Kolejna pandemia może zostać wywołana przez zmianę klimatu

Związek między zmianami klimatycznymi a przenoszeniem wirusów opisany został przez międzynarodowy zespół badawczy pod kierownictwem naukowców z Uniwersytetu Georgetown w Waszyngtonie. Wyniki opublikowano w czwartek w czasopiśmie naukowym "Nature".

Badacze przeprowadzili kompleksową ocenę sposobu, w jaki zmiana klimatu wpłynie na populacje zwierząt różnego gatunku. Praca skoncentrowała się na zmianach w zasięgu geograficznym, rozumianym jako podróże zwierząt na nowe obszary. Ponieważ prawdopodobnie będą wtedy stykać się z innymi zwierzętami, badanie przewiduje, że dojdzie do wymiany tysięcy wirusów.

Zdaniem autorów przez właśnie takie procesy mogą pojawić się nowe, nieznane jeszcze drobnoustroje, przypominające wirusy ebola czy SARS-CoV-2. Jak dodali, stworzenie prognoz nie jest łatwym zadaniem, ponieważ patogeny mogą infekować rozległe obszary i atakować nowe gatunki.

- Najbardziej prawdopodobny rozwój kolejnej pandemii może być związany z handlem dzikimi zwierzętami - mówił główny autor badania Colin Carlson. - Martwimy się o targowiska, ponieważ nagromadzenie chorych zwierząt na takiej przestrzeni stwarza możliwości stopniowego procesu pojawiania się choroby, tak jak było to w przypadku koronawirusa SARS-CoV-2.

Niepokojące jest także to, że siedliska zwierząt znajdą się w tych samych miejscach, co osiedla ludzkie. W ten sposób mogą pojawić się nowe punkty zapalne, z rozprzestrzeniającymi się zagrożeniami. Być może przy obecnym wzroście temperatury o 1,2 stopnia Celsjusza takie procesy już zachodzą. I może okazać się nawet, że mimo wysiłków ograniczających emisję gazów cieplarnianych, nie będzie można już ich zatrzymać.

Naukowcy zauważyli, że szczególnie ważny jest wpływ wzrostu temperatury na nietoperze, które odpowiedzialne są za ogromną liczbę rozprzestrzeniających się wirusów. Zwierzęta te mogą pokonywać bardzo duże odległości.

- Nasze symulacje zaskakiwały nas na każdym etapie - mówił Carlson - Spędziliśmy lata na dwukrotnym sprawdzaniu tych wyników, używaliśmy innych danych i założeń, ale modele zawsze prowadziły nas do takich samych wniosków. To naprawdę zdumiewający przykład tego, jak dokładnie możemy przewidzieć przyszłość - dodał.

Ponieważ wirusy już przenoszą się pomiędzy gatunkami w niespotykanym tempie, autorzy twierdzą, że przyroda i ludzkie zdrowie powinny być jeszcze bardziej chronione.

- Mechanizm udowadnia, że zmiany klimatu będą zagrażać zdrowiu ludzi i zwierząt - mówił współautor badania Gregory Albery. - Nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób te nowe wirusy mogą wpłynąć na gatunki, do których należą nosiciele, ale prawdopodobnie wiele z nich stanie się nowym zagrożeniem dla przyrody i przyczyni się do pojawienia się nowych ognisk chorób u ludzi - dodał.

Badanie sugeruje, że zmiany klimatu to jeden z największych czynników, które mogą rozwinąć kolejne pandemie. Autorzy twierdzą, że jedynym rozwiązaniem jest połączenie nadzoru nad chorobami dzikich zwierząt i badania zmian środowiskowych w czasie rzeczywistym.

- Jesteśmy bliżej przewidywania i zapobiegania następnej pandemii niż kiedykolwiek wcześniej - mówił Carlson. - To już dużo, teraz musimy zacząć pracować nad trudniejszym aspektem problemu - dodał.

- Pandemia COVID-19, a także wcześniejsze rozprzestrzenianie się wirusów SARS, ebola i zika, pokazują, że patogen przeskakujący ze zwierząt na ludzi może mieć ogromne skutki. Aby przewidzieć, jak przenikają do naszych organizmów, musimy wiedzieć, jak rozprzestrzeniają się wśród innych zwierząt - powiedział Sam Scheiner, dyrektor programowy amerykańskiej Narodowej Fundacji Nauki (NSF), która sfinansowała badania. - Badania te pokazują, w jaki sposób przemieszczanie się zwierząt i interakcje spowodowane ociepleniem klimatu mogą zwiększyć liczbę wirusów przenoszonych między gatunkami - podsumował.