- Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) opublikowała listę zwycięskich filmów 52. Studenckich Nagród Akademii Filmowej, studenckich odpowiedników Oscara.
- Na liście znalazły się dwa krótkie metraże w reżyserii polskich twórców: Matiego Granicy i Jana Saczka.
- Obaj twórcy mają szansę na złoty medal w swoich kategoriach.
- Premierowo publikujemy fragment filmu "Taty nie ma" w reżyserii Jana Saczka.
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) opublikowała listę nazwisk osób, których filmy znalazły się wśród zwycięzców konkursu Student Academy Awards - Studenckich Nagród Akademii Filmowej, czyli po prostu studenckich "odpowiedników" Oscara.
Dlaczego "odpowiedników"? "Oscar" jest nazwą własną, zastrzeżoną dla statuetki przyznawanej jako Nagrody Akademii za Osiągnięcia ("Academy Awards of Merit"). Ponadto AMPAS przyznaje również między innymi: Nagrody Gubernatorów (między innymi Honorowa Nagroda Akademii - znana jako Oscar za całokształt kariery), Scientific and Engineering Awards (Nagrody Naukowe i Inżynieryjne) oraz Technical Achievement Awards (Nagrody za Dokonania Techniczne).
W przypadku Studenckich Nagród Akademii Filmowej to rozróżnienie jest o tyle ważne, że wszystkie docenione w poszczególnym roku filmy mają również szansę na nominację oscarowe w kategoriach: najlepszy krótkometrażowy film animowany, najlepszy krótkometrażowy film aktorski lub najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny.
Polscy artyści z nagrodami
Prestiżowe wyróżnienia przyznawane są od 1973 roku. W ramach 52. edycji Studenckich Oscarów AMPAS otrzymała 3127 zgłoszeń z 988 uczelni filmowych z najróżniejszych zakątków świata i nagrodziła 14 z nich. 52. studenckie Oscary przyznawane są w czterech kategoriach: Alternative/Experimental (filmy alternatywne/eksperymentalne), Animation (filmy animowane), Documentary (filmy dokumentalne) i Narrative (filmy fabularne). W każdej z nich przyznawane są złote, srebrne i brązowe medale. O tym, który z medali trafi do danego filmu, nagrodzeni dowiedzą się podczas uroczystej ceremonii, która odbędzie się 6 października w Nowym Jorku.
Na tegorocznej liście zwycięzców znalazły się dwa filmy, wyreżyserowane przez Polaków. W kategorii Alternative/Experimental doceniony został "flower_gan" Matiego Granicy - polskiego artysty, mieszkającego na stałe w Londynie, studenta London College of Communication.
Natomiast w kategorii Narrative doceniony został film "Taty nie ma" Jana Saczka, studenta Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Sukces Jana Saczka to pierwsza Studencka Nagroda Akademii dla uczelni z Katowic. "Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach od lat kształci kolejne pokolenia twórców filmowych, łącząc działalność dydaktyczną, artystyczną i naukową. W tym roku po raz drugi z rzędu film powstały w katowickiej uczelni znalazł się w finale Studenckich Nagród Akademii Filmowej. W 2024 roku finał osiągnął film 'Złamanie otwarte' w reżyserii Bartłomieja Błaszczyńskiego. Tym razem jednak sukces jest pełny" - czytamy w komentarzu Szkoły, przesłanym redakcji tvn24.pl.
Poruszająca historia rodzinna
Studencka Nagroda Akademii to największy, ale nie pierwszy sukces w dotychczasowym dorobku Jana Saczka. Jego debiutancki krótki metraż "Pan młody" znalazł się w programie 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2021 r.). Jego scenariusz do "Długiej przerwy" nagrodzony został II nagrodą konkursu scenariuszowego Script Pro 2024 (kategoria "Film 15 minut").
Nagrodzony przez AMPAS film "Taty nie ma" zdobył I miejsce w konkursie filmów krótkometrażowych 5. Festiwalu Filmowego Wajda na Nowo 2025 w Suwałkach, znalazł się również w Konkursie Filmów Krótkometrażowych 50. FPFF w Gdyni. Jan Saczek jest studentem reżyserii katowickiej uczelni. Wcześniej ukończył wiedzę o filmie i kulturze audiowizualnej ma Uniwersytecie Gdańskim.
O czym jest "Taty nie ma"? W opisie producenckim czytamy: "Dwaj nieletni bracia ukrywają przed światem, że ich ojciec cierpi na otępienie czołowo-skroniowe. Muszą się nim opiekować i zarządzać domem, aby pozostać razem". Dodatkowo, z laudacji nagrody festiwalu Wajda na Nowo dowiadujemy się, że jest to poruszająca historia "o konsekwentnym pokonywaniu przeszkód i przeciwności w okresie dorastania".
Dzięki uprzejmości Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach premierowo publikujemy poniższy fragment filmu "Taty nie ma".
Świat sprzeczności sztuki ekologicznej
"flower_gan" Matiego Granicy to projekt "badający paradoks sztuki ekologicznej, która przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego" - czytamy w opisie filmu na stronie internetowej artysty.
"Ujawniając procesy uczenia się sztucznej inteligencji, projekt krytykuje sekretne oblicze branży, analizując na nowo relacje między sztuką a zbiorami danych. Kwestionuje etyczny wymiar pozyskiwanie danych przez sztuczną inteligencję i podważa akceleracjonistyczne ideały, napędzające nieodpowiedzialną ekspansję technologiczną" - zwraca uwagę Granica.
Pochodzący z Polski artysta wizualny, zajmuje się przede wszystkim fotografią, modelowaniem 3D oraz sztuczną inteligencją. W tym roku ukończył studia fotograficzne w London College of Communication (University of Arts w Londynie).
"W swojej twórczości eksploruje napięcia pomiędzy przyspieszającym rozwojem technologicznym a katastrofą ekologiczną, wykorzystując krytyczne i zarazem uwodzicielskie metody, aby obnażać sprzeczności cyfrowego postępu" - pisze o sobie artysta.
Polskie akcenty Studenckich Nagród Akademii
Niezależnie od tego, które miejsca zajmą filmy Saczka i Granicy, to już można mówić o przełomowym sukcesie. Po raz pierwszy w historii tych nagród na zwycięskiej liście znalazły się dwa filmy polskich twórców. Jedyną dotychczasową zdobywczynią studenckiego Oscara jest Klara Kochańska, która w 2016 roku otrzymała brązowy medal w kategorii międzynarodowy film fabularny za "Lokatorki" (Szkoła Filmowa w Łodzi).
Wśród dotychczasowych nominowanych do Studenckich Nagród Akademii Filmowej byli również: Dorota Kędzierzawska ("Jajko", 1982 r.), Łukasz Wylężałek ("Domokrążca", 1986 r.). Iwona Siekierzyńska ("Pańcia", 1996 r.), Sławomir Fabicki ("Męska sprawa" 2001), Filip Marczewski ("Melodramat", 2006 r.) oraz Nastazja Gonera ("Pierwsze lato końca świata", 2020 r.)
Autorka/Autor: Tomasz-Marcin Wrona
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach