Reportaż "Czarno na białym" o lotnictwie policji. Pytania do policji i odpowiedź

Przygotowując reportaż "Niebieskie ptaki", autorzy przesłali do rzecznika Komendanta Głównego Policji liczne pytania dotyczące m.in. procedur bezpieczeństwa czy funkcjonowania policyjnego lotnictwa.

Początkowo na pytania - przed kamerą - odpowiedział Mariusz Ciarka, rzecznik prasowy komendanta. Mówił m.in. że lotnictwo policji "to naprawdę elitarna jednostka i nie przekreślałbym tutaj tej sytuacji przez jedno zdarzenie losowe, które jest jeszcze szczegółowo wyjaśniane przez prokuraturę". Na zarzuty stawiane przez rozmówców dziennikarzy TVN24 stwierdził, że ich nie zna. - Pierwszy raz o nich słyszę. Natomiast jeśli taką wiedzę posiadają ci ludzie, to niech złożą zawiadomienie do prokuratury lub odpowiednich organów. Wcześniej podobnych zarzutów nie formowali - stwierdził.

Już po nagraniu rzecznika komendanta głównego, otrzymaliśmy dodatkowe stanowisko Policji.

Poniżej zamieszczamy pytania przesłane 22 września przez Roberta Zielińskiego oraz Piotra Świerczka do rzecznika komendanta głównego, jak i pełną odpowiedź, którą otrzymaliśmy 25 września.

W zakresie bezpieczeństwa lotów w lotnictwie Policji:

1) Jak jest zbudowany system bezpieczeństwa lotów w Policji?

2) Proszę o wskazanie ilu funkcjonariuszy – od początku 2020 roku – pełniło funkcję inspektora bezpieczeństwa lotów?

3) Proszę o wskazanie ile incydentów lotniczych zostało odnotowanych w ostatnich trzech latach (w rozbiciu na kolejne lata)

4) Proszę o wskazanie o ilu incydentach w lotnictwie Policji została poinformowana w ostatnich trzech lata Komisja Badania Wypadków Lotniczych?

5) Czy Komendant Główny ma informacje o ukrywaniu zdarzeń i incydentów lotniczych w Zarządzie Lotnictwa Policji?

6) Czy sam rozsądek nie dyktuje podejrzliwości wobec raportowanej liczny incydentów, zdarzeń lotniczych skoro dziś jest tyle samo maszyn co pilotów i obciążenie zadaniami prowokuje błędy?

7) W jaki sposób Komendant Główny Policji starał się pozyskać niezależne od kierownictwa ZLP informacje o sytuacji wewnątrz jednostki?

8) Skąd wynika gwałtowny spadek zdarzeń i incydentów w lotniczej policji w 2016 roku i czy ma związek ze zmianą inspektora bezpieczeństwa lotów, którym został wtedy Marcin Gwizdowski?

9) W jaki sposób nadzorowane jest szkolenie pilotów i jakie wyciągnięto konsekwencje wobec fikcyjnych szkoleń, które były raportowane (np. szkolenia rozpisane podczas lotów widokowych, szkolenie II-giego pilota kiedy II pilota nie było na pokładzie)? Czy Komendantowi Głównemu znana jest odpowiednia dokumentacja w tej sprawie?

10) W jaki sposób Komenda Główna odniesie się do faktu, że cały Zarząd Lotnictwa Policji kierowany jest przez grupę znajomych z jednej szkoły a potem z jednej jednostki wojskowej? Czy nie rodzi to konfliktu interesów, jeśli jednego pilota, naczelnika nadzoruje szef, który jest z tej samej promocji wojskowej, z jednego rocznika? Natomiast kontrolować go będzie Inspektor BL który również uczył się w Dęblinie i służył w tej samej jednostce wojskowej?

11) Ile było kontroli (oraz czego dotyczyły) w zarządzie lotnictwa w ostatnich trzech latach?

12) Ile było spotkań zespołu bezpieczeństwa lotów w zarządzie lotnictwa w ostatnich trzech latach (proszę o dane dotyczące każdego roku oddzielnie)

W zakresie organizacji:

1) Ilu aktualnie jest pilotów wyszkolonych do latania Black Hawkami?

2) Ilu aktualnie jest pilotów wyszkolonych do latania Bell 407

3) Ilu aktualnie jest pilotów wyszkolonych do latania Bell 206 4) Ilu aktualnie pilotów posiada licencje cywilne?

5) Ilu aktualnie jest instruktorów odpowiednio dla śmigłowców Black Hawk i Bell?

6) Czy rzeczywiście trzech pilotów posiadających uprawnienia do pilotowania Black Hawk pełni jednocześnie kierownicze funkcje w zarządzie lotnictwa – jeśli tak to przy obłożeniu lotami szkoleniowymi, operacyjnymi – kiedy mają czas wykonywać swoje kierownicze obowiązki?

7) Jakie są kompetencje Komendanta Głównego Policji do poświadczania licencji dla pilotów?

8) Ilu funkcjonariuszy przeszło szkolenia pilotażu śmigłowca Black Hawk w USA?

9) Ilu z nich już odeszło z Policji?

10) Czy Komendant Główny Policji bądź jego zastępcy badali problem związany z odchodzeniem na emerytury pilotów, którzy przeszli te kosztowne szkolenia?

11) Czy nie jest tak, że wobec panów Roberta Sitka i Marcina Gwizdowskiego nie da się wyciągnąć żadnych konsekwencji ponieważ bez nich nie jest możliwe używanie śmigłowców Black Hawk – są przecież jedynymi instruktorami.

W sprawie duetu zarządzającego:

1) Ilu funkcjonariuszy zatrudnionych w zarządzie lotnictwa posiada zgodę Komendanta Głównego Policji na udział w projekcie budowy symulatora Black Hawk realizowanego w Akademii Policji, ze środków NCBiR?

2) W szczególności: czy taką zgodę ma naczelnik zarządu lotnictwa p. Robert Sitek i naczelnik wydziału szkoleniowego p. Marcin Gwizdowski oraz zastępca naczelnika p. Robert Kuropatnicki?

3) W jaki sposób doszło do SZEŚCIU przekroczeń dopuszczalnych obrotów, których efektem jest konieczność remontu silnika Bell 407, który miał ledwie 250 godzin nalotu?

4) Ile z tych przekroczeń miało miejsce gdy za sterami śmigłowca Bell znajdował się pan Marcin Gwizdowski?

5) Jak doszło do uszkodzenia płóz w kolejnych dwóch Bellach?

6) Ile spośród 3 nowych maszyn jest zdolnych do lotu?

Pisownia (w tym podkreślenia i pogrubienia) oryginalna.

Szanowny Panie, uprzejmie informuję, że z uwagi na bezpieczeństwo Państwa oraz w związku z art. 20a Ustawy o Policji zgodnie z którym, Policja ma obowiązek ochrony form, metod realizacji zadań oraz informacji pragnę podkreślić, że nie możemy udzielać szczegółowej odpowiedzi na wszystkie pytania zawarte we wniosku. Starając się jednak Panu pomóc uprzejmie informuję, że system bezpieczeństwa lotów wynika wprost z Programu Bezpieczeństwa Lotów zawartego i opisanego w Instrukcji Operacyjnej Lotnictwa Policji, która jest zbiorem przepisów i zasad według, których prowadzona jest działalność lotnicza Lotnictwa Policji.

W jednostkach organizacyjnych Lotnictwa Policji działają etatowe i nieetatowe struktury organizacyjne systemu bezpieczeństwa lotów: a) w Zarządzie Lotnictwa Policji Komendy Głównej Policji działa etatowy Inspektor Bezpieczeństwa Lotów LP (specjalność lotnicza – pilot) oraz Nieetatowy Zespół Bezpieczeństwa Lotów, zwany dalej „Zespołem”. b) w Sekcjach Lotnictwa Policji Komend Wojewódzkich Policji działają Nieetatowi Inspektorzy Bezpieczeństwa Lotów oraz Nieetatowe Zespoły Bezpieczeństwa Lotów, zwane dalej „Zespołami”. Nadmieniam, że KBWL Lotnictwa Państwowego zgodnie z obowiązującymi przepisami jest informowana o każdym z zaistniałych incydentów w Lotnictwie Policji. Wszystkie zdarzenia, noszące znamiona zdarzeń lotniczych, zaistniałe w ZLP lub pozostałych komórkach organizacyjnych LP, zgodnie z obowiązującą procedurą, są zgłaszane do Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego oraz do wiadomości Departamentu Porządku Publicznego MSWiA. Przewodniczący tej Komisji podejmuje decyzję odnośnie dalszego postępowania z daną sytuacją. Służba Lotnictwo Policji w obecnej chwili przechodzi proces modernizacji posiadanej floty, polegający na wycofywaniu ze służby starych (niektóre egzemplarze mają powyżej 40 lat) wyeksploatowanych śmigłowców, a zastępowanie ich nowymi nowoczesnymi egzemplarzami z odpowiednim wyposażeniem specjalnym, koniecznym do realizacji ustawowych zadań Policji. Istotnym jest również zmniejszenie liczby typów eksploatowanych śmigłowców. Wraz z dostawą nowych śmigłowców polska Policja realizuje szkolenia z wykorzystaniem symulatorów lotów oraz samych śmigłowców przez najlepsze podmioty dostępne na rynku. Wykorzystywanie lotniczej Policji nowych maszyn, o ograniczonej liczbie typów z odpowiednim przeszkoleniem załóg, powoduje podniesienie poziomu bezpieczeństwa ich realizacji a tym samym ilości zdarzeń lotniczych. Należy zaznaczyć, że przepisy określają czas jaki może spędzić pilot w kabinie śmigłowca i jak długi powinien być odpoczynek po lotach. Te reżimy czasowe są bardzo rygorystycznie przestrzegane. To nie ilość statków powietrznych, liczba zleceń oraz dostępność załóg determinuje ilość wykonywanych zadań. Podobnie jak każda komórka organizacyjna Policji, również ZLP znajduje się w systemie kierowania jak i nadzorowania Policji. KGP oprócz bieżącego nadzoru, wynikającego ze struktury organizacyjnej Policji, posiada dodatkowe narzędzia do kontroli komórek policyjnych. Mówimy tutaj o Biurze Kontroli KGP, Biurze Spraw Wewnętrznych Policji czy Zespole Audytu Wewnętrznego. Dodatkowo ZLP jak i pozostałe komórki organizacyjne LP, podlega audytom i kontrolom ze strony Departamentu Nadzoru MSWiA oraz przez inspektorów ULC w ramach audytów planowanych i doraźnych. Analizując przedmiotowe statystyki w aspekcie długofalowym, jak i porównując dane z lat ubiegłych jak i do samego 2016 r. , liczba zdarzeń lotniczych zasadniczo nie odbiega od średniej z ostatnich lat. Konieczne jest żeby w takich ocenach wziąć pod uwagę nie tylko dane personalne Inspektora BL ale przede wszystkim: liczbę wykonanych godzin w powietrzu przez śmigłowce policyjne, rodzaj i liczbę wykonywanych zadań oraz stan floty lotniczej. W Lotnictwie Policji, podobnie jak w każdej organizacji lotniczej, system szkolenia jest oparty na stosownych przepisach w tym zakresie. Począwszy od momentu weryfikacji kandydata do służby w charakterze członka personelu lotniczego, poprzez kolejne bardziej wymagające i trudne szkolenia, a skończywszy na zaawansowanym szkoleniu specjalistycznym i uzyskaniu odpowiednich uprawnień. Nie każdy kandydat jest w stanie przejść takie szkolenia z wynikiem pozytywnym. Lotnictwo Policji realizuje trzy rodzaje lotów: loty szkoleniowe, w których skład wchodzą loty treningowe, a w zależności od rodzaju koniecznej infrastruktury, obiektów czy dostępności personelu specjalnego, istnieje możliwość realizacji części zadań szkoleniowych podczas lotów operacyjnych, loty operacyjne są to loty realizowane na zlecenia złożone przez podmioty policyjne jak i poza policyjne. Podczas tego rodzaju lotów, tak jak przedstawiono wyżej istnieje możliwość realizacji części zadań związanych ze szkoleniem pilotów, operatorów czy też mechaników pokładowych oraz loty techniczne. Konstrukcja statków powietrznych w tym śmigłowców, uniemożliwia loty w niepełnym składzie załogi. Nie ma możliwości wykonywania lotów bez II pilota, ponieważ ergonomia kokpitu pilotów wymusza obecność odpowiedniej ilości członków personelu. Liczba i rodzaj personelu jest określona w stosownych instrukcjach użytkowania śmigłowców jak i podziale zadań członków załogi na pokładzie. Należy zaznaczyć, że bardzo mała liczba uczelni wyższych, zarówno cywilnych jak i wojskowych kształci w Polsce pilotów a zwłaszcza pilotów śmigłowców. Renomę w tej dziedzinie posiadają tylko dwie, z czego tylko jedna prowadzi szkolenia pilotów śmigłowcowych. Z tego powodu jest bardzo mała ilość specjalistów w przedmiotowym zakresie. I w sposób logiczny dochodzi do sytuacji, w których w jednej organizacji lotniczej pracują eksperci, którzy kiedyś musieli ukończyć uczelnie wyższe o danym profilu. Podobna sytuacja jest w lotniczych jednostkach Wojska Polskiego jak i w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Na mocy porozumienia pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji a Prezesem ULC w sprawie współpracy przy realizacji nadzoru nad lotnictwem służb porządku publicznego Lotnictwo Policji jest kontrolowane przez ULC w ramach audytów planowych i doraźnych. Ponadto w ramach nadzoru zgodnie z planem kontroli wszystkie komórki LP są audytowane przez przedstawiciela Departament Porządku Publicznego MSWiA. W roku 2020 została przeprowadzona kontrola problemowa wszystkich aspektów działalności LP przez Zespól Audytu Wewnętrznego KGP a zalecenia były realizowane w latach 2021/2022. Działający w Lotnictwie Policji System Jakości zakłada prowadzenie bieżących audytów przez zespół pod przewodnictwem Kierownika Jakości LP wszystkich komórek zgodnie z zatwierdzonym na dany rok planem. Z uwagi na fakt, że podstawowym zadaniem, jakie realizują śmigłowce S-70i jest wsparcie działań kontrterrorystycznych CPKP BOA oraz SPKP KWP - zgodnie z art. 20a Ustawy o Policji nie możemy udzielać takich informacji. Jednakże nadmieniam, że w obecnym roku realizowane jest szkolenie kolejnych dwóch pilotów, a w roku przyszłym jeszcze czterech na ten typ śmigłowca. Policja przygotowuje się również do szkolenia personelu na S-70i w ramach własnych struktur. W tym celu realizowany jest projekt finansowany z NCBiR, budowy wielofunkcyjnego symulatora lotów typu FFS (Full Flight Simulator), umożliwiającego szkolenie pilotów, mechaników pokładowych, operatorów dźwigu pokładowego oraz ładunku a także personelu specjalnego, czyli funkcjonariuszy jednostek kontrterrorystycznych policji, ratowników GOPR, TOPR lub PSP. Dodatkowo będzie możliwość realizowania szkoleń w zakresie użycia Bambi Bucket wykorzystywanych do gaszenia pożarów. Na dzień dzisiejszy budowa w/w symulatora jest w ostatniej fazie realizacji. Po jego wdrożeniu do służby, Policja będzie mogła zrezygnować z ,,kosztownych” szkoleń zagranicznych oraz będzie posiadała odpowiednią bazę aby szkolić personel na Black Hawki w Polsce, zarówno od podstaw jak i te najtrudniejsze czyli sytuacje awaryjne bez ryzyka nadmiernego zużycia śmigłowców. Na dzień dzisiejszy polska Policja dysponuje wystarczająca ilością pilotów wyszkolonych do wykonywania lotów z wykorzystaniem śmigłowca Bell 407. Do końca bieżącego roku w ramach realizowanych kontraktów oraz szkolenia w ZLP ta liczba jeszcze zwiększy się. Dodatkowo nadmieniam, że do wykonywania operacji lotniczych konieczni są również mechanicy, w ramach obecnie realizowanych kontraktów Policja szkoli również personel techniczny w zakresie śmigłowca Bell-407GXi. Natomiast stan posiadania śmigłowców tego typu zwiększy się z trzech do siedmiu do końca br. Jeżeli chodzi o śmigłowce Bell 206 polska Policja dysponuje siedmioma pilotami wyszkolonymi do wykonywania lotów z wykorzystaniem tego tpyu śmigłowca. Dodatkowo nadmieniam, że do wykonywania operacji lotniczych konieczni są również mechanicy i Policja dysponuje personelem technicznym wyszkolonym do pracy na tych śmigłowcach. Na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, Lotnictwo Policji (które razem z Lotnictwem Straży Granicznej wchodzi w skład Lotnictwa Porządku Publicznego), podobnie jak lotnictwo wojskowe wchodzi w skład lotnictwa państwowego. W odniesieniu do tego rodzaju lotnictwa, nie stosuje się wszystkich przepisów ustawy Prawo Lotnicze. Dotyczy to również kwestii licencjonowania. W związku z powyższym w Policji nie prowadzi się statystyk odnośnie liczby i rodzaju licencji cywilnych posiadanych przez funkcjonariuszy i pracowników LP. Jednakże nie ma żadnych przepisów zabraniających posiadanie czy też ubieganie się, przez policjantów czy też pracowników policji o w/w dokument. W przypadku ewentualnej chęci zarobkowania przez personel lotniczy LP poza służbą, bez względu na to czy w branży lotniczej czy innej, konieczna jest zgoda właściwego przełożonego do spraw osobowych, a takie zajęcie nie może kolidować z wykonywaniem czynności służbowych. Nie jest prawdą że trzech pilotów posiadających uprawnienia do pilotowania Black Hawk pełni jednocześnie kierownicze funkcje w Zarządzie Lotnictwa Policji. Piloci wykonujący loty na śmigłowcu S-70i którzy złożyli raport o rozwiązanie stosunku służbowego: - Pilot nr 1. W trakcie postępowania wyjaśniającego, związanego utratą świadomości sytuacyjnej i porzuceniu organów sterowania, przed podjęciem decyzji co do zasadność kontynuacji szkolenia w/w pilota na śmigłowcu z załogą jednoosobową pod kątem aktualnych postępów w szkoleniu jak i predyspozycji. - Pilot nr 2. W związku z podjęciem dużo lepiej płatnej pracy, w jednej najprężniej działającej organizacji lotniczych na terenie naszego kraju, głównie eksploatującej śmigłowce. - Pilot nr 3. Po udziale w zdarzeniu lotniczym w którym pełnił obowiązki dowódcy załogi, w wyniku którego uszkodzeniu uległ cywilny samolot, przed publikacją raportu Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego. W okresie ważności badań lotniczo-lekarskich, nie przeszedł badań stanowiskowych i rozwiązał stosunek służbowy, procedując zwiększenie wysokości emerytury z uwagi na uszczerbek na zdrowiu. Kwestie odchodzenia ze służby funkcjonariuszy Policji, w tym funkcjonariuszy wchodzących w skład personelu latającego Lotnictwa Policji, są znane kierownictwu KGP. Zostały podjęte kroki prawne, mające na celu wypracowanie formuły prawnej zabezpieczające interesy Policji przed zbyt szybkim odchodzeniem ze służby funkcjonariuszy, bądź pracowników Policji, zwłaszcza po kosztownych szkoleniach finansowanych przez Policję. każdy funkcjonariusz polskiej Policji dopuszczając się czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne wypełniającego jednocześnie znamiona przestępstwa lub wykroczenia, albo przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej niezależnie od odpowiedzialności karnej. Powyższe odnosi się do funkcjonariuszy polskiej Policji niezależnie od funkcji i zajmowanego stanowiska. Z kolei w odniesieniu do kwestiii dotyczących projektu budowy symulatora Black Hawk realizowanego w Akademii Policji informuję, że w przedsięwzięciu związanym z budową wielofunkcyjnego symulatora lotów typu FFS śmigłowca S-70i, finansowego ze środków NCBiR bierze udział 4 funkcjonariuszy z ZLP. W ZLP nie jest zatrudniony ani nie realizuje zadań służbowych p. Robert Kuropatnicki. Naczelnik Zarządu Lotnictwa Policji oraz jego zastępca nie biorą udziału w projekcie budowy symulatora lotów śmigłowca S-70i. Jednakże pragnę nadmienić, że z niecierpliwością oczekują na wdrożenie tego urządzenia do służby, aby można było realizować szkolenie pilotów, mechaników pokładowych, operatorów dźwigu pokładowego oraz ładunku a także personelu specjalnego, czyli funkcjonariuszy jednostek kontrterrorystycznych policji, ratowników GOPR, TOPR lub PSP. Pan Marcin Gwizdowski uczestniczył w projekcie w charakterze eksperta merytorycznego. Z poważaniem, insp. Mariusz Ciarka Rzecznik Prasowy KGP z up. kom. Michał Gaweł