Czy śląskie glinki mogą mieć właściwości bakteriobójcze? Naukowiec z Politechniki Opolskiej chce szczegółowo zbadać ich skład i ocenić skuteczność w walce z opornymi na antybiotyki bakteriami.
Według raportu NIK z 2019 roku jednym z największych współczesnych zagrożeń zdrowia publicznego jest pojawianie i rozprzestrzenianie się opornych na antybiotyki chorobotwórczych szczepów bakterii. Są one przyczyną wysokiej śmiertelności, dużej liczby powikłań wewnątrzszpitalnych i stanowią coraz większy problem terapeutyczny, szczególnie u osób starszych. Liczbę wieloopornych zakażeń w Polsce szacuje się rocznie na ok. 300 do 500 tysięcy. Roczne koszty ponoszone np. w związku z przedłużeniem hospitalizacji z powodu zakażeń szacuje się na ok. 800 milionów złotych.
Analiza laboratoryjna
Jak zaznacza dr Izabela Spielvogel, ewolucja oporności patogenów jest problemem globalnym, wymagającym nowatorskich sposobów poszukiwania środków do ich zwalczania. Praca dr Spielvogel z Politechniki Opolskiej jest rozwinięciem badań odkrywcy śląskich glin leczniczych - renesansowego lekarza, przyrodolecznika i geologa pochodzącego ze Strzegomia Johanna Schulza (1531-1604), znanego jako Johannes Montanus.
W 1563 r. opublikował on pracę "Judieum de terra sigillata strigoviensis", w której ogłosił odkrycie w opuszczonych sztolniach na Górze Bazaltowej glinki, która miała mieć właściwości lecznicze. Montanus został później lekarzem cesarza Rudolfa II, a w 1587 r. Strzegom uzyskał cesarski przywilej na wydobycie i sprzedaż glinki.
Glinki wykorzystywane od najdawniejszych czasów
- W ostatnim czasie zauważa się zwiększone zainteresowanie źródłami etnomedycznymi w procesie pozyskiwania nowych leków. Glinki ze względu na ich właściwości bakteriobójcze były intuicyjnie wykorzystywane w lecznictwie we wszystkich częściach świata od najdawniejszych czasów - tłumaczy dr Spielvogel. - Na podstawie informacji uzyskanych z analizowanych źródeł historycznych wzmiankowane złoża zostaną zidentyfikowane, a pobrane z dostępnych złóż lub z odwiertów próbki glin zostaną poddane analizie laboratoryjnej. W ramach tych badań zostanie szczegółowo opisany skład wszystkich znanych z opisów glin leczniczych oraz ich skuteczność przeciwbakteryjna wobec wybranych szczepów bakterii. Zostanie także podjęta próba identyfikacji mechanizmu działania przeciwbakteryjnego - dodaje.
Przypomina też, że skuteczność glinek w leczeniu różnego rodzaju zakażeń była znana od setek lat w wielu miejscach świata. Jako przykład podaje zawiesinę glinki Kisameet, używanej od stuleci przez szczep Indian Heiltsuk, która okazała się skuteczna przeciwko 16 szczepom opornym na wiele leków bakterii powodujących większość infekcji wewnątrzszpitalnych. Przytacza także wyniki badań wskazujących na efektywne wykorzystanie przez mieszkańców Afryki materiałów ilastych do leczenia owrzodzeń i przyspieszania gojenia ran zakażonych prątkami Mycobacterium ulcerans czy niebieskiej glinki z Oregonu, która zabija np. gronkowce Staphylococcus aureus (MRSA).
Projekt otrzymał wsparcie z Narodowego Centrum Nauki w ramach programu Miniatura.
Źródło: PAP/TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock