Ustawa o sądownictwie przyjęta. Reakcja z Komisji Europejskiej

Christian Wigand
Maciej Sokołowski: Komisja Europejska oceni ustawę, kiedy wejdzie ona w życie i będzie funkcjonować
Źródło: TVN24

Nowy projekt ustawy o sądownictwie, złożony przez polski rząd w grudniu 2022 roku, obecnie przyjęty przez Sejm, jest ważnym krokiem w kierunku wypełnienia zobowiązań wynikających z polskiego Krajowego Planu Odbudowy - zapewnił rzecznik Komisji Europejskiej Christian Wigand. - Komisja Europejska oceni, czy ostatnie zmiany w polskim sądownictwie mogą doprowadzić do wypłaty środków z Funduszu Odbudowy dopiero wtedy, gdy nowe prawo zostanie wdrożone - zapowiedziała szefowa KE Ursula von der Leyen.

- Będziemy nadal uważnie śledzić kolejne etapy trwającego procesu przyjmowania, a następnie przeanalizujemy ostatecznie przyjęte prawo. Pozostajemy w kontakcie z polskimi władzami, aby zapewnić pełną zgodność polskiego ustawodawstwa ze zobowiązaniami podjętymi w ramach KPO w zakresie niezawisłości sądów - powiedział Christian Wigand w rozmowie z PAP.

- Ważne będzie, aby przyjęta ostateczna ustawa podniosła standardy ochrony sądowej i niezawisłości sędziowskiej - dodał rzecznik KE.

Von der Leyen: Komisja oceni zmiany po wprowadzeniu nowego prawa

Na temat wypowiedziała się także przebywająca w szwedzkiej Kirunie (w związku z inauguracją prezydencji, którą w Unii ten kraj objął w styczniu) przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

- Komisja Europejska oceni, czy ostatnie zmiany w polskim sądownictwie mogą doprowadzić do wypłaty środków z Funduszu Odbudowy dopiero wtedy, gdy nowe prawo zostanie wdrożone - powiedziała. - Zmiany muszą zostać wprowadzone - zaznaczyła. - To wówczas doprowadziłoby do wypłaty środków z Funduszu Odbudowy - dodała.

Solidarna Polska była przeciwna

Sejm przyjął w piątek ustawę dotyczącą sądownictwa, głównie głosami Prawa i Sprawiedliwości i przy wstrzymaniu się od głosu większości opozycji. Solidarna Polska była przeciwna ustawie mogącej otworzyć Polsce drogę do pieniędzy z Unii Europejskiej.

Wniesiony w grudniu przez posłów PiS projekt nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym ma - według autorów - wypełnić wymagania związane z kluczowym "kamieniem milowym" warunkującym uruchomienie przez Komisję Europejską środków na KPO. 

Co zakłada ustawa sądowa

Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie, sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów miałby rozstrzygać Naczelny Sąd Administracyjny, a nie, jak obecnie, Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego.

NSA będzie rozstrzygać sprawy dyscyplinarne sędziów Sądu Najwyższego w pierwszej instancji w 3-osobowym składzie, a w drugiej instancji w składzie 5-osobowym. Z kolei w przypadku sędziów sądów powszechnych i wojskowych NSA będzie sądem dyscyplinarnym w części spraw w pierwszej instancji i we wszystkich sprawach w drugiej instancji. NSA ma przejąć także kompetencje do rozstrzygania tzw. spraw immunitetowych sędziów wszystkich sądów.

Wypowiedź prezesa NSA podczas posiedzenia sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka
Wypowiedź prezesa NSA podczas posiedzenia sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka
Źródło: TVN24

Nowela przewiduje też zasadnicze zmiany dotyczące tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego. Jest to instytucja, która została wprowadzona prezydencką nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym latem 2022 roku. Ma ona w założeniu pozwolić na badanie spełnienia przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu, jeżeli mogło dojść do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności mającego wpływ na wynik sprawy. Możliwość takich testów przewidziano wobec wszystkich sędziów, a zgodnie z obowiązującymi przepisami wniosek o taki test może złożyć strona postępowania prowadzonego przez danego sędziego.

Zgodnie z uchwalonymi w piątek zmianami test bezstronności sędziego będzie mogła zainicjować nie tylko strona postępowania, ale także "z urzędu" sam sąd.

manowska cala wypowiedz
Wypowiedź pierwszej prezes SN Małgorzaty Manowskiej podczas posiedzenia sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka
Źródło: TVN24
TVN24 HD
Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

Czytaj także: