Aktuariusz - kim jest? Co trzeba zrobić, by nim zostać?

● Aktuariusz to specjalista z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki. ● Aktuariusze najczęściej pracują w zakładach ubezpieczeń i instytucjach finansowych. ● Aby zostać aktuariuszem konieczne jest zdanie egzaminu aktuarialnego oraz wpis do rejestru.

Na gruncie prawa pojęcie, zadania i wymogi względem aktuariusza zostały określone jedynie w odniesieniu do osób wykonujących ten zawód w zakładach ubezpieczeń i zakładach restrukturyzacji. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i restrukturyzacyjnej definiuje aktuariusza jako osobę fizyczną wykonującą czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, która wpisana jest do rejestru aktuariuszy. 

W praktyce aktuariusze pracują nie tylko w firmach ubezpieczeniowych, ale też we wszystkich innych instytucjach, w których potrzebni są eksperci zajmujący się oceną ryzyka, statystyką i obliczeniami, np. instytucje finansowe i banki.

Aktuariusz to specjalista zajmujący się szacowaniem ryzyka oraz bieżącej wartości projektów lub firm. Jego praca, oparta o statystykę i rachunek prawdopodobieństwa, pomaga określać ryzyko wystąpienia wypadków losowych, ustalać wysokość składek ubezpieczeniowych, obliczać wysokość wymaganych u danego podmiotu rezerw finansowych, wyceniać wartość określonych aktywów. Aktuariusze uczestniczą również w tworzeniu polityk, planów i prognoz finansowych.

Zawód aktuariusza uznawany jest za zawód zaufania publicznego. Jest również uznawany za elitarny, liczba aktuariuszy wpisanych do rejestru wynosi niespełna 400.

Aby zostać aktuariuszem należy spełnić wymagania określone w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i restrukturyzacyjnej. Do rejestru aktuariuszy wpisana może być jedynie osoba, która:

● ukończyła studia wyższe, ● wykonywała czynności z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki przez co najmniej rok pod nadzorem aktuariusza, ● zdała egzamin aktuarialny, ● posiada pełną zdolność do czynności prawnych, ● korzysta z pełni praw publicznych, ● nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu lub za przestępstwo skarbowe.

Ustawodawca nie wskazał wprost jakie studia wyższe powinien ukończyć przyszły aktuariusz. Musi on natomiast posiadać umiejętności analityczne, wiedzę na temat produktów ubezpieczeniowych, sprawnie posługiwać się metodami statystycznymi i rachunkiem prawdopodobieństwa. Niezbędna jest także znajomość narzędzi makro- i mikroekonomii. W sposób szczegółowy wiedzę i umiejętności przyszłego aktuariusze weryfikuje egzamin aktuarialny.

ZOBACZ TEŻ: Składki ZUS mocno w górę. "Największy od ponad 20 lat wzrost"

Co do zasady warunkiem wpisu do rejestru aktuariuszy i wykonywania zawodu jest złożenie z pozytywnym wynikiem egzaminu aktuarialnego. Z obowiązku tego zwolnione są osoby, które:

● w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku o wpis do rejestru ukończyły w kraju lub za granicą studia wyższe, których zakres kształcenia jest równorzędny z zakresem egzaminy aktuarialnego, a potwierdzeniem ukończenia studiów był egzamin przeprowadzony w formie pisemnej, ● posiadają pozytywną opinię aktuariusza pod kierunkiem którego odbywały praktyki.

Egzamin aktuarialny przeprowadza Komisja Egzaminacyjna, której członków powołuje i odwołuje minister właściwy ds. instytucji finansowych. Egzamin obejmuje dziewięć sesji egzaminacyjnych z zakresu:

● matematyki finansowej, ● matematyki ubezpieczeń na życie, ● rachunkowości i sprawozdawczości finansowej w zakładzie ubezpieczeń, ● prawdopodobieństwa i statystyki, ● pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych, ● ekonomii, ● modelowania, ● zarządzania ryzykiem zakładu ubezpieczeń, ● prawa ubezpieczeniowego i podatkowego.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu aktuarialnego jest złożenie pisemnego wniosku i wniesie opłaty egzaminacyjnej.

Rejestr aktuariuszy ogłaszany jest przez ministra właściwego ds. instytucji finansowych w Dzienniku Urzędowym RP "Monitorze Polskim", a także dostępny jest na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.

Oprócz niego istnieje także Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy. Jest to utworzona w 1991 roku organizacja, która zrzesza aktuariuszy w Polsce. Jest ona kontynuatorem utworzonego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Polskiego Instytutu Aktuariuszy. 

ZOBACZ TEŻ: "Wzrost kosztów OC może być dla kierowców bardzo odczuwalny"