Wody termalne - czym są i gdzie ich szukać w Polsce?

● Energia geotermalna to jedno z odnawialnych źródeł energii. ● W uzdrowiskach wykorzystuje się zdrowotne właściwości wód leczniczych. ● W Polsce znajduje się wiele ośrodków z wodami termalnymi.

Odnawialne źródła energii (w skrócie OZE) to źródła energii, których zasoby odnawiają się w krótkim czasie. Elektrownie, w których pozyskiwana jest taka energia, nie zanieczyszczają środowiska.

Jakie są odnawialne źródła energii? - energia wiatru, - hydroenergia, - energia promieniowania słonecznego, - energia biomasy i biogazu, - energia geotermalna, - energia środowiska, - energia fal, pływów i prądów morskich.

Inaczej nazywa się je wodami geotermalnymi. Są to wody podziemne, które na wypływie mają temperaturę co najmniej 20 stopni Celsjusza. Energia tych wydobytych na powierzchnię wód termalnych to energia geotermiczna, którą zalicza się do odnawialnych źródeł energii. 

Kiedy Ziemia stygnie, wypromieniowuje ciepło. Ono natomiast przez konwekcję i kondukcję przenika w kierunku powierzchni, a po drodze ogrzewa skały i między innymi wodę. Aby wydobyć wody termalne, tworzy się odwierty do takiej głębokości, na jakiej znajdują się wody. 

Geotermia płytka Wykorzystywane są wody gruntowe, znajdujące się na głębokości do kilkuset metrów. Energię odbierają pompy ciepła, które najczęściej stosowane są w pojedynczych domach.

Geotermia klasyczna Woda znajduje się na głębokości najczęściej do 3000 metrów. Są to właśnie wody termalne, które wykorzystywane są do rekreacji czy ciepłowni geotermalnych. Wody termalne znajdują się pod powierzchnią niemal 80 procent Polski. Ich wykorzystywanie nie jest jednak proste ze względu na warunki wydobycia i koszty.

Geotermia wzbudzana W tym przypadku odwierty sięgają głębokości nawet 6000 metrów. Energia cieplna wnętrza Ziemi pozyskiwana jest z suchych skał, które są gorące i nie zawierają wody.

Wody termalne wykorzystywane są w rekreacji i odnowie biologicznej. Kąpiele w wodach termalnych wpływają bowiem relaksująco, poprawiają samopoczucie i działają kojąco na układ mięśniowy, nerwowy i stawowy. 

Co to są termy? Są to baseny termalne, które wykorzystują wody termalne. Niektóre z nich towarzyszą geotermalnym zakładom ciepłowniczym. Jednak są i takie, które wykorzystują wody termalne tylko do celów rekreacyjnych. Termy znaleźć można między innymi w miejscowościach: Uniejów, Lądek-Zdrój, Cieplice, Zakopane, Chochołów, Białka Tatrzańska, Bukowina Tatrzańska, Mszczonów czy Szaflary.

Zmineralizowane wody termalne mogą mieć też działanie lecznicze lub profilaktyczne, ponieważ mają skład chemiczny zbliżony do wód leczniczych. O tym, czy wody termalne są lecznicze, decyduje obecność składników swoistych w stężeniach farmakologicznie czynnych (są one określone prawnie). Termalne wody lecznicze znaleźć można między innymi w Ciechocinku, Konstancinie-Jeziornej, Lądku-Zdroju, Ustroniu czy Rabce-Zdroju.

Wody lecznicze to wody podziemne, które nie są zanieczyszczone pod względem chemicznym i mikrobiologicznym. Cechują się też naturalną zmiennością cech fizycznych i chemicznych, o zawartości: - rozpuszczalnych składników mineralnych stałych (nie mniej niż 1000 mg/dm3); - lub jonu żelazawego (nie mniej niż 10 mg/dm3); - lub jonu fluorkowego (nie mniej niż 2 mg/dm3); - lub jonu jodkowego (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub siarki dwuwartościowej (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub kwasu metakrzemowego (nie mniej niż 70 mg/dm3); - lub radonu (nie mniej niż 74 Bq/dm3); - lub niezwiązanego dwutlenku węgla (nie mniej niż 250 mg/dm3).

Taka woda musi też mieć właściwości lecznicze, które stwierdzono na podstawie długotrwałych obserwacji i badań klinicznych.

Wody lecznicze można podzielić na typy ze względu na warunki geologiczne i hydrogeologiczne.

Wody wodorowęglanowe

Najpopularniejszymi wodami tego typu są wody kwasowęglowe. Stosowane są przy kąpielach leczniczych, kuracjach pitnych, ale również jako wody stołowe. Działanie lecznicze w przypadku tych wód zawdzięcza się obecności naturalnego dwutlenku węgla.

Wody wodorowęglanowe stosuje się między innymi przy: otyłości, wadach serca, chorobie wibracyjnej, stanie po zawale, zapaleniu serca, zmianach zwyrodnieniowych serca czy przewlekłych chorobach serca, chorobach naczyń obwodowych, chorobach układu żylnego, zaburzeniach krążenia tętniczego, chorobach zwyrodnieniowych stawów. Przeciwwskazaniami są zaburzenia termoregulacji i niewydolność krążeniowo-oddechowa. 

Wody siarczanowe

W składzie posiadają związki siarki. To właśnie te wody dzięki siarkowodorowi mają charakterystyczny zapach zgniłych jaj. Nie powinno się wdychać siarkowodoru.

Wody siarczanowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów, chorobach chrząstek stawowych, trądziku, łuszczycy, chorobach ginekologicznych, zaburzeniach metabolicznych. Nie powinny ich stosować osoby z nadwrażliwością na związki siarki i z niskim ciśnieniem.

Kąpiele siarczkowe oferowane są przez różne uzdrowiska. Są to między innymi Horyniec, Wapienne, Solec-Zdrój, Ciechocinek czy Swoszowice.

Wody chlorkowe

Woda chlorkowa ma w swoim składzie dominujący jon chlorkowy. Jest ona zaliczana do wód słonych i solanek. Najpopularniejsza jest woda chlorkowo-sodowa. W jej składzie znaleźć można również jony potasu, bromu, magnezu, jodu i wapnia.

Wody chlorkowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych stawu i kręgosłupa, stanach po zakrzepach, nerwicy, przewlekłych chorobach dróg oddechowych, zespole klimakterycznym, alergiach skórnych, łuszczycy, świerzbiączce, przewlekłych chorobach dróg oddechowych. Przeciwwskazaniami są między innymi niewydolność krążenia, nadczynność tarczycy, niewydolność jajników czy wady zastawkowe serca.

ZOBACZ TEŻ >> Atrakcje turystyczne w Polsce – ciekawe miejsca na urlop i na weekend Co zabrać w góry? Kompletna lista rzeczy na wycieczkę