Prezes Izby Pracy o sytuacji w SN: gdybym powiedział, że jest beznadziejnie, tobym się przechwalał

Kolegium Sądu Najwyższego nie zaopiniowało dziś prezydenckiego projektu nowelizującego regulamin SN. Na posiedzeniu nie osiągnięto wymaganego do podjęcia uchwały kworum, stawiło się ośmioro spośród 16 członków Kolegium. Wcześniej nieobecność, w liście do pierwszej prezes SN Małgorzaty Manowskiej, zapowiedziało siedmioro sędziów, członków Kolegium. Rzecznik SN Aleksander Stępkowski potwierdził, że sprawa ich nieobecności na Kolegium będzie przedmiotem "postępowania wyjaśniającego".

CZYTAJ WIĘCEJ: Kolegium SN, które miało obradować nad proponowanymi przez prezydenta zmianami w regulaminie, nie odbyło się

Z Anitą Werner o dzisiejszych wydarzeniach w Sądzie Najwyższym rozmawiał w "Faktach po Faktach" w TVN24 Piotr Prusinowski, prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, jeden z nieobecnych dziś na Kolegium SN sędziów.

Tłumaczył, że Kolegium nie odbyło się "dlatego, że tak zwani starzy sędziowie Sądu Najwyższego (niewybrani przez neo-KRS - red.), odmówili uczestnictwa w tym Kolegium". - To oznacza, że nie ma kworum, Kolegium się nie odbyło, a teraz będziemy obserwować sposoby ratowania - dodał.

- Przed chwilą widziałem wypowiedź rzecznika prasowego (Sądu Najwyższego - red.), który zapewne zamierza zastosować artykuł 9c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, który to przepis został wprowadzony w 2000 roku (2020 roku - red.) właśnie na takie potrzeby, czyli jak się nie uda coś przegłosować albo uzyskać jakąś opinię, to się uznaje, że wszyscy byli za, że opinia jest pozytywna - wyjaśnił.

Przewidywał, że w tym wypadku będziemy mieli do czynienia z zastosowaniem tego przepisu.

CZYTAJ TAKŻE: "Niesłychanie szybki tryb". "Przypuszczam, ze chodzi o to, żeby kontrasygnatę złożył premier Morawiecki"

Sędzia pytany dalej, czy nieobecni na Kolegium sędziowie będą objęci postępowaniem wyjaśniającym, odparł, że "prezes Manowska jest zmienna, jeśli chodzi o szafowanie postępowaniami dyscyplinarnymi". - Trudno mi odpowiedzieć na te pytania, ale możliwe, nie jest to wykluczone - ocenił.

Sędzia Prusinowski w trakcie rozmowy podkreślał, że "w Sądzie Najwyższym musi dojść do bardzo poważnych zmian". - Jakaż większa dewastacja musi nastąpić, abyśmy zaczęli coś zmieniać na plus? - pytał.

Pytany wobec tego, jak wygląda praca w Sądzie Najwyższym, sędzia odparł: - Gdybym powiedział, że jest beznadziejnie, to trochę bym się przechwalał.

- Przyszedłem do tej instytucji, gdy ona była sprawnie, merytorycznie działającą instytucją na europejskim poziomie. Dzisiaj jest to instytucja, która woła o pomstę do nieba - powiedział.

Prusinowski następnie zobrazował tę opinię na podstawie jego własnych doświadczeń. - Gdy przyszedłem do Sądu Najwyższego na pierwsze rozpoznanie sprawy w mojej Izbie, Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na tak zwany przedsąd czekało się około sześciu miesięcy. Dzisiaj czeka się 1,5 roku. Takie są wyniki, gdy za reformowanie sądownictwa biorą się dyletanci - skomentował.

- Moja Izba powinna być obsadzona przez 22 sędziów. Właściwie stale jest obsadzona na poziomie około 60 procent, od wielu wielu lat, pięćdziesięciu, sześćdziesięciu. W związku z tym zaległości wzrastają - opisał.

Poproszony o wyjaśnienie, dlaczego się tak dzieje, sędzia tłumaczył, że "od ośmiu lat ci, którzy coś sobą reprezentują w świecie prawniczym i którzy mają dorobek, nie startują w konkursach do Sądu Najwyższego". - Startują osoby, które najczęściej dorobku nie mają. Nawet obecna Krajowa Rada Sądownictwa, neo-KRS, odrzuca niektórych kandydatów, którzy się zgłaszają - zauważył.

- Niedawno odbywał się konkurs do Izby Pracy, gdzie nie obsadzono wszystkich stanowisk. To jakieś kuriozum, gdzie w środku Europy, do Sądu Najwyższego okazuje się, że w 37-milionowym kraju nie ma kandydatów, którzy nadawaliby się do tego, żeby być specjalistami - zauważył.

Pytany dalej, czy prawdą jest, że jest obecnie jedynym prezesem Izby w Sądzie Najwyższym, który nie jest neosędzią, Prusinowski odparł, że w tym gronie jest jeszcze sędzia Wiesław Kozielewicz, choć - jak dodał - sędzia przewodzi Izbą Odpowiedzialności Zawodowej, "która jest kontestowana".

- Jeżeli chodzi o izby merytoryczne, czyli Izbę Cywilną, Karną i Pracy, to tak, jestem ostatnim prezesem Sądu Najwyższego, który jest tak zwanym starym prezesem. Co do którego w Europie nikt nie zgłasza żadnych wątpliwości, czy w ogóle jest sędzią - powiedział.

Sędzia w dalszej części rozmowy zwracał uwagę na fakt, że "sytuacja, w której większość Sądu Najwyższego nie może wydawać wyroku, bo te wyroki są dotknięte nieważnością, czyli tak naprawdę są nieskuteczne, wymaga zmiany".

- Sędziowie, ale również prawnicy, tego nie zmienią. To muszą zmienić politycy. Politycy zepsuli, politycy muszą to naprawić. Da się to naprawić. To jest pytanie o wolę, determinację, a także o mądrość, która oby towarzyszyła tym, którzy będą rządzić - twierdził.

Od czego zatem zacząć naprawę? - Kluczem jest Krajowa Rada Sądownictwa - odpowiedział sędzia. - To jest punkt centralny, reszta to konsekwencje Krajowej Rady Sądownictwa - dodał. - Musi być wyłoniony organ, który w sprawny sposób będzie obsadzał stanowiska sędziowskie, nie według klucza "swój" czy "nie swój", tylko według klucza merytorycznego - proponował.

- Uważam, że każdy neosędzia powinien jeszcze raz uczestniczyć w konkursach, dlatego że wiele osób w Polsce nie startowało w konkursach, dlatego że stało na straży konstytucji i nie chciało uczestniczyć w czymś bezprawnym - oświadczył.

Werner pytała także sędziego o to, jaki ma wpływ chaos w polskim sądownictwie na zwykłego obywatela. - To ma taki wpływ, że to nie jest tylko abstrakcyjne pojęcie, tylko dotyczy konkretnych ludzkich spraw - odparł.

- Dla przykładu powiem, że reformy Prawa i Sprawiedliwości w administracji publicznej pozbawiły pracy setki tysięcy ludzi, około 200 tysięcy osób. Części z nich zaproponowano nowe warunki, a części, których może nie lubiano, nie zaproponowano - przekazał.

Wyjaśniał przy tym, że "gdyby nie było sądów, które badając zgodność z konstytucją, na przykład takich rozwiązań, ze zdrowym rozsądkiem, to te osoby pozbawione byłyby ochrony prawnej". - A tak odwołały się do sądów i większość z tych osób wygrało swoje postępowania. Chociaż sama ustawa nie dawała im w ogóle możliwości odwołania się do sądu - przypomniał.

- Po to są właśnie sądy. Tam, gdzie władza wykonawcza i ustawodawcza próbuje w jakiś sposób oddziaływać na prawa obywatela, tam sąd równoważy te zakusy. I po to są wolne sądy niezależne - podsumował sędzia.