Holocaust stał się obiektem, na którym ugruntowano potrzebę jedności w zjednoczonej Europie. Hasło "Nigdy więcej wojny" i brak granic są z tym związane - mówiła profesor Roma Sendyka (Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci na Wydziale Polonistyki UJ). Rozmówczyni Wojciecha Szumowskiego w cyklu "Rozważania o rozproszonej zagładzie" przyznała, że opowieść o Holocauście jest "niezrozumiała w skali światowej". - Wszyscy przyzwyczaili się do pewnej narracji i kilku metafor. Auschwitz stał się symbolem, jednym obozem, który wystarcza do opisania wszystkich innych obozów. Jest jeszcze wiele innych miejsc, które powinniśmy zrozumieć - wyjaśniła profesor Sendyka. Stwierdziła ponadto, że "Holocaust jest zbyt wąskim terminem, bo opisuje tylko działania Einsatzgruppen". - Często myślimy, że wojna skończyła się w maju 1945 roku, ale ten brak kontroli nad zachowaniami trwał dłużej. Ci Żydzi, którzy wracali do wsi, byli mordowani przez swoich sąsiadów po to, żeby nie odebrali swojego majątku. To był ciąg dalszy II wojny światowej - tłumaczyła profesor Sendyka.
Więcej o rozproszonej zagładzie w reportażu "Rozproszona zagłada", a także w rozmowach z Magdaleną Saryusz-Wolską i Łukaszem Krzyżanowskim.
