Stopy procentowe w USA. Fed podjął decyzję

Aktualizacja:
Źródło:
PAP Biznes, tvn24.pl
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danych
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24
wideo 2/3
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24

Fed pozostawił stopy procentowe w USA bez zmian na poziomie 5,25-5,50 procent. W komunikacie po posiedzeniu napisano, że obniżki stóp procentowych w USA będą dopiero, gdy będzie pewność, że inflacja zmierza do celu. Rezerwa Federalna zgodnie z oczekiwaniami nie zmieniła stóp proc., ale zasygnalizowała, że do końca 2024 roku możliwe są trzy obniżki stóp proc., co spotkało się z pozytywną reakcją rynku. Środowa sesja na Wall Street zakończyła się wzrostami głównych indeksów, a Dow ustanowił historyczny rekord. 

Decyzja o stopach procentowych była zgodna z oczekiwaniami rynku i została podjęta jednogłośnie. W obecnym cyklu zacieśniania polityki monetarnej Fed podniósł stopy proc. łącznie o 525 pb. Stopy proc. w USA są najwyższe od 22 lat, a tempo ich podnoszenia jest najwyższe od początku lat 80., gdy prezesem Fedu był Paul Volcker.

W marcu FOMC prognozuje stopy proc. na poziomie 4,6 proc. na koniec 2024 r., 3,9 proc. na koniec 2025 r. i 3,1 proc. na koniec 2026 r. W grudniu Fed prognozował, że stopy proc. w USA będą na poziomie 4,6 proc. na koniec 2024 r., 3,6 proc. na koniec 2025 r. i 2,9 proc. na koniec 2026 r.

Kurs dolara umacniał się wobec koszyka walut po konferencji prezesa Fedu o 0,35 proc. do 103,45 pkt., a rentowność 10-letnich obligacji spada o 1 pb do 4,28 proc. 

EUR/USD

Pozytywna reakcja giełdy na decyzję Fedu

Dow Jones Industrial na zamknięciu wzrósł o 1,03 proc. i wyniósł 39.512,13 pkt.

S&P 500 na koniec dnia zyskał 0,89 proc. i wyniósł 5.224,62 pkt.

Nasdaq Composite wzrósł o 1,25 proc. i zamknął sesję na poziomie 16.369,41 pkt.

- W tym roku mieliśmy kilka skoków inflacji, ale Jerome Powell nie mruga okiem – powiedział David Russell, globalny szef strategii rynkowej w TradeStation.

- Inwestorzy odetchnęli z ulgą, widząc, że trzy cięcia pozostają na wykresie kropkowym, wspierając rynki i apetyt na ryzyko. Fed może obudzić się z kacem, ale poncz jeszcze nie zniknie - dodał.

Akcje spółek finansowych wzrosły po decyzji Fed w nadziei, że obniżki stóp procentowych w tym roku utrzymają wzrost gospodarczy. American Express wzrósł 2,8 proc.

Akcje spółek technologicznych o dużej kapitalizacji, które napędzają niedawny rajd rynkowy, wzrosły, ponieważ inwestorzy obstawiają, że sektor ten może najwięcej zyskać na niższych stopach procentowych. Alfabet, Amazon, Microsoft i Nvidia wzrosły po około 1 proc., Meta Platforms zyskała 1,9 proc., a niedawni rynkowi maruderzy Apple i Tesla zyskały po 1,5-2,5 proc.

W tym roku można spodziewać się obniżki

- Uważamy, że nasza stopa procentowa prawdopodobnie osiągnęła najwyższy poziom w tym momencie cyklu i jeśli gospodarka będzie rozwijać się zasadniczo zgodnie z oczekiwaniami, prawdopodobnie w którymś momencie tego roku właściwe będzie rozpoczęcie wycofywania restrykcji w polityce pieniężnej. Perspektywy gospodarcze są jednak niepewne, dlatego nadal zwracamy szczególną uwagę na ryzyko inflacji. Jeśli zajdzie taka potrzeba, jesteśmy gotowi utrzymać obecny zakres docelowy dłużej - powiedział prezes Fedu.

Powell dodał, że Fed ma świadomość, iż "zbyt szybkie lub zbyt duże zmniejszenie restrykcji w polityce monetarnej może spowodować odwrócenie obserwowanego postępu w zakresie inflacji i wymagać zaostrzenia polityki, aby przywrócić inflację do 2 procent".

- Jednocześnie zbyt późne lub zbyt małe zmniejszenie ograniczeń w polityce monetarnej mogłoby w nieuzasadniony sposób wpłynąć na zatrudnienie, biorąc pod uwagę każdą kwestię, czyli ewolucję perspektyw i równowagę bilansu ryzyk - dodał.

Fed czeka na optymalny moment na podjęcie decyzji w sprawie stóp procentowychShutterstock

Powell wskazywał, że spowolnienie tempa redukcji bilansu może być właściwe wkrótce.

- Wartość papierów wartościowych w posiadaniu Fedu spadła o prawie 1,5 biliona, odkąd Komitet zaczął redukować bilans. Na tym posiedzeniu omawialiśmy kwestie związane ze spowolnieniem tempa zmniejszania naszych zasobów papierów wartościowych. Chociaż nie podjęliśmy dzisiaj żadnych decyzji w tej sprawie, w komisji panuje ogólne przekonanie, że właściwe będzie dość szybkie spowolnienie tempa niedługo - powiedział przewodniczący FOMC.

- Naszym celem w dłuższej perspektywie jest powrót do bilansu składającego się głównie z obligacji skarbowych. Spodziewam się, że kiedy już przez to przejdziemy, powrócimy do innych kwestii związanych z kompozycją i ponownie przeanalizujemy te kwestie. To nie jest teraz pilne. Chcemy najpierw podjąć tę decyzję, a potem będziemy mogli – kiedy nadejdzie odpowiedni czas – wrócić do pozostałych kwestii - dodał.

Oczekiwania inflacyjne w USA

Prezes Fedu poinformował, że długoterminowe oczekiwania inflacyjne pozostają dobrze zakotwiczone.

- W ciągu ostatniego roku inflacja wyraźnie spadła, ale utrzymuje się powyżej naszego długoterminowego celu wynoszącego 2 procent. Szacunki oparte na wskaźniku cen towarów i usług konsumenckich wskazują, że łączne ceny PCE zamknęły się na koniec lutego na poziomie 2,5 procent. Długoterminowe oczekiwania inflacyjne pozostają dobrze zakotwiczone, co znajduje odzwierciedlenie w szerokiej gamie usług, przedsiębiorstw i prognostów, a także wskaźnikach z rynków finansowych - powiedział prezes Fedu. - Nasze restrykcyjne stanowisko w polityce pieniężnej wywarło presję na obniżenie aktywności gospodarczej i inflacji. W miarę zmniejszania się napięcia w gospodarce i utrzymywania się spadku dynamiki inflacji, nasze cele w zakresie zatrudnienia i inflacji osiągają coraz większą równowagę - dodał.

Ryzyka dla perspektyw gospodarczych

Przewodniczący FOMC wskazywał, że ryzyka dla perspektyw gospodarczych są z dwóch stron.

- Ryzyka dla perspektyw są dwustronne. Jesteśmy w sytuacji, w której, jeśli za bardzo lub za wcześnie złagodzimy politykę pieniężną, możemy zobaczyć powrót inflacji. Jeżeli zbyt późno to zrobimy, możemy niepotrzebnie zaszkodzić zatrudnieniu. (…) Chcemy zachować ostrożność wobec wzrostu gospodarczego. Możemy podejść do tego ostrożnie i pozwolić, aby przemówiły na ten temat dane – wskazał prezes Fedu. - Staramy się być ostrożni, by nie odrzucać danych, które nam się nie podobają. Nie możemy tego robić. (...) W ostatnim odczycie występują pewne efekty sezonowe. Nie chcemy tego lekceważyć - dodał.

Prezes Fedu poinformował, że silne zatrudnienie samo w sobie nie byłoby powodem do wstrzymywania się z obniżkami stóp procentowych.

- Rynek pracy pozostaje stosunkowo zacieśniony, ale warunki podaży i popytu w dalszym ciągu wyrównują się. (…) Obecnie dynamika wynagrodzeń uległa spowolnieniu, a liczba wakatów spadła. Popyt na pracę w dalszym ciągu przewyższa podaż dostępnej siły roboczej. Uczestnicy posiedzenia oczekują, że przywrócenie równowagi na rynku pracy będzie w dalszym ciągu łagodzić presję na wzrost inflacji - powiedział. - Gospodarka poczyniła znaczne postępy w realizacji naszych celów. Inflacja spadła ze swoich najwyższych poziomów, bez znaczącego wzrostu bezrobocia. To bardzo dobra wiadomość, ale inflacja jest nadal zbyt wysoka, ciągły postęp w jej obniżeniu nie jest pewny, a dalszy rozwój jest niepewny. W miarę zmniejszania się napięcia na rynku pracy i ciągłego postępu w zakresie inflacji, ryzyka dla osiągnięcia naszych celów w zakresie zatrudnienia i inflacji równoważą się - dodał.

Inflacja nie została jeszcze pokonana

Według Powella, Fed nie może ogłosić sukcesu w walce z inflacją.

- Nie, nie powiedziałbym, że osiągnęliśmy 12-miesięczny cel w zakresie inflacji bazowej. Z pewnością cieszy nas postęp, ale na tym etapie wcale nie ogłaszamy zwycięstwa. Uważamy, że mamy przed sobą drogę do pokonania - powiedział. - Myślę, że istnieje ryzyko przyspieszenia inflacji. Myślę jednak, że większym ryzykiem jest to, że ustabilizuje się na poziomie znacząco powyżej 2 procent. Dla mnie to bardziej prawdopodobne ryzyko. Oczywiście, gdyby inflacja miała zaskoczyć ponownym wzrostem, musielibyśmy zareagować i byłoby to w tym momencie zaskoczeniem, ale właśnie dlatego pozostawiamy w tym przypadku otwarte opcje i dlatego się nie spieszymy - dodał.

W ocenie prezesa Fedu gospodarka USA poczyniła postępy, ale jednak dalsze postępy w walce z inflacją pozostają niepewne.

- Komitet chce zobaczyć więcej danych, które dadzą nam większą pewność, że inflacja trwale spada w kierunku 2 procent. (…) Pozwólmy, aby dane nam wskazały drogę. Chyba nie wiemy, czy ostatnie dane to wybój na drodze, czy coś więcej. Będziemy musieli się tego dowiedzieć. Tymczasem gospodarka jest silna. Inflacja znacznie spadła, co daje nam czas, aby dokładnie ocenić tę kwestię - powiedział Powell.

Miękkie lądowanie

Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl, zauważa, że "urealnieniu ewidentnie przesadzonych oczekiwań odnośnie do terminu rozpoczęcia i skali zbliżającego się luzowania polityki pieniężnej sprzyjały też dane makroekonomiczne".

"Zdecydowanie osłabł strach przed recesją, gospodarka zdaje się zmierzać w kierunku tzw. miękkiego lądowania. W styczniu i lutym dezinflacja straciła impet, a rynek pracy nie słabnie na tyle szybko, by sugerować pośpiech. W rezultacie z wyceny obniżek w 2024 r. w kilkanaście tygodni wyparowało łącznie aż kilkadziesiąt pb cięć. Inwestorzy przestali spodziewać się aż 6-7 obniżek, a ich oczekiwania zostały uspójnione z prognozami Fed zakładającymi w grudniu 3 redukcje" - zauważa w swoim komentarzu analityk.

Sawicki wskazał w komentarzu przesłanym redakcji, że "sprzyjało to odbiciu dolara po przecenie z końcówki ubiegłego roku. EUR/USD obniżył się maksymalnie z 1,11 do 1,07. Złoty, w dużej mierze dzięki zachodzącemu równolegle ugruntowaniu się przekonania, że RPP nie zamierza obniżać stóp, pozostał relatywnie stabilny. Kurs euro nie przekroczył 4,40 zł, a notowania USD/PLN kilkukrotnie zawracały w okolicach 4,05".

USD/PLN

"Powrót inflacji na ścieżkę szybkich spadków przesądzi o szybkim rozpoczęciu obniżek. Kilkanaście tygodni temu zbyt wygórowane oczekiwania inwestorów odnośnie do skali zbliżającego się luzowania okazały się paliwem do odbicia amerykańskiej waluty. Obecna wycena ogranicza prawdopodobieństwo powtórzenia się takiego scenariusza. Prognozy walutowe fintechu Cinkciarz.pl zakładają, że trend spadkowy w notowaniach dolara ulegnie wznowieniu pod wpływem nieuniknionego rozpoczęcia przez Fed luzowania oraz słabnięcia rynku pracy i tempa wzrostu gospodarczego. USD/PLN na koniec roku powinien znajdować się w okolicy 3,65" - wskazał Sawicki.

Autorka/Autor:jw/ams

Źródło: PAP Biznes, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Javen/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W listopadzie 2024 roku odnotowano najmniejszą liczbę urodzeń od czasów drugiej wojny światowej - przekazał ekonomista Rafał Mundry. Jak podał GUS, w listopadzie odnotowano 18,5 tysiąca urodzeń oraz 32,5 tysiąca zgonów.

"Najsłabszy miesiąc od drugiej wojny światowej"

"Najsłabszy miesiąc od drugiej wojny światowej"

Źródło:
tvn24.pl

Notowania największych amerykańskich firm związanych z rozwojem sztucznej inteligencji (AI) oraz jej infrastrukturą zaliczyły ostry spadek na giełdzie. Pojawienie się DeepSeek podało w wątpliwość dotychczasowy model rozwoju AI, który opierał się na gigantycznych inwestycjach - wskazał "Washington Post".

"Moment Sputnika". Nowa aplikacja z Chin zaskoczyła rynek

"Moment Sputnika". Nowa aplikacja z Chin zaskoczyła rynek

Źródło:
Reuters, PAP

Artur Olech został odwołany ze stanowiska prezesa PZU. Taką decyzję podjęła rada nadzorcza - poinformowała spółka w komunikacie. Rada powołała jednocześnie Andrzeja Klesyka do czasowego wykonywania czynności prezesa zarządu.

Prezes PZU odwołany

Prezes PZU odwołany

Źródło:
PAP

Byłem nietypowym dzieckiem. Dzisiaj prawdopodobnie zdiagnozowanoby u mnie spektrum autyzmu - wspomina w swojej najnowszej książce Bill Gates, założyciel Microsoftu i jeden z najbogatszych ludzi na świecie. Miliarder stwierdził, że w czasach jego młodości nie rozumiano, że "umysły niektórych osób przetwarzają informacje w odmienny sposób". Przypisał także swój spektakularny sukces szczęściu i "wygraniu loterii urodzeniowej"

Wyznanie jednego z najbogatszych ludzi świata. "To niezasłużony przywilej"

Wyznanie jednego z najbogatszych ludzi świata. "To niezasłużony przywilej"

Źródło:
tvn24.pl

W poniedziałek szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) i wiceminister finansów Marcin Łoboda powiedział, że została udostępniona aplikacja, która umożliwia korzystanie z e-Urzędu Skarbowego na telefonie. Aplikacja obecnie przeznaczona jest dla osób fizycznych, czyli dla zwykłego Kowalskiego, który w ten sposób będzie mógł złożyć PIT.

Nowość w rozliczeniach PIT

Nowość w rozliczeniach PIT

Źródło:
PAP

Do 31 stycznia właściciele nieruchomości muszą przekazać samorządom informacje o obecności na swoich posesjach wyrobów z azbestu. W przypadku niedopełnienia obowiązku może grozić im grzywna.

Obowiązek dla właścicieli niektórych nieruchomości. Zostało tylko kilka dni

Obowiązek dla właścicieli niektórych nieruchomości. Zostało tylko kilka dni

Źródło:
tvn24.pl

Każdy sygnał w sprawie domniemanych nieprawidłowości dotyczących działania firm ubezpieczeniowych wobec poszkodowanych przez powódź zostanie sprawdzony - poinformował w poniedziałek na konferencji prasowej minister, pełnomocnik rządu do spraw odbudowy po powodzi Marcin Kierwiński. "Zbadanie praktyk" ubezpieczycieli w tym zakresie zapowiedział prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny.

"Musimy mieć pewność, że ludzie są właściwie traktowani przez ubezpieczycieli"

"Musimy mieć pewność, że ludzie są właściwie traktowani przez ubezpieczycieli"

Źródło:
PAP

Aplikacja DeepSeek AI Assistant, za którą odpowiada chiński startup, wyprzedziła ChatGPT - podał Reuters. Stała się najwyżej ocenianą bezpłatną aplikacją dostępną w sklepie Apple App Store w Stanach Zjednoczonych.

Chińska aplikacja wyprzedziła ChatGPT. Obawy w USA

Chińska aplikacja wyprzedziła ChatGPT. Obawy w USA

Źródło:
Reuters

Sieci handlowe urządziły w 2024 roku o 12,5 procent więcej promocji niż w 2023 roku - wynika z raportu UCE Research. W ocenie autorów opracowania świadczy to zaostrzającej się konkurencji między sieciami. Najbardziej na promocje postawiły sieci convenience, a najmniej sklepy typu cash & carry.

Te sklepy najbardziej postawiły na promocje

Te sklepy najbardziej postawiły na promocje

Źródło:
PAP

Średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane Narodowego Banku Polskiego) wyniosło 3,96 procent i w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie dalej spadać, nawet do poziomu 3 procent - wskazuje Michał Ratajczak z serwisu Rankomat.

Oprocentowanie może zanurkować 

Oprocentowanie może zanurkować 

Źródło:
tvn24.pl

W 2010 roku w Polsce było 58,9 tysiąca salonów kosmetycznych i fryzjerskich. Pod koniec 2024 roku było ich już ponad 132 tysiące - informuje w poniedziałkowym wydaniu "Rzeczpospolita". - Liczba salonów systematycznie rośnie, co jest oznaką rosnącego zapotrzebowania na tego typu usługi - mówi w rozmowie z dziennikiem Tomasz Starzyk, rzecznik wywiadowni Dun & Bradstreet, która przygotowała raport na ten temat.

Wysyp salonów w całej Polsce. "Liczba systematycznie rośnie"

Wysyp salonów w całej Polsce. "Liczba systematycznie rośnie"

Źródło:
"Rzeczpospolita"

Stopa bezrobocia w grudniu 2024 roku wyniosła 5,1 procent, wobec 5 procent miesiąc wcześniej - podał Główny Urząd Statystyczny.

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w grudniu

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w grudniu

Źródło:
tvn24.pl

W minionym roku na policyjne skrzynki mailowe wpłynęło prawie 30,6 tysiąca zgłoszeń dotyczących agresywnych i niebezpiecznych zachowań na drogach. To więcej niż rok wcześniej, gdy policjanci odebrali ponad 29,5 tysięcy zgłoszeń - wynika z policyjnych statystyk.

Nagrania i zdjęcia. Fala zgłoszeń do policji

Nagrania i zdjęcia. Fala zgłoszeń do policji

Źródło:
PAP

Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała "gwałtowny wzrost wymiany handlowej" pomiędzy Warszawą a Kijowem. Polski eksport na Ukrainę wzrósł od 2021 roku ponad dwukrotnie - przekazał Polski Instytut Ekonomiczny.

"Gwałtowny" wzrost eksportu z Polski

"Gwałtowny" wzrost eksportu z Polski

Źródło:
PAP

Darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego można odliczyć od dochodu podlegającemu opodatkowaniu – przypomniała Monika Piątkowska, doradca podatkowy w firmie E-pity. Podkreśliła jednak, że konieczne jest odpowiednie udokumentowanie darowizny.

Tak można obniżyć podatek

Tak można obniżyć podatek

Źródło:
PAP

Bank Japonii (BoJ) podniósł stopy procentowe do najwyższego poziomu od czasu światowego kryzysu finansowego, do którego doszło w 2008 roku - przekazał portal stacji CNN.

Podwyżka stóp procentowych. Ostatni raz były tak wysoko 17 lat temu

Podwyżka stóp procentowych. Ostatni raz były tak wysoko 17 lat temu

Źródło:
CNN

Prezydent USA Donald Trump może jednym pociągnięciem pióra wpędzić sąsiadów w recesję - wskazał portal stacji CNN, czym nawiązał do ewentualnego nałożenia zapowiadanych wcześniej ceł na Meksyk i Kanadę. 

Media: Trump może wyrządzić niewiarygodne szkody Meksykowi i Kanadzie jednym podpisem

Media: Trump może wyrządzić niewiarygodne szkody Meksykowi i Kanadzie jednym podpisem

Źródło:
CNN

Reprezentujemy tylko węgierskie interesy i nie zamierzamy płacić za cudze wojny - podkreślił w mediach społecznościowych węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto. Wcześniej premier Donald Tusk napisał, że jeśli Viktor Orban zablokuje europejskie sankcje przeciw Rosji, to będzie jasne, że "gra w drużynie Putina".

Szijjarto reaguje na słowa Tuska. "Agentowi Sorosa może być trudno to zrozumieć"

Szijjarto reaguje na słowa Tuska. "Agentowi Sorosa może być trudno to zrozumieć"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że w nadchodzącym losowaniu można będzie wygrać 25 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 25 stycznia 2025 roku.

Wielka kumulacja w Lotto

Wielka kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Na placu Świętego Marka w Wenecji trwają prace konserwacyjne. Archeolodzy odkryli tam fragmenty muru budynku wzniesionego między VI a X wiekiem. Od soboty znalezisko można podziwiać zza ogrodzenia ustawionego na słynnym placu.

Odkrycie w Wenecji. Ponad tysiąc lat temu było tam "castrum"

Odkrycie w Wenecji. Ponad tysiąc lat temu było tam "castrum"

Źródło:
PAP

Najstarszy bank świata Monte dei Paschi di Siena złożył ofertę przejęcia większego rywala Mediobanca za 13,3 miliarda euro - podała Agencja Reutera. Dodała, że propozycja została pozytywnie przyjęta przez władze, ale wywołała spore zaskoczenie na rynku.

"Zaskakująca oferta" najstarszego banku świata

"Zaskakująca oferta" najstarszego banku świata

Źródło:
Reuters, AP, Bloomberg, CNBC

Sprzedaż domów na amerykańskim rynku wtórnym spadła w 2024 roku do najniższego poziomu od 30 lat. Astronomiczne ceny i wysokie oprocentowanie kredytów hipotecznych zniechęciły kupujących - wskazał portal stacji CNN.

Ostatni raz sprzedaż domów była na tym poziomie w 1995 roku

Ostatni raz sprzedaż domów była na tym poziomie w 1995 roku

Źródło:
CNN
Czy Kanał Panamski przejęli Chińczycy? I czy USA mają prawo go "odebrać"?

Czy Kanał Panamski przejęli Chińczycy? I czy USA mają prawo go "odebrać"?

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Pewne nienaturalne sformułowania używane przez ChatGPT znalazły się w recenzowanych publikacjach naukowych - wskazano w analizie profesora Artura Strzeleckiego z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Według badacza może to negatywnie wpłynąć na zaufanie do treści naukowych.

"Według mojej wiedzy na dzień ostatniej aktualizacji". Sztuczna inteligencja w publikacjach naukowych

"Według mojej wiedzy na dzień ostatniej aktualizacji". Sztuczna inteligencja w publikacjach naukowych

Źródło:
PAP

W piątek z lotniska Katowice odleciał czarterowy samolot z ponad 500 pasażerami na pokładzie. Do La Romany w Dominikanie poleciało rekordowe 524 osób - przekazał rzecznik lotniska Piotr Adamczyk.

Ponad pół tysiąca osób na pokładzie. Rekord na polskim lotnisku

Ponad pół tysiąca osób na pokładzie. Rekord na polskim lotnisku

Źródło:
PAP