Sójki potrafią ignorować jedzenie w oczekiwaniu na smaczne kąski

W latach 70 ubiegłego wieku naukowcy z Uniwersytetu Stanforda przeprowadzili słynny "test marshmallow", w którym dzieciom oferowano wybór pomiędzy jedną słodką pianką natychmiast, a dwiema, jeśli udało im się odczekać pewien czas bez sięgania po słodycz. Badanie stało się wstępem do rozważań nad samokontrolą wśród najmłodszych, sposobami jej rozwoju oraz jej wpływem na dalsze życie.

Z czasem "test marshmallow" został zaadaptowany także przez badaczy zwierząt: został on przeprowadzony u małp człekokształtnych oraz niektórych inteligentnych głowonogów. Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge postanowili przyjrzeć się mechanizmom samokontroli u sójek zwyczajnych (Garrulus glandarius) - ptaków o reputacji sprytnych złodziei. Wyniki ich badań ukazały się w tym tygodniu na łamach czasopisma "Philosophical Transactions of the Royal Society B".

Badanie przeprowadzone zostało na dziesięciu osobnikach. Ptaki otrzymały wybór pomiędzy dostępnymi od razu kawałkami chleba lub sera - w zależności od własnych preferencji - a smakowitymi i odżywczymi larwami mącznika. Na początku każdego doświadczenia, naukowcy pokazywali ptakowi upragniony kąsek, po czym go chowali. Jeśli sójce udało się oprzeć pokusie zjedzenia dostępnego przysmaku, naukowcy nagradzali ich samokontrolę świeżym robakiem.

Wyniki wskazały, że wszystkie badane sójki potrafiły czekać na larwę. Ptaki odwracały wzrok od chleba lub sera, jakby chcąc odwrócić uwagę od pokusy. Niektóre potrafiły opanować chęć połknięcia przysmaku znacznie dłużej niż inne. Rekordzistce ta sztuka udawała się przez pięć i pół minuty, zaś najmniej cierpliwe ptaki potrafiły wytrzymać maksymalnie 20 sekund.

- Aż trudno sobie wyobrazić, że niektóre sójki potrafią tak długo czekać na swoje ulubione pożywienie - opowiada Alex Schnell z Uniwersytetu Cambridge, główna autorka badania. - Patrząc, jak ptak ignoruje kawałek sera przez ponad pięć minut zaczynałam się nudzić, ale ona po prostu cierpliwie czekała na robaka.

Naukowcy sprawdzili również ogólną inteligencję sójek za pomocą pięciu prostych zadań. Ptaki, które lepiej radziły sobie w testach na inteligencję, potrafiły również dłużej czekać na nagrodę w postaci mącznika. Sugeruje to, że samokontrola u sójek jest powiązana z inteligencją.

- Różne osobniki odnosiły różne wyniki - tłumaczy Schnell. - Niektóre radziły sobie lepiej, inne gorzej. Najbardziej interesujące było to, że jeśli ptak był dobry w jednym z zadań, był dobry we wszystkich, co sugeruje, że ten gatunek posiada jakiś rodzaj ogólnej inteligencji, która wpływa na umiejętności zwierząt - dodaje.

Sójki należą do rodziny krukowatych, jednych z najbardziej inteligentnych ptaków świata. Zwierzęta te potrafią chować swoje jedzenie, aby zachować je na później. Naukowcy uważają, że właśnie to zachowanie mogło napędzić ewolucję samokontroli u tych ptaków - aby zapewnić sobie posiłek w przyszłości, ptaki musiały nauczyć się pokonywać impuls do natychmiastowego połknięcia zdobyczy.