Dodatek mieszkaniowy - komu przysługuje i jak się o niego ubiegać? Jakie przepisy zmieniły się w 2022?

● Dodatek mieszkaniowy to świadczenie na utrzymanie mieszkania lub domu jednorodzinnego. ● Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na wniosek przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. ● Konieczne jest spełnienie warunków dotyczących prawa do lokalu, osiąganego dochodu oraz powierzchni lokalu. ● Od 1 lipca 2022 roku zmieniono część przepisów w zakresie przyznawania dodatków mieszkaniowych.

Dodatek mieszkaniowy to forma pomocy ze strony państwa dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Przybiera ona formę świadczenia pieniężnego na utrzymanie posiadanego lub wynajmowanego mieszkania albo domu jednorodzinnego. Dodatek mieszkaniowy, nazywany też potocznie dodatkiem do czynszu, przyznawany jest na wniosek uprawnionej osoby przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Przyznaje się go w drodze decyzji administracyjnej.

Kryteria, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o świadczenie, a także szczegółowe zasady jego przydzielania określone zostały w ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Ponadto od 1 lipca 2022 roku obowiązują w tym zakresie nowe przepisy, które zmieniły m.in. definicję dochodu, za wskaźnik wykorzystywany do ustalania prawa do świadczenia przyjęły przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, a także zmieniły wzór wniosku o dodatek mieszkaniowy.

ZOBACZ TEŻ: Tąpnięcie w sprzedaży mieszkań. Nowe dane

Aby uzyskać dodatek mieszkaniowy, konieczne jest jednoczesne spełnienie trzech warunków:

● posiadanie określonego w ustawie prawa do lokalu, ● dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego nie może przekroczyć określonego w ustawie pułapu, ● powierzchnia lokalu nie może być większa niż określona w ustawie.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje podmiotom, które posiadają określone w przepisach prawo do lokalu:

● najemcom albo podnajemcom lokali mieszkalnych, ● osobom, które posiadają spółdzielcze prawo do zajmowanego lokalu mieszkalnego, ● osobom, które mieszkają w lokalach znajdujących się w budynkach, które są ich własnością, oraz właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych, ● osobom, które posiadają tytuł prawny do lokalu mieszkalnego i ponoszą wydatki związane z jego zajmowaniem, ● osobom, które zajmują lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, które jednocześnie oczekują na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny.

Dodatek przysługuje w związku z zamieszkiwaniem albo zajmowaniem jednego lokalu, ale też w sytuacji, gdy posiada się więcej niż jeden tytuł prawny do lokalu.

Warunkiem uzyskania dodatku mieszkaniowego jest także spełnienie kryterium dochodowego. Kryterium to wymaga, by w okresie trzech miesięcy przed datą złożenia wniosku średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekroczył:

● 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w gospodarstwie jednoosobowym, ● 30 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w gospodarstwie wieloosobowym.

W 2022 roku miesięczny dochód na osobę nie może przekroczyć zatem:

● 2265,01 zł w gospodarstwie jednoosobowym, ● 1698,76 zł w gospodarstwie wieloosobowym.

Warto podkreślić, że obowiązujące od 1 lipca 2022 roku przepisy ujednoliciły definicję dochodu. Dla różnych przepisów z zakresu mieszkalnictwa funkcjonuje obecnie to samo rozumienie tego pojęcia. Uproszczono także sposób wyliczenia wysokości dochodu, przyjmując co do zasady jako podstawę dochód netto, czyli kwotę, którą otrzymuje osoba uprawniona.

ZOBACZ TEŻ: Załamanie w mieszkaniówce. "Czarny scenariusz przechodzi w fazę realizacji"

Trzecim kryterium do ubiegania się o dodatek mieszkaniowy jest powierzchnia użytkowa lokalu lub budynku mieszkalnego. Punktem odniesienia jest w tym przypadku tzw. normatywna powierzchnia użytkowa, która w przeliczeniu na liczbę osób tworzących gospodarstwo domowe nie może przekroczyć:

● 35 m² dla jednej osoby, ● 40 m² dla dwóch osób, ● 45 m² dla trzech osób, ● 55 m² dla czterech osób, ● 65 m² dla pięciu osób, ● 70 m² dla sześciu osób.

Jeżeli w lokalu zamieszkuje więcej osób, na każdą kolejną osobę normatywna powierzchnia zwiększa się o 5 m². Jeżeli natomiast w lokalu zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim lub osoba niepełnosprawna, której stan wymaga zamieszkiwania w osobnym pokoju, wówczas normatywna powierzchnia powiększana jest o 15 m².

Dodatek mieszkaniowy przysługuje, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego nie przekracza tak określonej powierzchni normatywnej o więcej niż:

●  30 procent, lub ●  50 procent, jeżeli udział powierzchni kuchni i pokoi nie przekracza 60 proc. tej powierzchni.

Przykładowo, w przypadku osoby mieszkającej samotnie powierzchnia użytkowa mieszkania nie może przekraczać 45,5 m² (35 m² plus 30 proc.) albo 52,5 m² (35 m² plus 50 proc.) jeżeli udział powierzchni kuchni i pokoi nie przekracza 60 proc. powierzchni.

Wysokość dodatku mieszkaniowego została określona jako procent dochodów gospodarstwa domowego. Stanowi ona różnicę pomiędzy wydatkami takimi jak np. czynsz, opłaty za energię cieplną, wodę, ścieki i wywóz nieczystości, a kwotą wydatków poniesionych przez osobę ubiegającą się o dodatek w wysokości:

● 15 proc. dochodów gospodarstwa domowego w gospodarstwie jednoosobowym, ● 12 proc. dochodów gospodarstwa domowego w gospodarstwie liczącym od dwóch do czterech osób, ● 10 proc. dochodów gospodarstwa domowego w gospodarstwie pięcioosobowym i większym.

Od 1 lipca 2022 roku przestają obowiązywać wzory wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego określone przez rozporządzenie Rady Ministrów z 2001 roku. Od tego dnia wzór wniosku określają rady gminy. Można pobrać go w urzędzie gminy (lub miasta) albo w ośrodku pomocy społecznej, a także ze stron internetowych tych instytucji.

Bez zmian pozostaje obowiązek załączenia do wniosku wymaganych dokumentów, w tym:

● deklaracji o dochodach wszystkich osób zamieszkujących z tobą, ● dokumentów potwierdzających powierzchnię użytkową, ● rachunku za opłaty eksploatacyjne za ostatni okres rozliczeniowy, ● dokumentów potwierdzających wysokość wydatków, które poniosło się w związku z zajmowaniem mieszkania lub domu w miesiącu poprzedzającym dzień złożenia wniosku.

Od dodatku mieszkaniowego należy odróżnić dofinansowanie przyznawane w ramach programu rządowego "Mieszkanie dla młodych". Program ten działał w latach 2014-2018 i zakładał udzielenie nabywcy jednorazowego dofinansowania na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem przez niego kredytu na zakup mieszkania lub wkład budowlany do spółdzielni mieszkaniowej, który wnoszony jest w celu prawa własności mieszkania.

Obecnie osoby, które skorzystały z programu "Mieszkanie dla młodych" mogą ubiegać się natomiast o dodatkowe wsparcie w formie spłaty części kredytu.

ZOBACZ TEŻ: Ceny najmu mieszkań stale rosną. Gdzie jest sufit?