Rak gruczołu krokowego, czyli rak prostaty, stanowi 20 proc. wszystkich nowotworów diagnozowanych u mężczyzn w Polsce. Jeśli jest wcześnie wykryty, to w 90 procent przypadków udaje się go wyleczyć. Panowie wciąż jednak zbyt późno odwiedzają urologa, mimo że po pięćdziesiątce powinni to robić przynajmniej raz w roku.

Rak prostaty (gruczołu krokowego) jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn, a pierwszym spośród tak zwanych nowotworów urologicznych. Rocznie notuje się w Polsce około 18 tysięcy zachorowań i około 5,5 tysiąca zgonów. Największym czynnikiem ryzyka jest wiek.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

Joe Biden ma bardzo złośliwego raka z przerzutami

Świat

Jak skorzystać z programu Moje Zdrowie? Wyjaśniamy

Rak prostaty. Bardzo ważna profilaktyka

- Wiele badań, w tym autopsji, pokazało, że spośród mężczyzn, którzy zmarli po 80. roku życia z innych powodów, u przeważającej większości stwierdzono raka gruczołu krokowego w różnym stopniu złośliwości i w różnym stopniu zaawansowania. Oznacza to, że biologia raka gruczołu krokowego jest zdominowana przez wiek, jak również że nie każdy z mężczyzn, u których rozpozna się tę chorobę, będzie kandydatem do agresywnego leczenia - wyjaśnia profesor Piotr Chłosta, kierownik Katedry i Kliniki Urologii Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jak podaje Krajowy Rejestr Nowotworów, rak prostaty bardzo rzadko ujawnia się przed 50. rokiem życia, a ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma co najmniej 70 lat. W większości przypadków nowotwór ten nigdy nie ujawnia się jako postać dająca objawy. Wykrywany jest najczęściej poprzez oznaczanie stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) i biopsję gruczołu (pobranie igłą wycinka).

Oprócz wieku istotnym czynnikiem ryzyka jest obciążenie rodzinne oraz otyłość i dieta wysokotłuszczowa.

- U tych mężczyzn, u których krewnych w prostej linii stwierdzono obecność raka gruczołu krokowego, istnieje kilkunastokrotnie większe ryzyko zachorowania na raka gruczołu krokowego, niż w populacji, u której tych zależności nie ma. Zaleceniem towarzystw naukowych jest to, by po 40. roku życia każdy mężczyzna z wywiadem rodzinnym i po 50. roku życia, w którego rodzinie takiego wywiadu nie ma, przynajmniej raz w roku odwiedził urologa - radzi urolog.

Badanie krwi to za mało

Wielu mężczyzn profilaktykę ogranicza wyłącznie do wizyty u lekarza rodzinnego, który zleca wykonanie testu PSA z krwi. Okazuje się, że to duży błąd.

- Istnieje pewna grupa mężczyzn z podwyższonym PSA, u których nie ma i nigdy nie będzie nowotworu i odwrotnie: istnieje grupa mężczyzn z PSA w normie, którzy już raka mają lub będą go mieć. Dlatego tak ważne jest skorelowanie tego testu z wizytą u urologa, który poza badaniem fizycznym, zdecyduje o poszerzeniu diagnostyki na przykład o badanie rezonansem magnetycznym czy biopsję gruczołu krokowego. Raka prostaty rozpoznaje się wyłącznie na podstawie badania mikroskopowego preparatów - podkreśla profesor Chłosta.

Wczesne wykrycie raka prostaty to szansa na wyleczenie

Wybór strategii leczenia raka gruczołu krokowego jest uzależniony od tego, jak zaawansowany jest nowotwór i czy pacjent jest w grupie ryzyka. Niezbędna jest też ocena ogólnego stanu zdrowia i spodziewanej długości życia. Jeśli choroba jest wykryta wcześnie, to pacjenta można wyleczyć.

- Jest też natomiast pewna grupa mężczyzn, u których problem jest bardzo mało złośliwy i mogą oni zostać poddani aktywnemu nadzorowi, który musi być ściśle kontrolowany przez urologa. To lekarz, który jest najlepszym przyjacielem mężczyzny - dodaje profesor.

Jak podkreśla urolog, akcje profilaktyczne i edukacyjne mające na celu zwiększenie świadomości na temat tego nowotworu powinny być prowadzone u jak najmłodszych mężczyzn, już na etapie szkoły średniej. Dodaje, że każda okazja jest dobra do porozmawiania o tej chorobie, czego przykładem może być organizowany przez niego już od 10 lat Festiwal KultURO. Propagowanie profilaktyki układu moczowego odbywa się przy dźwiękach muzyki rockowej.