Polska znalazła się na 41. miejscu na świecie pod względem jakości demokracji. Nasz kraj w ubiegłym roku znalazł się wśród "demokracji wadliwych" - wynika z Indeksu Demokracji 2023. Odnotował jednak poprawę - w porównaniu z 2022 rokiem awansował o pięć miejsc.
Think tank Economist Intelligence Unit (EIU), powiązany z tygodnikiem "The Economist", co roku przygotowuje indeks oceniający stan demokracji na świecie. W czwartek ukazała się nowa edycja tego prestiżowego rankingu - Indeks Demokracji 2023. Zestawienie powstaje w oparciu o pięć kategorii: proces wyborczy i pluralizm, funkcjonowanie rządu, partycypacja polityczna, kultura polityczna i wolności obywatelskie. W każdej z nich państwa otrzymują punkty w skali 0-10 i na tej podstawie są klasyfikowane do jednego z czterech typów ustrojowych: demokracja pełna, demokracja wadliwa, reżim hybrydowy, reżim autorytarny. W zestawieniu wzięto pod uwagę 165 państw świata i dwa terytoria zależne. Jak wypadł nasz kraj?
Indeks Demokracji 2023. Polska na równi z Indiami
Czołówka zestawienia pozostała bez zmian względem zeszłego roku. Najbardziej pełnymi demokracjami świata są kolejno: Norwegia, Nowa Zelandia, Islandia, Szwecja, Finlandia i Dania. W pierwszej dziesiątce znajdują się jeszcze Irlandia, Szwajcaria, Holandia i Tajwan. Na drugim biegunie rankingu znalazły się zaś kolejno Afganistan, Mjanma i Korea Północna, jako państwa autorytarne.
Polska zajęła 41. miejsce, ex aequo z Indiami. W porównaniu z 2022 rokiem odnotowała awans o pięć miejsc. Wynik naszego kraju to 7,18 punktu, co klasyfikuje nas jako "demokrację wadliwą". W rankingu nazywane tak są państwa, w których odbywają się wolne i uczciwe wybory, podstawowe wolności człowieka są szanowane, jednak pojawiają się w nich problemy np. związane z wolnością mediów, czy słabo rozwiniętą kulturą polityczną. W tej samej grupie, co Polska znalazły się również takie państwa jak USA, Włochy, Portugalia czy Belgia. W poszczególnych kategoriach Polska najlepiej wypada pod względem procesu wyborczego i pluralizmu - przyznano jej 9,58 punktu. Wolności obywatelskie obliczono na 7,35 punktu, partycypację polityczną na 6,67 punktu, kulturę polityczną na 6,25 punktu, a funkcjonowanie rządu - 6,07 punktu.
Indeks Demokracji 2023. Dane globalne
Autorzy zestawienia zauważyli, że niemal połowa ludzkości w 2023 roku żyła w krajach demokratycznych, ale tylko 7,8 proc. w demokracjach pełnych. Pozostałe 37,6 proc. zamieszkuje demokracje wadliwe. Ponad jedna trzecia (39,4 proc.) populacji świata żyje w kraju rządzonym autorytarnie, a 15,2 proc. w reżimie hybrydowym. Łącznie w zestawieniu znalazły się 24 państwa z demokracją pełną, 50 demokracji wadliwych, 34 reżimy hybrydowe i 59 reżimów autorytarnych.
Tegoroczne zestawienie otrzymało tytuł "Wiek konfliktów". Autorzy twierdzą bowiem, że "światowe demokracje wydają się być bezsilne w zapobieganiu wojnom na świecie i mniej zdolne do zarządzania konfliktami w kraju". Podkreślono, że w 2023 roku wojny w Afryce, Europie i na Bliskim Wschodzie spowodowały ogromne cierpienie ludzi i podważyły perspektywy na pozytywne zmiany polityczne. "W miarę jak hegemonia Stanów Zjednoczonych jest coraz bardziej kwestionowana, Chiny walczą o globalne wpływy, a wschodzące potęgi, takie jak Arabia Saudyjska i Turcja, dochodzą swoich interesów, porządek międzynarodowy staje się coraz bardziej niestabilny". Zauważono, że w tym samym czasie "nawet najbardziej rozwinięte demokracje świata mają trudności z zarządzaniem konfliktami politycznymi i społecznymi w kraju, co sugeruje, że model demokratyczny opracowany w ciągu ośmiu dekad po II wojnie światowej już się nie sprawdza".
Źródło: EIU