"Żyjemy nadzieją, że ludzkość weszła na ścieżkę powrotu do normalności"

Prezydent bierze udział w inauguracji konferencji GLOBSEC. Tegoroczna 16. edycja forum odbywa się w dniach 15–17 czerwca w formacie hybrydowym. Tematem debaty w tym roku jest "środkowoeuropejska droga do odbudowy po pandemii". W konferencji uczestniczy 800 osób. Wśród gości są prezydenci Polski i Chorwacji, Andrzej Duda oraz Zoran Milanović. Zaproszony został też kanclerz Austrii Sebastian Kurz oraz premier Słowacji Eduard Heger. Będą uczestniczyć w panelu poświęconym odnowie gospodarczej Unii Europejskiej po pandemii. Przed prezydentem głos zabrała prezydent Słowacji Zuzana Czaputova. Wyemitowano również wideo z przesłaniem papieża Franciszka.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Prezydent RP wyraził satysfakcję, że możliwy jest osobisty udział przywódców w konferencji GLOBSEC w Bratysławie. Podkreślił, że nie byłoby to możliwe, gdyby nie bezpieczeństwo, które zawdzięczamy ogromnemu wysiłkowi służb medycznych oraz miesiącom wyrzeczeń związanych z licznymi ograniczeniami dotyczącymi pandemii. - Dziś żyjemy nadzieją, że ludzkość weszła na ścieżkę powrotu do normalności, że wraz z pojawieniem się szczepionek skutecznie zarządzamy tym kryzysem. Choć oczywiście zawsze pozostaje otwarte pytanie, czy rzeczywiście tak jest – powiedział Duda. Dodał, że dyskusje na ten temat są przedmiotem kuluarowych rozmów przywódców.

- Czy możemy mówić o tym, że jeżeli liczba zachorowań w moim kraju, w Polsce, spadła w tej chwili do takiego poziomu dziennie, jak notowaliśmy dokładnie rok temu, czyli między 200 a 400 przypadków, to rzeczywiście możemy się cieszyć, że jest to efekt szczepienia, czy jest to efekt po prostu tego, że mamy takie, a nie inne warunki atmosferyczne, (że) taka jest pora roku. W zeszłym roku nie mieliśmy szczepionki, a tych przypadków było tyle samo – powiedział prezydent.

Duda zaznaczył, że w Polsce podano już prawie 25 milionów dawek szczepionek przeciw koronawirusowi, więc - ocenił - jest to już spora populacja osób zaszczepionych co najmniej jedną dawką. - Wszyscy mamy nadzieję, że to szczepienie doprowadzi do zgaśnięcia pandemii koronawirusa. Niestety pytanie, czy będzie to tak do końca skuteczne, cały czas jest przed nami i przede wszystkim odpowiedź na nie – dodał.

Andrzej Duda był później dopytywany na temat swojej wypowiedzi, czy osobiście w pełni wierzy w skuteczność szczepionek. - Oczywiście, że wierzę w stu procentach w skuteczność szczepionek dlatego, że efekty ich działania są widoczne - powiedział Duda. Zaznaczył, że kiedy rozmawia się z ekspertami, to "wszyscy mówią, że to jest miks pewnych czynników, z którymi mamy do czynienia" w obecnej sytuacji epidemicznej. - Natomiast nikt nie może wykluczyć tego, że pojawi się nagle jakaś mutacja koronawirusa, na którą dotychczas funkcjonujące szczepionki nie będą skuteczne - zaznaczył prezydent.

Zaznaczył, że "niewiele jest na świecie zjawisk, które miałyby tak bardzo powszechny charakter, jak pandemia SARS-CoV-2". - Ten niepozorny patogen zaatakował cały świat, uderzając nie tylko w zdrowie publiczne, przynosząc śmierć i cierpienie. Ale przede wszystkim zachwiał społecznym poczuciem bezpieczeństwa, zachwiał fundamentami światowej ekonomii. Żadne społeczeństwo i żadna gospodarka nie oparły się kryzysowi – podkreślił polski prezydent.

- W tym kontekście z całą stanowczością i całym przekonaniem chcę podkreślić, że jedyna skuteczna strategia popandemicznej odbudowy świata, w tym naszego regionu Europy Środkowej, to ta, która przewiduje (...) globalną solidarność, zrozumienie, współdziałanie – oświadczył Duda. Jak zaznaczył, "żaden kraj nie może czuć się bezpieczny, jeśli inne państwa wciąż zmagają się z epidemią i jej skutkami".

Według prezydenta, odbudowa gospodarek będzie o wiele trudniejsza, jeśli cały globalny organizm gospodarczy nie będzie w pełni zdrowy. - Dlatego solidarność także w dzieleniu się dostępem do szczepionek ma fundamentalne znaczenie - zaznaczył. Prezydent podkreślił, że przywódcy "dbając o dobro społeczeństw, które reprezentują, muszą wznieść się ponad partykularyzmy i odnaleźć w sobie gotowość do okazania solidarności".

- Celem musi być uniknięcie nowych podziałów: na lepszych i gorszych, na bogatszych i biedniejszych, na zaszczepionych i niezaszczepionych. To jest nasza wspólna walka, która wymaga powrotu do fundamentalnych wartości chrześcijańskich - o których przed chwilą pięknie mówił Jego Świątobliwość papież Franciszek - i humanistycznych - oświadczył Duda.

Prezydent podkreślił, że przywódcy muszą zmierzyć się z problemami, które istniały także przed wybuchem pandemii i nie zniknęły. Jak mówił, wystarczy spojrzeć na najbliższe otoczenie Unii Europejskiej. - Rosja kontynuuje swoje działania i zapowiada dalsze kroki o charakterze imperialnego nacisku, ingeruje w wewnętrzne sprawy innych państw, narusza fundamenty prawa międzynarodowego, także wobec własnych obywateli - powiedział Duda. Ocenił też, że "jesteśmy świadkami coraz bardziej nieobliczalnych działań białoruskiego reżimu", wymienił w tym kontekście "kolejne aresztowania, prześladowania, ograniczenie jakiejkolwiek wolności obywatelskiej".

Jak dodał, od 2011 roku zdestabilizowana Libia jest areną operacji wojennych i celem działań hybrydowych, a państwa południa Europy od lat zmagają się z nieustającym kryzysem migracyjnym. - Możemy uratować ludzkość poprzez eradykację wirusa, ale pamiętajmy też o innych, równie groźnych chorobach trawiących świat: autorytaryzmie, imperializmie, naruszeniach prawa międzynarodowego i praw człowieka. To są to realne problemy, które istniały przed pandemią i do których musimy się konstruktywnie odnieść – podkreślił prezydent.

- Wartości to kwestia fundamentalna, ale nie zapominajmy, że mówiąc o bezpieczeństwie, trzeba mówić również o kosztach. Bezpieczeństwo to inwestycja i w tym kontekście kluczowe znaczenie ma gospodarka. Szybka odbudowa dotkniętych kryzysem gospodarek jest bardzo ważna, ale jeszcze większe znaczenie ma model odbudowy – podkreślił.

Według prezydenta popandemiczny ład gospodarczy musi za punkt wyjścia przyjąć powrót na ścieżkę dynamicznego wzrostu. "(...) nie mam wątpliwości, że wzrost, a więc poprawa sytuacji gospodarczej, zamożności społeczeństw, będzie budował odporność" – powiedział Duda.

Jak mówił, aby wyposażyć gospodarki w narzędzia, które zamortyzują ewentualne negatywne skutki przyszłych globalnych szoków gospodarczych, należy zrewidować dotychczasowe myślenie o tym, jak wygląda i funkcjonuje sieć globalnych współzależności finansowych, handlowych i inwestycyjnych. - Dyskurs dotyczący tych kwestii już trwa i bardzo dobrze. Wnioski z naszych dotychczasowych doświadczeń – a przypomnę, że to już drugi globalny kryzys w ciągu ostatnich nieco ponad 10 lat – zostały uwzględnione w założeniach Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy oraz w krajowych planach odbudowy państw członkowskich – powiedział Duda.

Zaznaczył, że "w debacie publicznej pojawiło się myślenie o konieczności nadania nowego impulsu do pobudzenia produkcji w Unii Europejskiej, czego efektem będzie także skrócenie łańcuchów dostaw, co z kolei zaowocuje zwiększeniem bezpieczeństwa". - Cieszy mnie również troska o przyszłe pokolenia, czego wyrazem jest między innymi zrównoważone podejście do wymogów polityki klimatycznej, uwzględniające elementy polityki społecznej i rozwojowej, czyli to, co nazwaliśmy sprawiedliwą transformacją – powiedział prezydent.

Wyraził przekonanie, że "przyjęty w Polsce model odbudowy w oparciu o zakrojony na szeroką skalę program infrastrukturalnych inwestycji publicznych, inwestycji w sektorze prywatnym, głęboką transformację energetyczną i cyfrową oraz o zwiększenie efektywności i dostępności służby zdrowia, zaowocuje powstaniem nowej architektury gospodarczej". Zaznaczył, że jest to priorytet jego drugiej prezydenckiej kadencji.

Prezydent przekonywał, że istnieje wyjątkowy, unikalny sposób państw naszego regionu na odbudowę po pandemii i jest nią Inicjatywa Trójmorza – "format współpracy regionalnej uzupełniający w stosunku do integracji unijnej oraz zakładający zacieśnienie strategicznej kooperacji na kierunku transatlantyckim".

Jak zaznaczył, "obszar ten - Europę Centralną, Środkową - zamieszkują narody wyjątkowo ambitne, pracowite i kreatywne, które niejedno przeżyły i nie boją się wyzwań". Duda stwierdził, że obecnie najważniejszym narzędziem wspierającym realizację celów tej Inicjatywy jest Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza. Zaznaczył, że są również inne narzędzia: indeks giełdowy CEEplus, Forum Regionów Trójmorza połączone z Samorządowym Kongresem Gospodarczym, a także Forum Biznesu Inicjatywy Trójmorza organizowane co roku przy okazji kolejnych szczytów.

Wskazał, na "duże zainteresowanie współpracą z Inicjatywą Trójmorza ze strony partnerów zewnętrznych: Grecji, Japonii, Wielkiej Brytanii". Partnerami strategicznymi Inicjatywy Trójmorza - podkreślił Duda - są instytucje europejskie, USA i Niemcy. - Głęboko wierzę w sens tej współpracy. Postrzegam Inicjatywę Trójmorza jako najbardziej reprezentatywną formułę pogłębionej integracji państw naszego regionu w ramach Unii Europejskiej oraz wzmacniania więzi transatlantyckich – oświadczył prezydent.

Podkreślił, że "wszystkie trzy strategiczne cele Inicjatywy, to jest rozwój infrastruktury transportowej, energetycznej oraz cyfrowej, nieodłącznie wiążą się z bezpieczeństwem". - Tylko silny gospodarczo i dobrze zintegrowany region jest w stanie poradzić sobie w trakcie kolejnych kryzysów. Oby ich nie było, jednak przygotowanym trzeba być zawsze – zaznaczył prezydent.

W specjalnym posłaniu wideo do uczestników rozpoczętej we wtorek w Bratysławie konferencji GLOBSEC papież Franciszek namawiał do stworzenia modelu solidarności i transformacji ekologicznej. Pandemia pokazała, że nikt nie może się sam przed nią obronić – zaznaczył. Zdaniem Franciszka konferencja będzie okazją do ważnej dyskusji na temat świata po pandemii. Powiedział, że kryzys związany z koronawirusem jest wyzwaniem do stworzenia nowego modelu, który będzie miał na względzie rozwój wszystkich. Uznał, że konieczny jest dialog i akceptacja podejmowanych decyzji tak, aby "śmierć zamienić w życie, a broń w żywność".

Papież powiedział, że ludzkość ma "dług ekologiczny", który spłacać będą przede wszystkim ludzie biedni. Świat określił jako wspólny dom, który należy chronić. Wezwał uczestników konferencji do zastanowienia się nad tym, w jakim stopniu ludzkość jest odpowiedzialna za kryzys związany z pandemią.

Na zakończenie swojego wystąpienia powiedział, że modli się o to, aby dyskusje podczas konferencji GLOBSEC przyczyniły się do powszechnego udziału w rozwiązaniach opartych na pokojowym współistnieniu i harmonii.