Generałowie Wiesław Kukuła i Maciej Klisz. Kim są nowi najważniejsi dowódcy w Wojsku Polskim

W Wojsku Polskim są cztery najważniejsze stanowiska. To przede wszystkim szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, nazywany często "pierwszym żołnierzem". Jego podwładnymi są dowódca generalny i dowódca operacyjny rodzajów sił zbrojnych. Pierwszy odpowiada przede wszystkim za szkolenie wojsk, w czasie pokoju podlega mu większość żołnierzy zawodowych. Drugi jest odpowiedzialny za to, co wykracza poza zwykłe szkolenie – historycznie były to przede wszystkim kontyngenty zagraniczne, obecnie to reagowanie na klęski żywiołowe, ochrona granicy państwowej w przestrzeni powietrznej oraz wsparcie Straży Granicznej na lądzie (od dwóch lat przede wszystkim na odcinku białoruskim) i ewentualnie na morzu. Czwartym najważniejszym generałem jest dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, który – tak jak szef Sztabu Generalnego WP – podlega bezpośrednio ministrowi obrony. Tych czterech generałów mianuje prezydent na wniosek ministra obrony i przy kontrasygnacie premiera.

Jeszcze do poniedziałku szefem Sztabu Generalnego WP był generał Rajmund T. Andrzejczak, dowódcą generalnym – generał broni Wiesław Kukuła, dowódcą operacyjnym – generał broni Tomasz Piotrowski, a dowódcą WOT – generał dywizji Maciej Klisz. We wtorek rano okazało się, że generałowie Andrzejczak i Piotrowski złożyli rezygnacje, które – jak się później dowiedzieliśmy – prezydent Andrzej Duda przyjął. Po południu prezydent wręczył nominacje generałom Kukule i Kliszowi. Nowym szefem Sztabu Generalnego WP jest więc gen. Wiesław Kukuła, a nowym dowódcą operacyjnym – gen. Maciej Klisz. Teraz do obsadzenia są zatem stanowiska dowódcy generalnego i dowódcy WOT. Obaj mieli swoich zastępców, którzy powinni przejąć obowiązki do czasu powołania nowych oficerów.

Czytaj więcej: Generał Rajmund Andrzejczak odchodzi ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Kim jest generał? >>>

Czytaj więcej: Kim jest generał Tomasz Piotrowski? Rezygnacja dowódcy operacyjnego rodzajów sił zbrojnych >>>

Generał broni Wiesław Kukuła to twórca i pierwszy dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, formalnie istniejących od 1 stycznia 2017 roku. Jeszcze we wrześniu 2016 r. ówczesny minister obrony Antoni Macierewicz wyznaczył pułkownika Kukułę na dowódcę zalążku WOT, a pod koniec roku przyszła też nominacja od prezydenta Dudy.

Do końca 2022 roku, gdy generał Kukuła odchodził ze stanowiska po dwóch trzyletnich kadencjach, WOT urosły od zera do 36 tysięcy żołnierzy, z których zdecydowana większość - po początkowym przeszkoleniu - pełni służbę głównie w weekendy i łączy ją z cywilnym życiem i pracą. WOT nie doszły do planowanych 53 tysięcy żołnierzy, niemniej stały się częścią systemu reagowania kryzysowego państwa, biorą udział w patrolowaniu granicy z Białorusią, wcześniej pomagały służbom podczas pandemii COVID-19 i zbudowały nawet niewielki komponent cyberwojska.

W okresie dowodzenia WOT Kukuła trzykrotnie był mianowany na kolejne stopnie generalskie – pod koniec 2016 roku został generałem brygady, w 2018 r. – generałem dywizji, a w 2021 r. – generałem broni.

Po dwóch kadencjach na czele "terytorialsów" generał Kukuła w lutym 2023 roku objął stanowisko dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych, zatem podlegała mu większość wojsk operacyjnych.

Do Wojsk Obrony Terytorialnej Kukuła przyszedł z Jednostki Wojskowej Komandosów (JWK), którą dowodził od listopada 2012 roku. Do jednostki w Lublińcu (woj. śląskie), wtedy jeszcze noszącej nazwę 1 Pułk Specjalny Komandosów, przyszedł bezpośrednio po studiach oficerskich w 1996 roku. Przez 11 lat był tam kolejno dowódcą plutonu, dowódcą kompanii, szefem łączności, szefem sekcji wsparcia dowodzenia i łączności i w końcu szefem sztabu całej jednostki. W tym okresie służył też w Iraku.

W 2007 roku trafił do utworzonego wówczas Dowództwa Wojsk Specjalnych, gdzie doszedł do stanowiska szefa pionu operacyjnego.

Karierę w wojsku rozpoczynał jako student nieistniejącej już Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu (po latach do koszar, które zostały po uczelni, przeniósł Dowództwo WOT) oraz Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Studia polityki obronnej, zwane generalskimi, ukończył na Akademii Sztuki Wojennej w Warszawie już po awansie na generała brygady. Jak wielu oficerów w tamtym okresie, studiował zaocznie, co było praktyką w wojsku niespotykaną przed pojawieniem się ministra Macierewicza. Jest także absolwentem kursów organizowanych przez NATO Special Operations Headquarters oraz US Joint Special Operations University, jak również zarządzania na Polish Open University (Wyższa Szkoła Zarządzania w Warszawie).

Generał dywizji Maciej Klisz we wtorek został dowódcą operacyjnym rodzajów sił zbrojnych. Jego kariera przebiegała bardzo podobnie do kariery generała Kukuły. Obaj są z tego samego rocznika - 1972.

W grupie stanowiącej zalążek Wojsk Obrony Terytorialnej znalazł się już w październiku 2016 roku. Do kwietnia 2019 roku w Dowództwie WOT był szefem sztabu. Następnie wyjechał na studia "generalskie" w Army War College w USA. Po powrocie, w sierpniu 2020 roku, został zastępcą dowódcy WOT, a w lutym 2023 roku, po odejściu generała Kukuły, stał się dowódcą tej formacji.

Nominację na stopień generała brygady odebrał w sierpniu 2021 roku. Generałem dywizji został w sierpniu 2023 roku.

W pierwszych latach po szkole oficerskiej służył w ówczesnej 6 Brygadzie Desantowo-Szturmowej w Krakowie (1995-2003). W tym okresie dwukrotnie wyjeżdżał do Bośni i Hercegowiny na misje IFOR (1996/97) i SFOR (1999/2000). W 2001 roku ukończył w USA kurs oficera wojsk powietrznodesantowych, w tym prestiżowy kurs Ranger. Służył w Szefostwie Działań Specjalnych, był doradcą ds. sił specjalnych w Response Operations Forces Command w Niemczech, potem zajmował kolejne stanowiska w Dowództwie Wojsk Specjalnych oraz Jednostce Wojskowej Komandosów. W 2015 roku był szefem sztabu komponentu sił specjalnych NATO w Afganistanie.

Prócz Army War College jest absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu i Akademii Obrony Narodowej w Warszawie.