W Kiszyniowie odbywa się szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Wśród tematów spotkania znajdą się wspólne wysiłki na rzecz pokoju i bezpieczeństwa, odporność energetyczna, a także działania na rzecz klimatu, rozwój połączeń infrastrukturalnych oraz transformacja energetyczna. - Każdy europejski kraj, który sąsiaduje z Rosją, który nie chce, żeby Rosja rozdarła go na kawałki, powinien zostać członkiem Unii Europejskiej i NATO - oświadczył obecny w Mołdawii prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Na szczycie Polskę reprezentuje premier Mateusz Morawiecki.
Europejska Wspólnota Polityczna to organizacja, która wzmacnia współpracę państw europejskich, które podzielają wspólne wartości demokratyczne. EWP wspólnie reaguje na pilne wyzwania geopolityczne. Gospodarzem tegorocznego, drugiego szczytu Europejskiej Wspólnoty Politycznej jest prezydent Mołdawii Maia Sandu, a tłem spotkania, które odbywa się na zamku Mimi w Bulboace jest nielegalna inwazja Rosji na Ukrainę i destabilizacja europejskiego bezpieczeństwa.
Na tegoroczny szczyt w Kiszyniowie zaproszono 47. szefów państw i rządów, a także przewodniczących instytucji unijnych. Polskę podczas szczytu reprezentuje premier Mateusz Morawiecki.
Zełenski: kiedy nie ma gwarancji bezpieczeństwa, jest tylko gwarancja wojny
Na szczycie przemówienie wygłosił prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.
- Rosja dąży do tego, by zamrozić wojnę na terytorium swoich wrogów. jeśli nie udaje im się połknąć całego kraju. Oto dlaczego mamy cały czas rosyjski kontyngent w Naddniestrzu. Ich obecność ma na celu tylko to, by w którymś momencie zaatakować Mołdawię. Jak długo Europa będzie tolerować ten problem, który trwa już ponad 30 lat? - zastanawia się Zełenski. Podkreślił, że "nie powinno być miejsca dla takich zamrożonych, a także gorących, wojen na naszym kontynencie".
- Dziennikarze ostatnio zapytali mnie, dlaczego chcemy być w NATO. Odpowiedź jest bardzo prosta: kiedy nie ma gwarancji bezpieczeństwa, jest tylko gwarancja wojny - oświadczył prezydent Ukrainy.
Zełenski powiedział, że "każdy europejski kraj, który sąsiaduje z Rosją, który nie chce, żeby Rosja rozdarła ten kraj na kawałki, powinien zostać członkiem Unii Europejskiej i NATO". - Są tylko dwie alternatywy: albo otwarta, albo stopniowa okupacja rosyjska. Widzimy, co dzieje się w Białorusi, w Gruzji, widzimy jak te narody są na różny sposób wciągane na ten sam obszar bezprawia - stwierdził.
- Jeśli nawet Ukraińcy, którzy udowadniają swoje umiłowanie wolności i wartości europejskich i poświęcają dla nich krew, nie otrzymali nawet pozytywnej odpowiedzi co do członkostwa w UE i NATO, to co dopiero inne kraje, których nadzieje są jeszcze bardziej iluzoryczne - zaznaczył Zełenski.
Według niego "ten rok jest rokiem, w którym należy podjąć decyzję". - Na szczycie NATO-wskim w Wilnie powinno pojawić się zaproszenie dla Ukrainy - oświadczył.
Zełenski podkreślił, że "Europa musi patrzeć w przyszłość i dążyć do pokoju w długim horyzoncie czasowym".
Główne tematy szczytu
- Polska i Wielka Brytania przygotowały tematy do dyskusji w zakresie polityki bezpieczeństwa. Omawiane będą kwestie zagrożeń hybrydowych oraz bezpieczeństwa jądrowego. Dodatkowo liderzy skupią się na ochronie grup wrażliwych w konfliktach zbrojnych oraz budowie demokratycznej i społecznej odporności - wskazał rzecznik rządu Piotr Mueller.
Innym tematem ma być cyberprzestępczość. Kraje należące do EWP chcą badać nowe sposoby budowania, utrzymywania i wspierania cyberodporności, dzieląc się analizami i najlepszymi praktykami. Przywódcy na spotkaniu mają między innymi omówić, jak pomóc krajom Bałkanów Zachodnich, które doświadczyły cyberataków w zeszłym roku, we wzmocnieniu ich cyberodporności.
Liderzy mają debatować nad ustanowieniem skutecznych mechanizmów identyfikowania, oceny i wymiany informacji między rządami, mediami i społeczeństwem obywatelskim, instytucjami publicznymi, w tym wykorzystywania danych wywiadowczych typu open source oraz zakłócania działalności wrogiego państwa. Tematem ma być wspieranie zdolności instytucji do rozpowszechniania rzetelnych informacji, edukowania i budowania umiejętności korzystania z mediów oraz krytycznego myślenia o źródłach i celach informacji.
Rozmowy mają dotyczyć zapewnienia współzależnego bezpieczeństwa gospodarczego, w tym takich elementów, jak łańcuchy dostaw, dostęp do minerałów krytycznych, solidne systemy kontroli eksportu i inwestycji oraz przeciwstawianie się przymusowi gospodarczemu. Państwa EWP mają rozważyć, w jaki sposób mogą współpracować w tych obszarach o znaczeniu strategicznym.
Tematem ma być też bezpieczeństwo jądrowe, w tym konsekwentne stosowanie zabezpieczeń i norm jądrowych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), które ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa Europy i odporności infrastruktury.
Przywódcy mają również omówić kwestie kontroli zbrojeń, odnosząc się do zapowiedzi Rosji o zawieszeniu jej udziału w Nowym START oraz rozmieszczeniu broni jądrowej na Białorusi.
Wreszcie tematem spotkania będzie ochrona grup szczególnie wrażliwych. Chodzi przede wszystkim o dzieci, kobiety, osoby starsze oraz osoby z istniejącymi niepełnosprawnościami lub przewlekłymi schorzeniami. EWP ma omówić akty przemocy wobec dziennikarzy i pracowników mediów, podkreślając potrzebę ich ochrony na równi z ludnością cywilną w przypadku konfliktów zbrojnych.
Rozmowy mają dotyczyć też przymusowego wywożenia ukraińskich dzieci do Rosji, które jest obecnie przedmiotem aktów oskarżenia Międzynarodowego Trybunału Karnego. Kwestią poszukiwania i powrotu dzieci uprowadzonych z Ukrainy zajmuje się pełnomocnik Sekretarza Generalnego ONZ do spraw Dzieci w Konfliktach Zbrojnych (CAAC).
Pierwszy szczyt Europejskiej Wspólnoty Politycznej odbył się 6 października 2022 roku w Pradze i wzięło w nim udział 44 państw. Kolejne szczyty odbywają się na przemian w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz państwach partnerskich.
Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Twitter/@EPCMoldova