Badacze z Uniwersytetu Melbourne wykazali, że australijskie torbacze z okolic znajdującego się w południowo-wschodniej Australii miasta Melbourne, a konkretnie z rodziny pałankowatych i pseudopałankowatych, są zanieczyszczone syntetycznymi substancjami per- i polifluoroalkilowymi (PFAS), zwanymi potocznie wiecznymi chemikaliami. Nazwą tą określa się związki chemiczne wytworzone sztucznie dla celów przemysłowych oraz użytku codziennego, które nie ulegają biodegradacji.
Jak przekazała główna autorka badania Ellis Mackay, choć PFAS były szeroko badane u zwierząt wodnych, wciąż niewiele wiadomo o ich wpływie na zdrowie dzikich zwierząt lądowych. To pierwsze badanie, które ocenia poziom tych substancji u australijskich torbaczy.
Substancje stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt
Badanie opublikowane w czasopiśmie "Science of the Total Environment" wykazało obecność 45 typów PFAS w wątrobach pseudopałanek wędrownych (łac. Pseudocheirus peregrinus) i kitanek lisich (łac. Trichosurus vulpecula), które zostały uśpione z przyczyn niezwiązanych z badaniem. Poziom tych substancji był jednym z najwyższych zanotowanych wśród podobnych zwierząt na świecie.
PFAS są powszechnie stosowane od dziesięcioleci w produktach takich jak środki gaśnicze, naczynia nieprzywierające, odzież wodoodporna czy kosmetyki. Cechują się trwałością i mogą zalegać w środowisku przez bardzo długi czas. Obecność PFAS w krwi ponad 98 procent Australijczyków, ujawniona przez ogólnokrajowe badania zdrowia, świadczy o szerokim ich rozprzestrzenieniu. Te substancje są powiązane z zachorowalnością na nowotwory, zaburzenia rozwojowe i osłabienie układu odpornościowego, co budzi obawy zarówno o dobrostan ludzi, jak i dzikiej przyrody.
Gatunki wskaźnikowe
Naukowcy z Australijskiego Laboratorium ds. Nowych Zanieczyszczeń podkreślają, że torbacze z rodziny pałankowatych i pseudopałankowatych odgrywają rolę gatunków wskaźnikowych, czyli takich, na podstawie których można określić jakość środowiska. Zawartość szkodliwych substancji w organizmach zwierząt również świadczą o powszechnym skażeniu środowiska PFAS w Australii i wskazują na potrzebę prowadzenia dalszych badań nad wpływem tych zanieczyszczeń na zdrowie zwierząt oraz konieczność zaostrzenia kontroli produkcji i stosowania chemikaliów zawierających owe substancje, by zapobiec dalszym negatywnym konsekwencjom dla ekosystemów i łańcuchów pokarmowych.
Odkrycie PFAS w organizmach torbaczy to ważny sygnał o skażeniu środowiska na dużą skalę, a rosnące dowody na ich szkodliwość wskazują na pilną potrzebę ograniczenia ich produkcji i stosowania. Odkrycie to pokazuje skalę zanieczyszczenia australijskich ekosystemów.
Autorka/Autor: Julia Zalewska-Biziuk
Źródło: University of Melbourne, SGGW
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock