Świadczenie rodzicielskie – co to jest? Komu przysługuje kosiniakowe?

● Świadczenie rodzicielskie (kosiniakowe) skierowane jest dla osób, którym nie przysługuje zasiłek macierzyński. ● Świadczenie najczęściej wypłacane jest przez 52 tygodnie. ●  Wysokość świadczenia to 1000 zł miesięcznie bez względu na liczbę dzieci w rodzinie. ● Wypłata świadczenia rodzicielskiego nie jest uzależniona od kryterium dochodowego.

Świadczenie rodzicielskie to jedno ze świadczeń rodzinnych. Zostało wprowadzone 1 stycznia 2016 roku na mocy ustawy o świadczeniach rodzinnych. 

Świadczenie to skierowane jest do osób, którym urodziło się dziecko, gdy matka nie była nigdzie zatrudniona lub nie opłacała żadnych składek. Dotyczy to więc nie tylko bezrobotnych, ale też studentów czy części osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. Gdy kobiecie nie przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego, wówczas może ubiegać się o świadczenie rodzicielskie.

Zgodnie z ustawą świadczenie rodzicielskie przysługuje: - matce albo ojcu dziecka, - opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli objął opieką dziecko będące w wieku poniżej 7. roku życia albo w wieku poniżej 10. roku życia, jeśli wobec tego dziecka odroczono obowiązek szkolny, - rodzinie zastępczej, jeżeli objęła opieką dziecko będące w wieku poniżej 7. roku życia albo w wieku poniżej 10. roku życia, jeśli wobec tego dziecka odroczono obowiązek szkolny, - osobie, która przysposobiła dziecko, jeżeli objęła opieką dziecko będące w wieku poniżej 7. roku życia albo w wieku poniżej 10. roku życia, jeśli wobec tego dziecka odroczono obowiązek szkolny.

Należy przy tym pamiętać, że kosiniakowe wypłacane jest ojcu dziecka jedynie w określonych przypadkach: - gdy matka złoży wniosek o skrócenie okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego po korzystaniu przez nią z tego świadczenia przez co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka, - gdy matka umrze, - gdy matka porzuci dziecko.

Świadczenie rodzicielskie domyślnie przysługuje przez okres 52 tygodni. Czas ten może jednak zostać wydłużony do: - 65 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia lub objęcia opieką dwojga dzieci - 67 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia lub objęcia opieką trojga dzieci - 69 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia lub objęcia opieką czworga dzieci - 71 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie,  przysposobienia lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci

Czas wypłacania świadczenia rodzicielskiego może również ulec skróceniu. W przypadku objęcia opieką lub przysposobienia dziecka, kosiniakowe wypłacane jest bowiem nie dłużej niż do ukończenia przez nie 7. roku życia lub 10. roku życia, jeżeli wobec dziecka podjęta została decyzja o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Ze świadczenia rodzicielskiego nie można skorzystać w sytuacji, gdy: - jeden z rodziców dziecka, jego opiekunów lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, pobiera zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres urlopu macierzyńskiego; - jeden z rodziców dziecka, jego opiekunów lub rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w związku z np. wykonywaniem pracy zarobkowej uniemożliwiającej taką opiekę; - w związku z tym dzieckiem jest już przyznane prawo do świadczenia rodzicielskiego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego; - dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej.

Świadczenie rodzicielskie ma tę samą wysokość bez względu na liczbę dzieci wychowywanych w danej rodzinie. Wynosi ono 1000 zł netto miesięcznie. 

Wysokość świadczenia rodzicielskiego, podobnie jak innych świadczeń rodzinnych, jest weryfikowana co trzy lata. Ostatnio weryfikacja taka miała miejsce w listopadzie 2018 roku.

Wypłata kosiniakowego nie jest przy tym uzależniona od kryterium dochodowego – przysługuje ono wszystkim, którzy spełniają warunki jego otrzymania.

Wniosek o przyznanie świadczenia rodzicielskiego składać należy w gminie właściwej dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o nie. Najczęściej instytucjami zajmującymi się obsługą tych wniosków są ośrodki pomocy społecznej.

Wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego jest dostępny na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. O kosiniakowe wnioskować można również za pośrednictwem platformy Emp@tia.