Zmiany w handlu ziemią. Nowe przepisy

Chodzi o uchwalone w lipcu zmiany m.in. w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i Kodeksie cywilnym. Wejdą one w życie w czwartek. Zgodnie z tymi zmianami, ułatwione zostanie m.in. zasiedzenie nieruchomości rolnej. W związku z uchyleniem art. 173 par. 3 Kodeksu cywilnego, niezbędnym warunkiem zasiedzenia takiej nieruchomości nie będzie już konieczność posiadania statusu rolnika indywidulanego. Dotychczas - po nowelizacji z 2016 r. - zasiedzenie nieruchomości rolnej przez nierolnika nie było, co do zasady, możliwe.

- To jest powrót w dobrym kierunku. Przesłanki do zasiedzenia i tak są restrykcyjne oraz równie restrykcyjnie interpretowane są przez sądy. A jeżeli ktoś przez 30 lat spełniał przesłankę zasiedzenia gruntu rolnego, to powinien uzyskać tytuł własności, nawet, jeśli nie jest rolnikiem indywidualnym. Uporządkowanie stanu prawnego nieruchomości, w sytuacji niezgodności pomiędzy wieloletnim stanem faktycznym samoistnego posiadania, a formalnym tytułem własności, leży także w interesie publicznym - powiedział mec. Michał Górski, specjalizujący się w sprawach o zasiedzenie. Nowelizacja zniosła też konieczność prowadzenia gospodarstwa rolnego w sprawach o zasiedzenie nieruchomości rolnej. Osoba, która zasiedziała grunt, nie będzie już zobowiązana do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście.

Nowa ustawa usunęła przy tym przepis, który umożliwiał Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa skorzystanie z tzw. prawa nabycia zasiedzianego gruntu.

Wchodzące w życie przepisy mają też ułatwić obrót gruntami rolnymi. Nowela wyłącza bowiem stosowanie rygorystycznych przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wobec niektórych działek.

- Dotychczas, nawet jeżeli grunt miał powierzchnię 0,3 ha lub większą, ale tylko mały fragment tego gruntu był użytkiem rolnym, to cała działka była uznawana za rolną. A w związku z tym obowiązywały ją wszystkie ograniczenia wynikające z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Nowe przepisy stanowią natomiast, że użytek rolny musi mieć minimum 0,3 ha, aby cała nieruchomość została oznaczona w ewidencji jako rolna - wskazał mec. Górski.

Oznacza to ułatwienie dla zakupu części nieruchomości przez nierolników. Oprócz tych zmian nowela ułatwia też zakup gruntu rolnego spółdzielniom produkcji rolnej. Nie będą one już musiały uzyskiwać zgody dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na nabycie takiej nieruchomości. Nowe przepisy rozszerzają też katalog osób uprawnionych do dziedziczenia ziemi rolnej o ojczyma, macochę i rodziców małżonka. Do istotnych zmian wprowadzanych nowelą należy też odebranie fundacjom rodzinnym możliwości nabywania gruntów rolnych o powierzchni od 1 ha na tych samych zasadach, co rolnicy indywidualni. Zgodnie ze zmianami będą one musiały najpierw uzyskać status rolnika indywidualnego.