Pieprznik jadalny, czyli kurka – charakterystyka 

● Pieprznik jadalny, czyli kurka to grzyb o żółtym zabarwieniu, który występuje zarówno w liściastych, jak i iglastych lasach na całej kuli ziemskiej. ● Kurki są bardzo smacznymi i niskokalorycznymi grzybami, jednak są też dosyć ciężkostrawne. ● Pieprznik jadalny posiada wiele cennych wartości odżywczych, które mają m.in. działanie antybakteryjne. ● Kurki łatwo jest pomylić z niejadalnym grzybem o nazwie lisiczka pomarańczowa, a także z jadalnymi grzybami z tej samej rodziny – pieprznikiem ametystowym i pomarańczowym.

Pieprznik jadalny jest znany pod wieloma nazwami. Do najczęściej używanych należą: stroczek lisica, kurka żółta, lisiec, lisica, kurek, pieprznik pospolity, lisiczka, pieprznik gąska, stągiewka jadalna, kurza stopa, kurza stopka, kurzajka, kurze nogi, lepicha, lepiecha, lepieszka i łasiczka.

>> Sprawdź też: Kiedy na grzyby? Kalendarz grzybiarza, sezon na grzybobranie

Kurka jest grzybem kosmopolitycznym, czyli o bardzo szerokim zasięgu geograficznym. Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Spotkać go można zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych, jednak najlepiej czuje się na piaszczystych, kwaśnych glebach porośniętych mchem, zwłaszcza pod świerkami i sosnami. Pieprzniki pospolite rosną pojedynczo, w gromadach. Można je uprawiać w ogrodzie z zakupionej w dobrych sklepach ogrodniczych grzybni kurki.

Kurka to grzyb barwy żółtka, który posiada rozwidlone listewki na spodzie kapelusza zbiegające daleko na trzon. Kapelusz pieprznika jadalnego osiąga średnicę od jednego do ośmiu centymetrów, jego brzeg jest początkowo podwinięty, później staje się falisty. Trzon, podobnie jak cały grzyb, jest intensywnie żółty, choć nieco jaśniejszy niż kapelusz. Ma długość od trzech do sześciu centymetrów i zwęża się ku dołowi. Miąższ kurki jest twardy i aromatyczny, ma białą lub bladożółtą barwę i jest łamliwy. Smak młodych owocników jest łagodny, starszych – lekko ostry, stąd nazwa pieprznik jadalny.

ZOBACZ >> Grzyby jadalne – lista gatunków i sposób przyrządzania

Kurka to grzyb, który w 90 proc. składa się z wody, jednak dużą część jego suchej masy stanowi wysoko przyswajalne dla człowieka białko. Pozostałe składniki pieprznika jadalnego to: - węglowodany, - tłuszcze, w tym niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (zwane witaminą F), - błonnik, - witaminy: D, E, C, z grupy B oraz A (beta-karoten), - minerały: cynk, wapń, żelazo, magnez, sód, potas, fosfor.

W kurkach zawarte jest więcej beta-karotenu niż w marchwi czy pomidorach. Są to niskokaloryczne grzyby (38 kcal w 100 g świeżych kurek), które ze względu na zawartość chityny są dość ciężkostrawne. Kurki, dzięki zawartości hitinmannozy, mają właściwości antybakteryjne, dlatego świetnie sobie radzą z bakteriami, wirusami i pasożytami. Kurki są również zalecane w przypadku leczenia problemów z wątrobą, gdyż zawierają kwas trametonolinowy. Niestety te dobroczynne związki znajdujące się w kurkach nie są odporne na wysokie temperatury (powyżej 55 st. Celsjusza) i sól spożywczą. W celu wykorzystania pieprznika jadalnego do walki z pasożytami w organizmie czy problemami z wątrobą, najlepiej przygotować z nich tzw. mąkę grzybową. Kurki należy wysuszyć na słońcu, w suszarce do grzybów lub piekarniku (należy pamiętać o nieprzekraczaniu temperatury 50 st. Celsjusza), a następnie zmielić w młynku i stosować w formie posypki na różne dania. Ważne jest również odpowiednie przechowywanie mąki grzybowej, gdyż mogą się nią zainteresować mole spożywcze. Najlepiej przechowywać ją w szczelnie zamkniętym, szklanym pojemniku, w ciemnym miejscu.

Pieprznik jadalny pozytywnie wpływa również na krążenie krwi, układ nerwowy, kondycję włosów, skóry i paznokci, a także doskonale sobie radzi z łagodzeniem objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).

Kurki łatwo jest pomylić z lisówkami pomarańczowymi, które są grzybami niejadalnymi. Doświadczeni grzybiarze nie powinni mieć jednak problemu z odróżnieniem tych dwóch gatunków grzybów. Lisówka, jak sama nazwa wskazuje, jest pomarańczowym grzybem, kurka zaś żółtym. Lisówka pomarańczowa ma węższe blaszki pod kapeluszem, a także cieńszy trzon. Ci, którzy obawiają się pomyłki, mogą szukać kurek w lesie już od czerwca, by mieć pewność, że zbierają właśnie te grzyby. Lisówki pomarańczowe pojawiają się dopiero jesienią – we wrześniu i październiku. Zjedzenie lisówek w dużych ilościach może spowodować problemy żołądkowe, jednak nie poważne zatrucie.

Wśród grzybów podobnych do kurek znajdują się również jadalne gatunki. Najczęściej spotykanymi są: pieprznik pomarańczowy i pieprznik ametystowy, które należą do tej samej rodziny, co kurka. Grzyby te są jadalne, zatem ewentualna pomyłka podczas grzybobrania nie sprawi żadnych kłopotów ze zdrowiem.