Polska wchodzi do Prokuratury Europejskiej. Jest decyzja Komisji

Komisja Europejska przyjęła w czwartek decyzję potwierdzającą udział Polski w Prokuraturze Europejskiej (EPPO). Na wniosek skierowany do Komisji przez Polskę Prokuratura Europejska będzie właściwa do prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, popełnionych w Polsce po 1 czerwca 2021 roku.

Polska stanie się częścią Prokuratury Europejskiej z dniem wejścia w życie decyzji Komisji. Prokuratura Europejska będzie mogła rozpocząć działalność i dochodzenia w Polsce 20 dni po mianowaniu przez Radę Prokuratora Europejskiego z Polski.

- Bardzo się cieszę z dzisiejszej decyzji Komisji Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, iż pełna współpraca w ramach EPPO będzie korzystna zarówno dla Polski, jak i interesów finansowych Unii Europejskej - powiedział p.o. prokuratora krajowego Jacek Bilewicz. - Teraz czeka nas wybór polskiego przedstawiciela do Prokuratury Europejskiej, to jest polskiego Prokuratora Europejskiego - dodał Bilewicz.

5 stycznia bieżącego roku Polska przekazała do Komisji Europejskiej i Rady Unii Europejskiej formalną notyfikację o przystąpieniu do Prokuratury Europejskiej. Była to jedna z pierwszych decyzji ministra sprawiedliwości Adama Bodnara.

Bodnar poinformował, że docelowo w Polsce będzie działać 24 prokuratorów europejskich, którymi zostaną prokuratorzy okręgowi. Będą funkcjonować w trzech lub czterech biurach Prokuratury Europejskiej - jednym w Warszawie i pozostałych w innych miastach kraju.

- To jest świetna wiadomość dla Polski, to jest świetna wiadomość dla Europy, Polska jako jeden z ostatnich krajów dołącza do Prokuratury Europejskiej, co oznacza, że polscy prokuratorzy będą włączeni w cały system ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej - skomentował wiceminister sprawiedliwości Krzysztof Śmiszek.

Dodał, że "czymś zupełnie niezrozumiałym było wstrzymywanie naszego dołączenia do tej ważnej struktury". Prokuratura Europejska rozpoczęła funkcjonowanie 1 czerwca w 2021 r. Polska była wówczas jednym z pięciu krajów, które do EPPO nie przystąpiły. Ówczesne polskie władze stały na stanowisku, że rozporządzenie w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej nie wiąże Polski i nie będzie bezpośrednio stosowane.

Śmiszek podkreślił, że Prokuratura Europejska to mechanizm, który "prowadzi do jeszcze lepszej współpracy przy wykrywaniu przestępstw transgranicznych na szkodę budżetu krajów Unii Europejskiej". - Jestem bardzo dumny, że zaraz po tym, jak Polska ogłosiła wolę przystąpienia do Prokuratury Europejskiej, naszym krokiem poszła Szwecja i Irlandia - dodał wiceminister.

Zapytany, co zmieni przystąpienie Polski do EPPO, wiceszef MS powiedział, że polscy "prokuratorzy będą prokuratorami europejskimi i będą mieli dostęp do baz danych (EPPO - red.)". Według niego, współpraca międzynarodowa "będzie jeszcze bardziej ułatwiona, co przełoży się z pewnością na jeszcze lepszą ochronę przed oszustwami i vatowskimi wyłudzeniami".

- Oczywiście po tej decyzji Komisji Europejskiej rozpoczniemy proces wyłaniania Prokuratora Europejskiego delegowanego do Luksemburga. Powstaną też konkretne biura prokuratury europejskiej w Polsce. O tym będziemy informować w ciągu najbliższych tygodni - zapowiedział Śmiszek.

Prokuratura Europejska (EPPO - European Public Prosecutor’s Office), która rozpoczęła działalność 1 czerwca 2021 roku, prowadzi sprawy przestępstw związanych z nadużyciami finansowymi, korupcją, praniem brudnych pieniędzy i poważnymi transgranicznymi oszustwami na podatku VAT na kwotę powyżej 10 mln euro. W momencie rozpoczęcia przez nią funkcjonowania przystąpiły do EPPO 22 kraje UE, a pięć pozostałych - Szwecja, Węgry, Polska, Irlandia i Dania - mogło dołączyć w dowolnym momencie.

Prokuratura Europejska to urząd o strukturze dwupoziomowej. Pion strategiczny tworzą: europejski prokurator generalny odpowiedzialny za zarządzanie EPPO i organizowanie jej prac oraz kolegium prokuratorów odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w kwestiach strategicznych. Pion operacyjny tworzą: delegowani prokuratorzy europejscy odpowiedzialni za prowadzenie postępowań przygotowawczych i ściganie oraz stałe izby, które monitorują postępowania przygotowawcze i nadają im kierunek oraz podejmują decyzje operacyjne.

Europejska prokurator generalna Laura Kovesi powiedziała w styczniu podczas wizyty nad Wisłą, że Polska będzie jednym z najważniejszych "elementów Prokuratury Europejskiej". - Wielokrotnie słyszałam, że dołączenie Polski do Prokuratury Europejskiej oznacza, że Polska straci część suwerenności. To bajki dla dzieci. Z mojego punktu widzenia oznacza to, że Polska będzie silniejsza. Będziemy walczyć z przestępczością finansową, z przestępczością zorganizowaną - oznajmiła Kovesi.

Podkreśliła też, że nie ma państw całkowicie pozbawionych korupcji, przestępstw finansowych i oszustw VAT-owskich. - Jeżeli ktoś uważa, że można zwalczać korupcję samotnie, to jest to bardzo niebezpieczna iluzja - dodała.

Wyjaśniła, że Prokuratura Europejska rozpoczyna śledztwa, jeśli szkoda jest szacowana na kwotę większą niż 10 mln euro i jeżeli występują w niej powiązania między więcej niż jednym państwem UE. Europol (policyjna agencja UE) szacuje, że UE traci rocznie 50 mld euro w wyniku przestępstw VAT.