Od reform wewnętrznych Kościoła, po historyczne pojednanie z islamem - Katolicka Agencja Informacyjna wskazała dziesięć najważniejszych momentów pontyfikatu papieża Franciszka. To portret papieża reformatora, który pragnął Kościoła otwartego, miłosiernego i bliskiego ludziom.
Papież Franciszek zmarł w poniedziałek w wieku 88 lat, po 12 latach kierowania Kościołem.
Pontyfikat papieża Franciszka był czasem odważnych decyzji, mocnych gestów i prób przekształcenia Kościoła w bardziej ewangeliczny, otwarty i wspólnotowy. Jak sam głosił: "Wolę raczej Kościół poturbowany, poraniony i brudny, bo wyszedł na ulice, niż Kościół chory z powodu wygody i przywiązania do własnego bezpieczeństwa".
Oto 10 najważniejszych - według KAI - momentów pontyfikatu Franciszka.
1. Adhortacja "Evangelii gaudium" - mapa drogowa dla Kościoła
Papież Franciszek rozpoczął swój pontyfikat w marcu 2013 roku. Już kilka miesięcy później ogłosił adhortację "Evangelii gaudium", która - jak przypomina Katolicka Agencja Informacyjna - stała się dokumentem programowym pontyfikatu Argentyńczyka. Papież pisał w niej o konieczności przemiany Kościoła, który ma być w "permanentnym stanie misji".
"Marzę o wyborze misyjnym zdolnym przemienić wszystko, aby zwyczaje, style, rozkład zajęć, język i wszystkie struktury kościelne stały się odpowiednim kanałem bardziej do ewangelizowania dzisiejszego świata niż do zachowania stanu rzeczy"Fragment "Evangelii gaudium" papieża Franciszka
Jak pisał dla Magazynu TVN24 franciszkanin Kasper Mariusz Kaproń, w swojej pierwszej adhortacji Franciszek mówił "o Kościele, który nie jest w opozycji do świata, lecz jest Kościołem w świecie, nie będąc zarazem z tego świata. Jest to Kościół, który wchodzi w świat, ale nie ewangelizuje siłą oręża, a jedynie siłą miłości. To Kościół, który wchodzi w dialog".
2. Encyklika "Laudato si' "
W 2015 roku papież Franciszek ogłosił encyklikę "Laudato si' ", inspirowaną przesłaniem jego patrona, św. Franciszka. Była to - jak pisze KAI - "pierwsza w dziejach Kościoła encyklika całkowicie poświęcona ochronie naturalnego środowiska człowieka".
Franciszek ostro krytykował w niej model nieograniczonej konsumpcji i apelował o odpowiedzialność za wspólny dom - planetę Ziemię. Postulował "ekologię ludzką", czyli "niezbędną relację życia człowieka z prawem moralnym, wpisanym w jego naturę".
3. Adhortacja apostolska "Amoris laetitia"
Rok później ukazał się dokument "Amoris laetitia" ("Radość miłości"). W tej adhortacji apostolskiej na temat rodziny, podsumowującej dwa synody biskupów, papież Franciszek zachęcał duszpasterzy do kierowania się "logiką miłosierdzia" wobec rozwodników w nowych związkach i "odpowiedzialnego rozeznania" ich sytuacji oraz cierpienia. Papież wyrażał w niej przekonanie, że należy "przezwyciężać wykluczenie" rozwiedzionych w nowych związkach i dążyć do ich integracji poprzez analizę każdego przypadku z osobna.
(...) niewątpliwie naszym najważniejszym zadaniem duszpasterskim dotyczącym rodzin jest umacnianie miłości i pomaganie w leczeniu ran w taki sposób, abyśmy mogli zapobiec rozszerzaniu się tego dramatu w naszej epoce.Papież Franciszek, fragment adhortacji apostolskiej "Amoris laetitia"
4. Światowe Dni Młodzieży w Krakowie
Ważnym momentem dla wiernych z Polski były Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 roku, których hasło przewodnie brzmiało: "Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią".
Podczas pięciodniowej wizyty w Polsce Franciszek spotkał się z młodzieżą z całego świata, odwiedził Jasną Górę, były obóz Auschwitz-Birkenau i szpital dziecięcy w Krakowie.
Była to jedyna wizyta papieża Franciszka w naszym kraju.
5. Jubileusz Miłosierdzia
Jak przypomina KAI, 8 grudnia 2015 roku papież Franciszek otworzył Jubileuszowy Rok Miłosierdzia, który trwał do 20 listopada 2016 roku.
W tym czasie papież wysłał w świat 1071 "misjonarzy miłosierdzia", wśród których było 76 kapłanów z Polski. Udzielił im władzy rozgrzeszenia z grzechów zastrzeżonych wyłącznie Stolicy Apostolskiej i powierzył zadanie głoszenia "radości przebaczenia". Przyznał także wszystkim księżom prawo do rozgrzeszania z grzechu aborcji - decyzję, którą później przedłużył na stałe.
Symbolicznym aktem zakończenia Jubileuszu było zamknięcie Drzwi Świętych Bazyliki św. Piotra w Watykanie - przypomina agencja.
6. Szczyt w sprawie ochrony małoletnich
Rok 2019 to kolejny ważny rozdział pontyfikatu – w lutym odbył się szczyt w Watykanie poświęcony ochronie nieletnich w Kościele przed nadużyciami seksualnymi. Głównymi tematami dyskusji były: "odpowiedzialność biskupów, synodalność i kolegialność w rozliczaniu oraz transparentność".
Jak zauważa KAI, był to moment przełomowy - papież zatwierdził nowe przepisy prawne usprawniające ściganie przestępstw seksualnych, mające obowiązywać w całym Kościele powszechnym, a także zniósł tzw. tajemnicę papieską w tych sprawach.
7. Katolicko-muzułmański dokument o braterstwie
W tym samym roku Franciszek odwiedził Zjednoczone Emiraty Arabskie. Głównym celem wizyty ojca świętego na Bliskim Wschodzie był udział w spotkaniu międzyreligijnym. Na jego zakończenie papież podpisał z wielkim imamem Al-Azharu w Kairze dokument "Braterstwo między ludźmi dla pokoju na świecie i wspólnej koegzystencji". Jak pisze KAI, był to historyczny gest, a sam dokument stanowił "kamień milowy w relacjach pomiędzy chrześcijaństwem i islamem".
Agencja zwraca również uwagę, że był to pierwszy oficjalny pobyt głowy Kościoła katolickiego na Półwyspie Arabskim.
8. Encyklika "Fratelli tutti" - o braterstwie i przyjaźni społecznej
W październiku 2020 roku, w samym środku pandemii COVID-19, Franciszek ogłosił kolejną encyklikę - "Fratelli tutti", poświęconą braterstwu i przyjaźni społecznej. Pisał w niej o godności każdego człowieka i potrzebie solidarności.
Jak podkreślił w encyklice, pandemia "obudziła na pewien czas świadomość, że jesteśmy światową wspólnotą, płynącą na tej samej łodzi, w której nieszczęście jednego szkodzi wszystkim".
Po raz pierwszy od ponad 200 lat doszło do podpisania papieskiego orędzia poza murami Watykanu - w Asyżu. Ostatni raz wydarzyło się to w 1814 roku, gdy Pius VII, wywieziony wcześniej przez cesarza Napoleona do Francji i przezeń więziony, podpisał w swoim rodzinnym mieście Cesenie encyklikę "Il Trionfo".
9. Reforma Kurii Rzymskiej
Ważnym punktem pontyfikatu była też reforma Kurii Rzymskiej, ogłoszona w czerwcu 2022 roku dokumentem "Praedicate Evangelium" (Głoście Ewangelię).
Nowa konstytucja apostolska radykalnie przekształciła struktury w Watykanie: na pierwszym miejscu postawiono duszpasterstwo i ewangelizację. Papież otworzył też drzwi do powierzania urzędów świeckim, także kobietom. Zastąpiła ona poprzednią konstytucję "Pastor Bonus" (Dobry Pasterz) św. Jana Pawła II z 1988 roku.
CZYTAJ WIĘCEJ O KONSTYTUCJI APOSTOLSKIEJ "PRAEDICATE EVANGELIUM" >>>>
10. Synod Biskupów o synodalności
Zwieńczeniem papieskiej wizji Kościoła był Synod o synodalności, zwołany przez papieża Franciszka w celu nakreślenia przyszłości Kościoła. Temat obrad brzmiał "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja". W odróżnieniu od wcześniejszych synodów, które dotyczyły konkretnych tematów - jak młodzież czy rodzina - ten poświęcony był samemu sposobowi funkcjonowania Kościoła. Papież chciał, by Kościół był bardziej wspólnotowy i bardziej wsłuchany w głos wiernych.
Proces synodalny rozpoczął się jesienią 2021 roku i po raz pierwszy w historii objął wszystkie diecezje świata, gdzie organizowano spotkania i konsultacje z wiernymi. W 2023 roku w Watykanie odbyła się pierwsza sesja zgromadzenia synodalnego, a druga - i ostatnia - w październiku 2024 roku.
Wśród 464 uczestników znalazły się 54 kobiety, którym po raz pierwszy przyznano prawo do głosowania.
"W każdej fazie procesu synodalnego rozbrzmiewała potrzeba uzdrowienia, pojednania i odbudowy zaufania wewnątrz Kościoła, zwłaszcza w rezultacie wielu skandali związanych z różnymi rodzajami nadużyć" - zapisano w przyjętym w głosowaniach dokumencie końcowym drugiej, ostatniej sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Była w nim także mowa o konieczności uznania błędów. "Podążanie tą drogą jest aktem sprawiedliwości i zadaniem misyjnym ludu Bożego w naszym świecie, i darem" - głosi dokument synodu.
Autorka/Autor: momo/ads
Źródło: KAI
Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/FABIO FRUSTACI