Zwiedzający po raz pierwszy zejdą do piwnic Wawelu. Muzealnicy pokażą, jak zmieniał się zamek

Pod koniec 2023 roku po raz pierwszy w historii wybudowane 500 lat temu piwnice Zamku Królewskiego na Wawelu staną otworem przed zwiedzającymi. Jak poinformowały władze instytucji, wystawa w ramach projektu "Wawel Podziemny" to trasa zwiedzania, która opowie historię wznoszenia byłej siedziby polskich królów.

Czytaj też: Archeolodzy weszli do najstarszej polskiej piramidy. Zaskoczyła ich głębokość krypty

- Będzie to opowieść o przekształceniach i rekonstrukcjach, ale tak naprawdę będzie to opowieść o budowaniu najważniejszego miejsca w historii Polski - ocenił dyrektor zamku prof. Andrzej Betlej.

Na nowej, podziemnej ekspozycji będzie można zobaczyć elementy związane z historią zamku, archeologią i kulturą. - Oprócz kamiennych detali przedstawionych na specjalnych regałach, będzie można zobaczyć detale, które tutaj są wbudowane w ściany - powiedziała Anna Pieczyńska, koordynatorka projektu "Wawel Podziemny".

Czytaj też: Biblioteka pokazuje nietypowe zakładki czytelników. Nóż-linijka, list z XIX wieku i grzebień

Kuratorka ekspozycji, dr Beata Kwiatkowska-Kopka, zaznaczyła w komunikacie, że wystawa będzie wykorzystywać "wyreżyserowaną grę światła i najnowocześniejszą technologię". Mają pojawić się ekspozytory służące do samodzielnego zgłębiania wiedzy, projekcje multimedialne i rekonstrukcje 3D. Za ich pomocą muzealnicy przedstawią czytelne ślady także wcześniejszych budowli i urządzeń gotyckiego zamku - dolną część wieży Jordanki i średniowieczną, zachowaną w oryginale studnię.

Wejście na wystawę znajdzie się w rejonie Dziedzińca Arkadowego - jednego z najważniejszych punktów zamku. Zwiedzanie rozpocznie się w sali pod tytułem "Jak restaurować Wawel", poświęconej akcji przywracania Dziedzińcowi Arkadowemu dawnej świetności na początku XX wieku. Na tej wystawie w formie dialogu przedstawiana będzie spór, jaki rozgorzał między konserwatorami w kontekście zastępowania podczas renowacji zamku oryginalnych elementów - ich kopiami.

W ramach trasy zwiedzający obejrzą elementy detali architektonicznych zdemontowanych przez wieki z innych części zamku. - To wszystko, co było przez lata tutaj kolekcjonowane, zbierane, opisywane, po to, by dzisiaj mogła powstać ta ekspozycja. Żeby osoby zwiedzające mogły zobaczyć, jak to funkcjonowało, gdzie te elementy były użyte - dodała Pieczyńska.

Czytaj też: "Średniowieczne euro" i pieniądze, które wszyscy przetapiali

Na końcu natomiast znajdzie się "Sala cegiełek wawelskich" z kolekcją autentycznych cegiełek (te znajdujące się w murze cegiełkowym to ich kopie). Ta część wystawy będzie wzbogacona opowieściami o wawelskich darczyńcach. Trasa kończyć się będzie w Ogrodach Królewskich. - Nowa, wielowątkowa i złożona ścieżka podziemna będzie dostępna także dla osób z ograniczoną możliwością ruchową - zaznaczyła Kwiatkowska-Kopka.

Jak wynika z informacji przekazanych przez muzealników, "Wawel Podziemny" będzie projektem nie tylko wystawienniczym, ale też "archeologicznym i architektoniczno-budowlanym". Oprócz ekspozycji, władze Wawelu do 2025 roku przebudują i rozbudują podziemne "rezerwaty archeologiczne w innych miejscach wawelskiego wzgórza - na co dzień niedostępnych dla zwiedzających".

Wartość całego projektu to prawie 12,5 miliona złotych. Z tej kwoty osiem milionów pochodzi z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a dofinansowanie w wysokości czterech milionów złotych przekazał Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

Budowę piwnic zakończono w 1524 roku. Przestrzeń ta stała się później jednym z magazynów, w którym od lat 80. XX wieku gromadzono kamienne detale architektoniczne, trwały tam prace konserwatorskie i archeologiczne.

Czytaj też: Namalował kopię "Bitwy pod Grunwaldem" Jana Matejki. "Najtrudniej było odwzorować twarze i dłonie"

- Zmieniające się uwarunkowania, zwłaszcza jeśli chodzi o kwestie techniczne, technologiczne, pozwalają nam otwierać coraz to nowe przestrzenie, nieznane szerszej publiczności. Nowe technologie pozwalają nam w sposób atrakcyjny pokazać to, co decyduje o autentyzmie tego wyjątkowego miejsca - podkreślił dyrektor Wawelu Andrzej Betlej.

Na Wzgórzu Wawelskim aktualnie istnieją trzy rezerwaty architektoniczno-archeologiczne: Wawel Zaginiony, Bazylika św. Gereona, a także Smocza Jama. - Niemniej jednak na wzgórzu mamy nadal całe obszary, które nie są udostępnione dla zwiedzających, a w których tkwi olbrzymi potencjał. Pomysł na udostępnienie kolejnych przestrzeni w ramach projektu "Wawelu Podziemnego" zrodził się po to, aby zaprezentować znajdujące się na wzgórzu rezerwaty, które do tej pory nie były wykorzystane i podlegały degradacji - poinformowała kuratorka wystawy Beata Kwiatkowska-Kopka.