerów – red.); w głosowaniu udział wzięła mniej niż połowa uprawnionych sędziów; głosy oddały osoby nieuprawnione, niebędące sędziami TK; nie została podjęta uchwała o przedstawieniu kandydatur Prezydentowi RP.

Z kolei dr Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego, pytany w radiu TOK FM 18 lipca o kwestię legalności wyboru Julii Przyłębskiej na prezesa TK, odparł, że prawo nie działa wstecz. "Jeśli wprowadzilibyśmy teraz jakiekolwiek regulacje odnoszące się do prezesa trybunału, one będą działać w stosunku do kolejnego prezesa, a nie do prezesa, który obecnie istnieje" - stwierdził. Jego zdaniem "nie ma przepisów pozwalających na stwierdzenie nieważności wyboru prezesa Trybunału Konstytucyjnego, bo nie ma kryteriów, które by to określały".

Autorka/Autor:Piotr Jaźwiński, Konkret24

Źródło: tvn24.pl

Pozostałe wiadomości

Po miesiącu oczekiwania chiński statek Yi Peng wypłynął z duńskiej cieśniny Kattegat. Załoga tego statku jest podejrzana o przerwanie kabli telekomunikacyjnych na Bałtyku w połowie listopada. Trwa śledztwo w sprawie możliwego sabotażu. "Udało się porozmawiać z załogą i sprawdzić kwestie techniczne" - przekazał szef szwedzkiej Komisji do spraw Wypadków.

"Udało się porozmawiać z załogą". "Znamienne" działanie chińskich władz

"Udało się porozmawiać z załogą". "Znamienne" działanie chińskich władz

Źródło:
PAP

Przewodniczący PKW sędzia Sylwester Marciniak uznaje Izbę Kontroli Nadzwyczajnej Sądu Najwyższego. To widać po jego głosowaniu. On nawet chce nas zmusić do tego, żebyśmy my ją uznali. Nie ze mną te numery - powiedział w "Faktach po Faktach" mecenas Ryszard Kalisz, członek Państwowej Komisji Wyborczej. Jak mówił, Marciniak chce, aby członkowie PKW podjęli uchwałę w sprawie sprawozdania komitetu wyborczego PiS, którą w poniedziałek odroczono. Kalisz ujawnił, że szef Komisji próbuje wprowadzać ją tylnymi drzwiami. - Ja się trzymam prawomocnej uchwały PKW z poniedziałku - oświadczył.

Kalisz o szefie PKW: nie ze mną te numery

Kalisz o szefie PKW: nie ze mną te numery

Źródło:
TVN24

IMGW wydał alarmy pierwszego stopnia przed intensywnymi opadami śniegu. Obowiązują też ostrzeżenia przed silny wiatrem, który w porywach może rozpędzać się do 70 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie należy uważać.

Obfite opady śniegu i porywisty wiatr. Uważajmy

Obfite opady śniegu i porywisty wiatr. Uważajmy

Źródło:
IMGW

Wielki mufti Libii, szejk Sadik al-Ghariani wezwał w piątek wszystkich Libijczyków do zjednoczenia się i walki z Rosjanami, którzy przybyli do wschodniej części kraju z Syrii, skąd uciekli po obaleniu reżimu Baszara el-Asada.

Wielki mufti wzywa do walki z Rosjanami    

Wielki mufti wzywa do walki z Rosjanami    

Źródło:
PAP

Prezydent elekt USA Donald Trump ogłosił, że zamierza powołać producenta telewizyjnego Marka Burnetta na stanowisko specjalnego wysłannika do Wielkiej Brytanii w swojej nowej administracji. Burnett jest laureatem 13 nagród Emmy.

Laureat nagród Emmy w administracji Trumpa

Laureat nagród Emmy w administracji Trumpa

Źródło:
PAP

Papież Franciszek jest przeziębiony i nie spotka się z wiernymi w niedzielę przed świętami Bożego Narodzenia. Watykan tłumaczy, że decyzja ma też związek z obowiązkami papieża w przyszłym tygodniu.

Papież nie spotka się z wiernymi. Watykan tłumaczy

Papież nie spotka się z wiernymi. Watykan tłumaczy

Źródło:
PAP

Jak informuje rzeczniczka prasowa policji w Brzesku asp. sztab. Ewelina Buda, w sobotę na oświetlonym przejściu dla pieszych została potrącona 10-letnia dziewczynka. Dziecko trafiło do szpitala, a razem z nim jego matka, która została zahaczona przez lusterko pojazdu.

Na przejściu dla pieszych została potrącona 10-letnia dziewczynka. Trafiła do szpitala

Na przejściu dla pieszych została potrącona 10-letnia dziewczynka. Trafiła do szpitala

Źródło:
TVN24

Premier Słowacji Robert Fico może w poniedziałek pojechać do Moskwy, żeby spotkać się z Władimirem Putinem - przekazał w piątek prezydent Serbii Aleksandar Vucić na antenie jednej z serbskich stacji radiowych. Tematem rozmów ma być kwestia gazu i kończącej się umowy na tranzyt tego surowca z Rosji przez Ukrainę.

Problemy Słowacji po decyzji Ukrainy. Media: Fico odwiedzi Putina

Problemy Słowacji po decyzji Ukrainy. Media: Fico odwiedzi Putina

Źródło:
PAP

Fedor Szandor brał udział w walkach w Ukrainie i z bronią w ręku prowadził z okopów wykłady dla swoich studentów. Teraz prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski mianował go nowym ambasadorem w Budapeszcie.

Prowadził wykłady z okopów. Zełenski mianował go ambasadorem

Prowadził wykłady z okopów. Zełenski mianował go ambasadorem

Źródło:
PAP

50-letniemu lekarzowi z Arabii Saudyjskiej zarzuca się pięciokrotne morderstwo i usiłowanie zabójstwa ponad 200 osób na jarmarku bożonarodzeniowym w Magdeburgu. Premier Donald Tusk po ataku w Niemczech apeluje do prezydenta i posłów PiS. 38 osób zginęło w wypadku autobusu w Brazylii. Viktor Orban, odnosząc się do sprawy Marcina Romanowskiego zasugerował, że na Węgrzech "może dochodzić do przypadków udzielania azylu" innym osobom. IMGW wydało ostrzeżenia w związku z niebezpieczną pogodą. Oto pięć rzeczy, które warto wiedzieć w niedzielę 22 grudnia.

Zarzuty dla sprawcy zamachu, apel Tuska, tragiczny wypadek w Brazylii

Zarzuty dla sprawcy zamachu, apel Tuska, tragiczny wypadek w Brazylii

Źródło:
TVN24, PAP

Pierwszy dzień astronomicznej zimy nie jest w tym roku rekordowo ciepły, ale jak zaznaczyła synoptyczka IMGW Ewa Łapińska, widać tendencję do tego, że temperatura w tym okresie jest coraz wyższa. Po odwilży w tym tygodniu śnieg w górach zdążył już spaść, ale i tak jest go mało. W Zakopanem w sobotę leżały cztery centymetry białego puchu.

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Źródło:
PAP, IMGW, tvnmeteo.pl

Premier Węgier Viktor Orban nie lubi rozliczeń. Powiedział mi to wprost, tłumacząc decyzję o azylu dla Marcina Romanowskiego - napisał w sobotę w mediach społecznościowych premier Donald Tusk.

Tusk o słowach Orbana. "Powiedział mi to wprost, tłumacząc decyzję o azylu"

Tusk o słowach Orbana. "Powiedział mi to wprost, tłumacząc decyzję o azylu"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W trakcie spotkania unijnych przywódców kanclerz Niemiec Olaf Scholz z irytacją zareagował na propozycję prezydenta Andrzeja Dudy dotyczącą rosyjskich aktywów - podał "Financial Times". Według relacji dziennika niemiecki polityk "warknął" na polskiego prezydenta, zaskakując tym pozostałych przywódców.

Media: Scholz "warknął" na Dudę. "Nawet nie używacie euro!"

Media: Scholz "warknął" na Dudę. "Nawet nie używacie euro!"

Źródło:
"Financial Times", PAP

22 grudnia rozpoczęła się kalendarzowa zima. Rosnące temperatury sprawiają, że liczba dni, w których możemy cieszyć się opadami śniegu, zmniejszają się z roku na rok. Nie zmienia to jednak faktu, że gdy taki dzień nadchodzi, cieszymy się z każdego płatka śniegu. Można wtedy lepić bałwana, pójść na sanki czy na narty. A wy lubicie gdy otacza nas biała pokrywa śniegu czy raczej preferujecie jesienną aurę? Pokażcie nam wasze zimowe dni! Czekamy na wasze filmy i zdjęcia.

Nadeszła zima. Pokażcie mroźne krajobrazy

Nadeszła zima. Pokażcie mroźne krajobrazy

Źródło:
Kontakt24

W niedzielę 22 grudnia rozpoczęła się kalendarzowa zima. Astronomiczną powitaliśmy dzień wcześniej - w sobotę. Zimowe niebo będzie pełne ciekawych zjawisk astronomicznych.

Rozpoczęła się kalendarzowa zima

Rozpoczęła się kalendarzowa zima

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Pijani rodzice, którzy "opiekowali się" trójką dzieci, pogryźli interweniujących policjantów. Odpowiedzą za narażenie nieletnich na niebezpieczeństwo oraz za naruszenie nietykalności mundurowych.

Pijani rodzice pogryźli interweniujących  policjantów

Pijani rodzice pogryźli interweniujących policjantów

Źródło:
KMP Lublin/tvn24.pl

Służby nie odkryły żadnych powiązań sprawcy zamachu w Magdebugu z islamskimi radykałami. Przeciwnie, mężczyzna miał być islamofobem i w dodatku sympatykiem skrajnie prawicowej partii AfD. - Prawdopodobnie stopniowo, być może w sposób niezauważony przez nikogo, radykalizował się - ocenił Łukasz Jasiński z PISM. Napastnik to pochodzący z Arabii Saudyjskiej lekarz psychiatra legalnie mieszkający i pracujący w Niemczech. Według Agencji Reuters, saudyjskie władze miały ostrzegać wcześniej Niemcy przed mężczyzną, który publikował ekstremistyczne wpisy.

Nazywał siebie "najbardziej agresywnym krytykiem islamu w historii". Kim jest zamachowiec z Magdeburga?

Nazywał siebie "najbardziej agresywnym krytykiem islamu w historii". Kim jest zamachowiec z Magdeburga?

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24, Reuters

Trzydzieści osiem osób zginęło w sobotę na południowym wschodzie Brazylii w wyniku zderzenia autobusu pełnego pasażerów z ciężarówką - poinformowała straż pożarna. W autobusie wiozącym 45 pasażerów pękła opona i kierowca stracił panowanie nad pojazdem.

Blisko 40 osób zginęło w zderzeniu autobusu i ciężarówki w Brazylii

Blisko 40 osób zginęło w zderzeniu autobusu i ciężarówki w Brazylii

Źródło:
PAP, Reuters

2,2 miliona turystów przybyło na Kubę w 2024 roku. To o milion urlopowiczów mniej, niż spodziewał się rząd w Hawanie. Od kilku lat w kubańskiej turystyce widoczny jest kryzys.

Turystyczna zapaść na popularnej wyspie

Turystyczna zapaść na popularnej wyspie

Źródło:
PAP

Pogoda na Boże Narodzenie. W święta aurę w Polsce ma kształtować silny i stabilny wyż. Czeka nas ochłodzenie. Ale czy ośrodek wysokiego ciśnienia przyniesie nam białe święta? Sprawdź w naszej najnowszej prognozie, czy gdzie jest szansa na śnieg.

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do pewnej rodziny z amerykańskiego stanu Wirginia zawitał niespodziewany gość. Do domu przez komin wleciała sowa, która usiadła na szczycie choinki. Jej przegonienie nie było łatwe.

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Źródło:
cbsnews.com, nbcwashington.com

Podwyższenie wieku emerytalnego to jedno z podstawowych działań - uważa dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej (SGH) profesor Agnieszka Chłoń-Domińczak. Według niej niski wiek emerytalny jest dyskryminujący szczególnie dla kobiet, które ze względu na krótszy czas pracy, otrzymują później niższe świadczenia.

Polska w obliczu kryzysu. "Już naprawdę jesteśmy w ogonie Europy"

Polska w obliczu kryzysu. "Już naprawdę jesteśmy w ogonie Europy"

Źródło:
PAP
Kiedyś von Herbersteinowie, dziś powodzianie. O mapie wspomnień i bigosie w pałacu

Kiedyś von Herbersteinowie, dziś powodzianie. O mapie wspomnień i bigosie w pałacu

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Właściciel TVN - amerykański koncern Warner Bros. Discovery - rozpoczął proces sprzedaży firmy - podał w piątek Reuters. Do tych informacji odniósł się rzecznik WBD, podkreślając, że dla "Warner Bros. Discovery podczas podejmowania decyzji o sprzedaży, zachowanie niezależności newsów TVN jest priorytetem".

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Źródło:
Reuters, tvn24.pl
Tusk. Wróg numer jeden Viktora Orbana

Tusk. Wróg numer jeden Viktora Orbana

Źródło:
tvn24.pl
Premium
"Archipelag" księdza Michała O. jak willa plus. Tylko 20 razy bardziej

"Archipelag" księdza Michała O. jak willa plus. Tylko 20 razy bardziej

Źródło:
tvn24.pl
Premium
"Najlepiej nie pamiętać". Ujawniamy taśmy Mraza i Romanowskiego z lutego i marca tego roku

"Najlepiej nie pamiętać". Ujawniamy taśmy Mraza i Romanowskiego z lutego i marca tego roku

Źródło:
tvn24.pl
Premium

W najnowszym "Kadrze na kino" Ewelina Witenberg opowiedziała o najważniejszych wydarzeniach ze świata filmu i muzyki. W programie między innymi o filmie "Saint-Exupery. Zanim powstał Mały książę", który można już oglądać na dużym ekranie, a także o tytułach z szansą na nominacje do Oscara, które znalazły się na "krótkiej liście". Wspomniano też o specjalnym wyróżnieniu dla Toma Cruise'a.

Znamy "krótkie listy" pretendentów do Oscara, Tom Cruise ze specjalny wyróżnieniem

Znamy "krótkie listy" pretendentów do Oscara, Tom Cruise ze specjalny wyróżnieniem

Źródło:
tvn24.pl