Susza hydrologiczna i inne etapy suszy. Czym się różnią i jakie niosą skutki

Źródło:
gov.pl
Specjalistka WWF Alicja Pawelec o sytuacji hydrologicznej w kraju
Specjalistka WWF Alicja Pawelec o sytuacji hydrologicznej w krajuTVN24
wideo 2/4
Specjalistka WWF Alicja Pawelec o sytuacji hydrologicznej w krajuTVN24

Susza to zjawisko przedłużających się niedoborów wody, zarówno atmosferycznej (poniżej średniej opadów), jak i z wód powierzchniowych oraz gruntowych. Susza prowadzi do znacznego obniżenia poziomu zasobów wodnych, a to z kolei może mieć znaczny wpływ na ekosystem i rolnictwo dotkniętego regionu, a tym samym wyrządzić szkodę lokalnej gospodarce.

● Suszą określa się okres bez opadów lub niewielkiej ich ilości w stosunku do średnich wieloletnich wartości.

● Susze powodują szereg negatywnych skutków, zwłaszcza dla rolnictwa i ekosystemów.

● Skutki suszy i niedoborów wody można podzielić na trzy grupy: środowiskowe, gospodarcze i społeczne (w tym zdrowotne).

Jakie są etapy suszy?

Wyróżnia się cztery etapy suszy:

suszę atmosferyczną – brak opadów przez trzy tygodnie, wysoka temperatura, niska wilgotność, wyżowa cyrkulacja; suszę glebową – niedobór wody dla roślin; brak opadów prowadzi do zmniejszenia zasobów w strefie aeracyjnej; suszę hydrologiczną – obniżenie poziomu wód powierzchniowych i podziemnych - uzupełnienie wód podziemnych po tym okresie zajmuje wiele czasu; suszę hydrogeologiczną – następstwo długiej suszy hydrologicznej; poziom wód gruntowych jest tak niski, iż niemożliwe jest korzystanie ze studni - następuje obniżenie jakości zasobów wody.

ZOBACZ TEŻ: Polsce grożą coraz dotkliwsze susze. Ekspert: sytuacja jest poważna

Jakie są skutki suszy dla środowiska?

Skutki suszy można podzielić na trzy grupy:

Skutki środowiskowe

Susza prowadzi do przesuszenia gleby i zmniejszenia upraw roślin. Okres wysokich temperatur powoduje również zmniejszenie ilości dostępnej wody pitnej. Ograniczony przepływ rzek zwiększa zanieczyszczenia. Obniża się również poziom tlenu, co prowadzi do wyginięcia organizmów, dla których woda stanowi środowisko życia. Warto również zaznaczyć, iż susza często prowadzi do pożarów niszczących środowisko. Pożary prowokowane suszą generują cząstki przedostające się do powietrza i podrażniające układ oddechowy. Stanowi to duże ryzyko dla osób, zmagających się z astmą, czy mukowiscydozą.

Skutki społeczne (w tym zdrowotne)

Susza ma negatywny wpływ na zdrowie osób bezpośrednio narażonych na to zjawisko (nadmierne fale upałów). Do skutków społecznych suszy zaliczyć można także:

ograniczenie dostaw wody, zwiększony poziom zanieczyszczeń, wysokie koszty żywności, stres spowodowany nieudanymi zbiorami, niedobór wody pitnej.

Wyjaśnia to, dlaczego susza i niedobór wody stanowią czynnik zwiększający przepaść między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się.

Skutki gospodarcze (ekonomiczne)

Susza wpływa na obniżenie wydajności produkcji, m.in. rolnej i leśnej oraz przemysłu rybnego. Powoduje wyższe koszty produkcji żywności, niższy poziom produkcji energii w elektrowniach wodnych, straty spowodowane uszczuplonymi przychodami z turystyki wodnej i transportu. Do negatywnych skutków gospodarczych zaliczają się również problemy z zaopatrzeniem w wodę dla energetyki i procesów technologicznych w hutnictwie, górnictwie, przemyśle chemicznym, papierniczym, drzewnym, spożywczym itp., a także zakłócenia dostaw wody dla gospodarki komunalnej.

Susza w Sahelu spowodowała śmierć głodową miliona osób

Susza w Sahelu była jedną z największych katastrof XX wieku. Trwała ona od końca lat sześćdziesiątych do połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Jej skutkiem była śmierć głodowa miliona osób, zmieniła też diametralnie życie kolejnych dziesiątków milionów. Do wystąpienia tego zjawiska doprowadziły zarówno czynniki środowiskowe, jak i działania człowieka.

Sahel to obszar wzdłuż południowych obrzeży Sahary, ma zmienny klimat, a wahania te często prowadzą do obniżenia rocznych opadów w czasie pory deszczowej. Na suszę w tym regionie miała wpływ również nadmierna wycinka zieleni, nadmierny wypas zwierząt oraz duża eksploatacja ziem. Klęska głodu, stanowiąca następstwo wysokich temperatur, zwiększyła emigrację do krajów południowych względem Sahelu, zintensyfikowała migrację ludzi ze wsi do miast, a także doprowadziła do konfliktu w Darfurze.

ZOBACZ TEŻ: Portugalia zmaga się "z najpoważniejszą suszą w tym stuleciu"

Czy susza dotknęła Polskę?

Polska to kraj, który zmaga się z suszami od czasów Średniowiecza. Pierwsze wzmianki o piętnastowiecznej katastrofie pochodzą z kronik Jana Długosza. W XVI wieku Polska stała się częścią europejskiej strefy zmagającej się z suszą tysiąclecia. Liczne pożary doprowadziły również do zmiany w odbiorze barwy słonecznej. Obserwujący mieli wrażenie, że kolor zmienił się z jasnożółtego na czerwony. W 1921 roku zanotowano natomiast najwyższe temperatury powietrza w historii kraju. Sięgały one w wielu województwach 40 stopni. Ale wysokie temperatury w Polsce notuje się również obecnie. A susza jest realnym problemem.

ZOBACZ TEŻ: Apele o ograniczanie zużycia wody, wysychające rzeki. IMGW wydał kolejne ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną

Susza dotknęła wszystkich polskich uprawShutterstock

Czy można zapobiec suszom?

Działalność człowieka stanowi jeden z czynników prowadzących do wysokich temperatur. Ludzie mogą zatem wdrożyć rozwiązania obniżające ryzyko wystąpienia suszy. Wśród nich warto wskazać:

- przeobrażenie systemu energetycznego – odkrywka węgla brunatnego obniża poziom i jakość wód gruntowych oraz powierzchniowych, - retencję opadów, m.in. poprzez poprawę rzecznych ekosystemów, - obniżenie intensywnej wycinki lasów.

Susza stanowi zjawisko utrudniające funkcjonowanie żywych organizmów i roślin. Warto zatem dbać o środowisko, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia okresu wysokich temperatur wraz z obniżonym poziomem wód.

ZOBACZ TEŻ: Zużywamy 92 litry wody dziennie, jak to ograniczyć? Oto kilka prostych sposobów

Źródła: gov.pl wody.gov.pl Geografia fizyczna Polski, Andrzej Richling, Katarzyna Ostaszewska, wydawnictwo: PWN, 2005 pgi.gov.pl

Autorka/Autor:red.//am

Źródło: gov.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Dwa leje kondensacyjne zaobserwowano w środę po południu w Trzciance w Wielkopolsce. Groźnie wyglądające zalążki trąby powietrznej zostały uchwycone na zdjęciach. W mieście uszkodzone zostały dwa dachy.

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz, Burzowe Czarnkowsko-Trzcianeckie

W środę masa skał i zmrożonego śniegu zeszła na ewakuowaną wcześniej wioskę Blatten w szwajcarskich Alpach. Przyczyną zejścia lawiniska było oderwanie się ogromnego fragmentu lodowca. Zaginęła jedna osoba.

Ogromna masa skał i lodu pogrzebała alpejską wioskę. "To kompletna katastrofa"

Ogromna masa skał i lodu pogrzebała alpejską wioskę. "To kompletna katastrofa"

Źródło:
PAP, AP News

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał alarmy pierwszego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed burzami, a także ulewnym deszczem, który może towarzyszyć wyładowaniom. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność.

Niebezpiecznie w części kraju. IMGW ostrzega

Niebezpiecznie w części kraju. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W najbliższym czasie w Polsce nie zabraknie opadów deszczu. Najbardziej intensywnych spodziewamy się w niedzielę, kiedy to pojawią się pierwsze letnie burze. Z każdym dniem będzie coraz cieplej.

Przed nami pierwsze letnie burze. Mogą być gwałtowne

Przed nami pierwsze letnie burze. Mogą być gwałtowne

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 29.05. W nocy w wielu regionach pojawią się opady deszczu. W dzień również popada, lokalnie może też zagrzmieć. Na termometrach zobaczymy maksymalnie 20 stopni.

Pogoda na jutro - czwartek 29.05. Noc pod znakiem deszczu, w dzień do 20 stopni

Pogoda na jutro - czwartek 29.05. Noc pod znakiem deszczu, w dzień do 20 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Chińska Agencja Meteorologiczna (CMA) wydała ostrzeżenia przed ulewami i powodziami dla południowych regionów kraju. Według ekspertów w te rejony nadciąga najsilniejsza jak dotąd burza w tym roku.

Szykują się na największą burzę w tym roku

Szykują się na największą burzę w tym roku

Źródło:
Reuters

Co najmniej jeden rok w najbliższych pięciu latach okaże się rekordowo ciepły - wynika z raportu opublikowanego w środę przez Światową Agencję Meteorologiczną (WMO). Prawdopodobieństwo tego, że tak się stanie, eksperci szacują aż na 80 procent.

Meteorolodzy o najbliższych latach. Padnie niepokojący rekord?

Meteorolodzy o najbliższych latach. Padnie niepokojący rekord?

Źródło:
Reuters, WMO

14-letni Benjamin Stong z Iowa City w USA złowił imponującego rozmiarami suma ważącego około 32 kilogramów. Młody wędkarz samodzielnie wyciągnął olbrzymią rybę z rzeki Iowa, spełniając tym samym marzenie wielu miłośników wędkarstwa.

14-latek złowił wielkiego suma. "Mam siostrę w takim rozmiarze"

14-latek złowił wielkiego suma. "Mam siostrę w takim rozmiarze"

Źródło:
tvnmeteo

Polski pasjonat astronomii, Mateusz Kalisz, nagrał moment ponownego wejścia drugiego stopnia Starshipa w ziemską atmosferę. W nocy z wtorku na środę polskiego czasu odbył się dziewiąty lot testowy megarakiety firmy SpaceX. Maszyna poleciała dalej niż podczas poprzednich prób, ale inżynierowie stracili nad nią kontrolę po kilkudziesięciu minutach od startu.

Na własne oczy widział, jak Starship wpada w atmosferę. "Szok"

Na własne oczy widział, jak Starship wpada w atmosferę. "Szok"

Źródło:
AstroLife, Reuters, PAP

Początek czerwca może przynieść wyczekiwany przełom w pogodzie. Według obecnych prognoz w niedzielę na termometrach możemy zobaczyć nawet 27-28 stopni Celsjusza. Jednak zanim to nastąpi, w czwartek i piątek czeka nas lekkie ochłodzenie. O szczegółach opowiadał na antenie TVN24 synoptyk i prezenter pogody Tomasz Wasilewski.

Szansa na przełom. "To już będzie gorąca pogoda"

Szansa na przełom. "To już będzie gorąca pogoda"

Źródło:
tvnmeteo.pl

W pogodzie nareszcie widać zmiany. Dominująca pod koniec maja cyrkulacja zachodnia, przynosząca fronty atmosferyczne i opady deszczu, powoli zmieni się w południową. Co to oznacza dla naszego zakątka Europy?

Upał w prognozach. Już wkrótce może być nawet 30 stopni

Upał w prognozach. Już wkrótce może być nawet 30 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy argentyńskiego miasta Vera walczą ze skutkami potężnej powodzi. Kataklizm wywołały ekstremalne opady deszczu, które doprowadziły do uszkodzenia systemu kanalizacyjnego. Z powodu kryzysu lokalne władze odwołały zajęcia w szkołach.

Małe miasto zalane przez wielką wodę. "Najsmutniejsza noc w historii"

Małe miasto zalane przez wielką wodę. "Najsmutniejsza noc w historii"

Źródło:
La Nacion, Reuters, Cadena3

Starship, statek kosmiczny firmy SpaceX, odbył dziewiątą bezzałogową próbę. Choć megarakieta poleciała dalej niż podczas poprzednich lotów, inżynierowie stracili kontrolę nad statkiem, który "doświadczył nieplanowanego demontażu" podczas ponownego wejścia w atmosferę.

Starship "doświadczył nieplanowanego demontażu"

Starship "doświadczył nieplanowanego demontażu"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Władze amerykańskiego hrabstwa Clark ostrzegają ludzi i właścicieli czworonogów przed toksycznym zakwitem glonów bentonicznych, które pojawiły się w rzece Kolumbia oraz innych lokalnych ciekach wodnych. Przez nie w październiku ubiegłego roku zmarł pies.

Pies zmarł po kontakcie z toksycznymi glonami

Pies zmarł po kontakcie z toksycznymi glonami

Źródło:
CNN, katu.com, 1011now.com

Mirunga, potocznie nazywana słoniem morskim pojawiła się we wtorek w mieście portowym Gordon's Bay w Republice Południowej Afryki. Niespodziewanego gościa uchwycono na nagraniu.

Słoń morski pojawił się w centrum miasta

Słoń morski pojawił się w centrum miasta

Źródło:
Reuters, Independent Online, news24.com

Brazylijscy terapeuci nauczyli półrocznego jaguara instynktu drapieżnika. Młode zwierzę zostało wykradzione matce przez jednego z mieszkańców stanu Roraima na północy kraju. Zdaniem ekspertów, całkowita terapia będzie czasochłonna i może potrwać nawet dwa lata.

Jaguar na łańcuchu. Powrót do pełni zdrowia może trwać lata

Jaguar na łańcuchu. Powrót do pełni zdrowia może trwać lata

Źródło:
PAP

Bombaj nawiedziły obfite opady deszczu związane z nadejściem monsunu. Doprowadziły do powstania gwałtownej powodzi w ponad 12-milionowym mieście. Ulice zmieniły się w rwące potoki. Zdaniem ekspertów, tak mocno nie padało w tym rejonie od ponad wieku.

Ulice jak rwące potoki, ludzie brodzący w wodzie

Ulice jak rwące potoki, ludzie brodzący w wodzie

Źródło:
CNN, Times of India, Hindustan Times

Start misji Axiom-4 zaplanowany jest na 8 czerwca. Na pokładzie kapsuły Crew Dragon, która poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną, znajdzie się doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski. Polski astronauta opowiedział TVN24+ o tym, jak wyglądają ostatnie przygotowania do lotu na orbitę, jakie momenty najbardziej zapadły mu w pamięć podczas szkolenia, i tym, co usłyszał od legendy amerykańskiej astronautyki.

"Moment, gdy pod moimi stopami będzie właśnie Polska"

"Moment, gdy pod moimi stopami będzie właśnie Polska"

Źródło:
TVN24+

Doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski odbywa kwarantannę przed zbliżającym się lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną. To oznacza, że nie będzie mógł oddać głosu w nadchodzącej drugiej turze wyborów prezydenckich. W rozmowie z Hubertem Kijkiem z TVN24 BiS polski astronauta zachęcił jednak wszystkich do wzięcia udziału w niedzielnym głosowaniu.

Leci w kosmos i mówi, co warto zrobić w tę niedzielę

Leci w kosmos i mówi, co warto zrobić w tę niedzielę

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Mieszkańcy południowo-wschodnich regionów Australii liczą straty po powodzi, jaka nawiedziła ten region w ubiegłym tygodniu. Zdaniem premiera Anthony'ego Albanese, całkowita odbudowa po katastrofie może zająć wiele miesięcy. Wielka woda zalała tysiące posiadłości i odebrała życie co najmniej pięciu osobom.

"To nie jest coś, co zniknie po kilku dniach czy miesiącach"

"To nie jest coś, co zniknie po kilku dniach czy miesiącach"

Źródło:
Reuters

Gwałtowne burze przeszły nad stanem Oklahoma. Jak opisywały lokalne media, zjawiskom towarzyszyły opady gradu o średnicy piłek baseballowych. Miejscami doprowadzały one do wypadków drogowych.

"Grad jak mgła", auta ześlizgiwały się z jezdni

"Grad jak mgła", auta ześlizgiwały się z jezdni

Źródło:
Reuters, News9

Narażenie ciężarnej matki na zanieczyszczone powietrze zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych objawów astmy u jej dzieci - uważają naukowcy. Najnowsze badania przeprowadzone na myszach wykazało, że przebywanie w smogu w trakcie ciąży wpływa na kondycję płuc i układu odpornościowego potomstwa.

Przez ten czynnik astma u dzieci może się nasilać

Przez ten czynnik astma u dzieci może się nasilać

Źródło:
News Medical, Airqualitynews

Po dużo chłodniejszym niż zwykle maju w końcu na dłużej zrobi się ciepło. Jakie jeszcze niespodzianki przyniosą nam nadchodzące dni? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Początek czerwca przyniesie zmianę

Pogoda na 16 dni. Początek czerwca przyniesie zmianę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Odchody pingwinów mogą hamować proces ocieplania klimatu - uważają naukowcy. Najnowsze badanie wykazało, że zawarty w nich amoniak przyczynia się do powstawania chmur odbijających światło słoneczne. Szczegóły przedstawiono na łamach czasopisma "Communications Earth & Environment".

Odchody pingwinów sojusznikiem w walce z ociepleniem klimatu

Odchody pingwinów sojusznikiem w walce z ociepleniem klimatu

Źródło:
Phys.org

Pomimo stopniowego ocieplenia w części kraju w górach nadal dominują zimowe warunki. Pod koniec maja śnieg zalega nie tylko w wysokich partiach gór. Ratownicy apelują o ostrożność przy wybieraniu się na szlaki.

Zima w Tatrach trzyma się mocno

Zima w Tatrach trzyma się mocno

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mrówki kojarzą nam się z pracowitością. Jak się okazało, te małe bezkręgowce są też bardzo pomocne. Naukowcy z Polski zaobserwowali, że skłonność do ratowania u mrówek zależy od ich wieku. Starsze robotnice robią to chętniej niż młodsze - przekazali eksperci.

To jedyne bezkręgowce, które sobie pomagają

To jedyne bezkręgowce, które sobie pomagają

Źródło:
PAP

Reporter24 uchwycił na zdjęciu białego łosia, który wyglądem przypominał mu ducha. - Pierwszy raz widziałem takiego osobnika - powiedział pan Jacek, autor fotografii.

"Wyglądał jak duch". Reporter24 zobaczył białego łosia

"Wyglądał jak duch". Reporter24 zobaczył białego łosia

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, rozpoczęła na Florydzie kwarantannę przed lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) - podała firma Axiom Space. Odosobnienie ma zapewnić zdrowie załodze misji i astronautom, którzy już przebywają na orbicie.

Sławosz Uznański-Wiśniewski na kwarantannie przed lotem w kosmos

Sławosz Uznański-Wiśniewski na kwarantannie przed lotem w kosmos

Źródło:
PAP

Trwa erupcja hawajskiego wulkanu Kilauea. Na tle wypływającej z krateru lawy zapozował Konrad Piasecki, dziennikarz TVN24. - Spektakularnie wygląda jego erupcja - powiedział Radosław Mróz, prezenter TVN24, który robił zdjęcie.

Zdjęcie w studiu na tle wulkanu. Trwa erupcja

Zdjęcie w studiu na tle wulkanu. Trwa erupcja

Źródło:
Reuters, TVN24, USGS

Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami? 

Kalendarz pylenia - sprawdź, co i kiedy pyli w Polsce. Praktyczne porady dla alergików 

Źródło:
Otrivin