CBOS o religijności Polaków: spada liczba regularnie chodzących do kościoła

Z badania sondażowego wynika, że 37 procent Polaków pojawia się w kościele przynajmniej raz w tygodniu. To o dziewięć punktów procentowych mniej niż dwa lata temu, kiedy - tuż przed pandemią - CBOS przeprowadzał podobne badania dotyczące religijności Polaków. Ośrodek zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich dwóch lat nastąpiła większa zmiana niż w przypadku badań z 2018 i 2020 roku. Cztery lata temu regularne pojawianie się na mszy deklarowało 49 procent respondentów, dwa lata później było ich 46 procent.

W ciągu dwóch lat wzrosła też liczba osób, które chodzą do kościoła rzadziej, niż w Boże Narodzenie i/lub Wielkanoc: z 11 procent w 2020 roku do 15 procent obecnie. Dokładnie taka sama zmiana (z 11 proc. do 15 proc.) dokonała się w przypadku odpowiedzi "nigdy", a więc osób, które zaprzestały definitywnie udziału w mszach, nabożeństwach i spotkaniach religijnych.

Czytaj też: Najmłodsza Polska jest już niemal w jednej trzeciej niewierząca

Bez znaczących zmian pozostaje jednak religijność osób, które w świątyni pojawiają się najczęściej - przynajmniej dwa razy w tygodniu (18 procent badanych) lub codziennie (13 procent).

CBOS zapytał także o stosunek do Kościoła instytucjonalnego. Z sondażu wynika, że dla prawie połowy Polaków (47 proc.) Kościół jest miejscem, "w którym się odnajdują”, a dla niewiele mniejszej grupy (46 proc.) jest "instytucją odległą".

Zdaniem 27 proc. respondentów "Kościół jest wspólnotą, w której ich wiara się spełnia". Prawie tyle samo dorosłych Polaków (26 proc.) postrzega Kościół przez pryzmat księży i biskupów, którzy "tym, co mówią i robią, zniechęcają ich do siebie".

Dla jednej piątej badanych (20 proc.) Kościół to parafia, w której "dobrze się czują". Taki sam odsetek (również 20 proc.) identyfikuje się ze stwierdzeniem, że Kościół jest "niedostosowany do dzisiejszych czasów i dlatego nie przyciąga ich do siebie".

Tę ostatnią opinię wyrażali w (28 proc.) badani w wieku 35–44 lata, pracownicy administracyjno-biurowi i pracownicy usług (po 29 proc.), zatrudnieni w spółkach właścicieli prywatnych i państwa (29 proc.) i respondenci o centrowych poglądach politycznych (26 proc.)

Z badania CBOS wynika, że co trzeci mieszkaniec miasta powyżej 500 tysięcy mieszkańców (dokładnie 34 procent respondentów) nigdy nie pojawia się w kościele. Podobnie wyglądają dane dla osób zarabiających co najmniej cztery tysiące złotych per capita (również 34 procent nie pojawia się na mszy).

Deklarację, że nigdy nie chodzą do kościoła, częściej składają mężczyźni niż kobiety (odpowiednio 18 procent i 12 procent) i co czwarta osoba w wieku 25-34 lata (25 proc.), więcej niż co czwarty przedstawiciel kadry kierowniczej i specjalistów z wyższym wykształceniem (28 proc.) i prawie co trzecia osoba o poglądach lewicowych (31 procent).

CBOS poinformował, że w maju 2022 r. nadal największa grupa Polaków (58 proc.) twierdzi, że wiarę wynieśli z domu i podtrzymują przekazaną im tradycję. Przed pandemią odsetek ten wynosił 69 proc. i utrzymywał się na tym poziomie w latach 2018-2020.

W całym badanym okresie nie zmieniał się udział osób, które deklarowały, że ich wiara słabła i wzmacniała się w różnych fazach życia i wymaga kompromisów.

Wzrósł zaś odsetek respondentów, którzy deklarują, że w pewnym momencie życia gruntownie przemyśleli, w co i dlaczego wierzą lub nie wierzą. Obecnie więcej niż co piąty badany (21 proc.) identyfikuje się z tą opinią, podczas gdy w latach 2018-2020 było to 13 proc.

Badania CBOS pokazały, że do kościoła po pandemii wrócili przede wszystkim ci, którzy mieli z nim więź silniejszą niż sama tradycja.

Badania CBOS pokazały, że dla 44 proc Polaków Bóg jest w ich życiu "osobą, która ma konkretny wpływ na to co się dzieje", a 25 proc. respondentów postrzega Boga jako ważną osobę, która jednak nie wpływa na ich życie. 13 proc. badanych zadeklarowało, że Bóg nie wpływa na ich życie, ale jest ważny dla ich bliskich.

Dla (8 proc.) Bóg jest kimś raczej odległym, a 1,5 proc. badanych zdecydowało się powiedzieć wprost, że Bóg, ich zdaniem, nie istnieje.

***

Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono od 2 do 12 maja 2022 r. na próbie liczącej 1087 osób.