Te szczepienia chronią również układ krążenia. Kto powinien z nich skorzystać?

Lista wytycznych została opublikowana w czasopiśmie "Journal of the American College of Cardiology" przez Amerykańskie Kolegium Kardiologiczne (ACC) pod koniec sierpnia. Według ekspertów szczepienia przeciw grypie, COVID-19, wirusowi RSV, półpaścowi i pneumokokom działają ochronnie na układ sercowo-naczyniowy.

Amerykańskie Kolegium Kardiologiczne wskazało też, że osoby cierpiące na choroby układu krążenia są bardziej narażone na infekcje dróg oddechowych, dlatego szczepienia przeciw chorobom zakaźnym atakującym układ oddechowy mogą chronić takich pacjentów przed groźnymi dla zdrowia powikłaniami, takim jak zawał serca czy udar mózgu, hospitalizacją i śmiercią. Jest to związane także z tym, że choroby układu oddechowego mogą obciążać serce.

- Warto się szczepić, bo osoba zaszczepiona choruje zdecydowanie rzadziej. A jeżeli już zachoruje, to choruje zdecydowanie łagodniej. Oznacza to, że nie ma powikłań kardiologicznych, neurologicznych i przede wszystkim pulmonologicznych, zarówno miejscowych, jak i ogólnych. To jest sytuacja, w której szczepiąc się przeciwko grypie czy pneumokokom będziemy mieli w populacji mniej zawałów, udarów, niewydolności krążeniowo-oddechowej, zaburzeń rytmu serca i mniej zapaleń mięśnia serca, czyli poważnych powikłań, które mogą skończyć się zgonem - mówi w rozmowie z tvn24.pl dr Michał Sutkowski, specjalista medycyny rodzinnej i chorób wewnętrznych, prezes-elekt Kolegium Lekarzy Rodzinnych.

Co znalazło się w wytycznych ACC?

Grypa - zalecane jest coroczne szczepienie przeciw grypie dla wszystkich dorosłych w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności sercowo-naczyniowej oraz ogólnej śmiertelności.

Pneumokoki - szczepienie zalecane jest dla dorosłych w wieku 19 lat i starszych z chorobami serca jako jednorazowa szczepionka chroniąca m.in. przed zapaleniem płuc i zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych oraz związanym z tym ryzykiem hospitalizacji i śmierci.

COVID-19 - zaleca się, aby wszyscy dorośli z chorobami serca otrzymali sezonową szczepionkę przeciw COVID-19. Korzyści dla osób z chorobami serca obejmują zmniejszenie ryzyka zakażenia, ciężkiego przebiegu infekcji, śmierci, zawału serca, zapalenia osierdzia, udaru mózgu i migotania przedsionków oraz objawów długotrwałego COVID.

Dowiedz się więcej:

Jest decyzja w sprawie szczepień przeciw COVID-19. Czy zaszczepimy się bezpłatnie?

RSV - szczepienie zalecane dla dorosłych w wieku 75 lat i starszych oraz dla dorosłych w wieku 50-74 lata z chorobami serca w celu ochrony przed chorobami dolnych dróg oddechowych, które mogą skutkować hospitalizacją i śmiercią.

Półpasiec - szczepienie zalecane jest dla dorosłych w wieku 50 lat i starszych, aby chronić przed zwiększonym ryzykiem udaru i zawału serca podczas zakażenia. Dodatkowo wskazano, że osoby z chorobami serca są bardziej narażone na zakażenie półpaścem.

Amerykańscy kardiolodzy przedstawili też w dokumencie strategie zachęcające do rozmowy między lekarzem a pacjentem na temat szczepień podczas wizyt kardiologicznych, które mogą być ważną okazją do włączenia szczepień w plan opieki nad układem sercowo-naczyniowym.

Według American Heart Association badania nad wpływem chorób układu oddechowego i chorób serca wykazują, że ryzyko zawału serca może być nawet sześć razy wyższe w tygodniu po postawieniu diagnozy grypy, u ok 20 proc. dorosłych hospitalizowanych z powodu zakażenia RSV wystąpiły zawały serca i niewydolność serca. COVID-19 wiąże się zaś ze zwiększonym ryzykiem niewydolności serca, nieregularnego bicia serca i choroby wieńcowej.

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology) również opisało w komunikacie opublikowanym pod koniec lipca 2025 roku kluczową rolę szczepień w zapobieganiu zdarzeniom sercowo-naczyniowym. Według ekspertów zakażenia takie jak zapalenie płuc, grypa i COVID-19, między innymi zaostrzają niewydolność serca i zwiększają ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Dowiedz się więcej:

Nowe refundowane szczepienia w aptekach. Jest termin

Dlatego szczepienia powinny być traktowane jako fundament profilaktyki sercowo-naczyniowej, obok innych działań profilaktycznych.

Dla kogo te szczepienia są w Polsce refundowane?

W przypadku osób od 18. roku życia do 64 lat szczepienia przeciw grypie (przysługuje refundacja szczepionki w wysokości 50 proc., zgodnie z wykazem leków refundowanych) wykonywane są na podstawie recepty bezpłatnie w POZ (Podstawowa Opieka Zdrowotna) i odpłatnie w aptece, według cennika apteki. Osoby powyżej 65. roku życia otrzymają szczepienia przeciw grypie i pneumokokom (zgodnie ze wskazaniami refundacyjnymi) bezpłatnie w POZ i w aptece na podstawie recepty z uprawnieniem „S”. Szczepienia przeciw grypie są bezpłatne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia, dla dorosłych od 65. roku życia, oraz dla kobiet w ciąży i połogu.

Bezpłatnie przeciw grypie w POZ na podstawie recepty od lekarza zaszczepią się też Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Dawcy Przeszczepu. W aptece będą musieli za to zapłacić zgodnie z cennikiem.

Szczepionki przeciw grypie i pneumokokom są odpłatne dla osób bez uprawnień do świadczeń lub poza wskazaniami refundacyjnymi (w przypadku pneumokoków). Szczepionka przeciwko grypie bez refundacji kosztuje 52,70 zł lub 53,15 zł (zależy od szczepionki), a przeciw pneumokokom - 280,12 zł.

Przy szczepieniu przeciw COVID-19 recepta nie jest wymagana. Potrzebne jest e-skierowanie, wystawiane automatycznie w Internetowym Koncie Pacjenta. Szczepionka jest bezpłatna (dostarcza ją Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych), jej podanie w POZ i w aptece również nie wiąże się z żadnymi kosztami.

Szczepienia przeciw RSV są bezpłatne dla kobiet w ciąży oraz dla wszystkich pacjentów 65+. Natomiast przeciw półpaścowi bezpłatnie zaszczepią się pacjenci 65+ ze zwiększonym ryzykiem zachorowania.