Fazy Księżyca - ile ich jest, kiedy jest pełnia w 2021 roku? 

Źródło:
NASA, Polska Agencja Kosmiczna, PWN, Uppsala University
Zdjęcia Ganimedesa, największego księżyca w Układzie Słonecznym
Zdjęcia Ganimedesa, największego księżyca w Układzie SłonecznymNASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS
wideo 2/5
Najnowsze zdjęcia GanimedesaNASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS

Księżyc fascynuje ludzi i wpływa na życie na Ziemi. Cykl Księżyca trwa około 29,5 dnia i jest to czas, w jakim okrąża Ziemię. Wyróżnia się cztery fazy Księżyca. Podpowiadamy, jak je rozróżnić.

● Wyróżnia się cztery fazy Księżyca - nów, pierwszą kwadrę, pełnię i ostatnią kwadrę. ● Najłatwiej zauważyć można wpływ Księżyca na Ziemię poprzez pływy. ● Kiedy Księżyc znajdzie się w cieniu Ziemi dochodzi do zjawiska znanego jako zaćmienie Księżyca.

Fazy Księżyca 2021

To, co wydaje się światłem, którym świeci Księżyc, jest w rzeczywistości odbiciem promieni słonecznych od powierzchni Księżyca. Rozmiar powierzchni Księżyca, który można obserwować z Ziemi, zmienia się w ciągu miesiąca. Nie zmienia się jednak strona Księżyca. Jest on zawsze zwrócony do Ziemi tą samą stroną. 

Fazy Księżyca są uzależnione od położenia tego ciała niebieskiego. Księżyc bowiem krąży wokół Ziemi (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), a Ziemia wraz z Księżycem krąży wokół Słońca.

Ile jest faz Księżyca? Wyróżnia się cztery fazy Księżyca

Jakie są fazy Księżyca? Są to: nów, pierwsza kwadra, pełnia i ostatnia kwadra.

Ciekawym zjawiskiem jest całkowite zaćmienie Księżyca. Dochodzi do niego, kiedy Księżyc znajduje się w cieniu Ziemi. Wyjątkowe są również niektóre pełnie, np. pełnie w perygeum, kiedy mówi się o Superksiężycu. Księżyc podczas takiej pełni wydaje się wyjątkowo duży - jego tarcza jest o 14 procent większa i 30 procent jaśniejsza niż w przypadku pełni w apogeum.

Fazy KsiężycaNASA/Bill Dunford

Aktualna faza Księżyca

Aby dowiedzieć się, jaka jest aktualna faza Księżyca, najlepiej po prostu spojrzeć w niebo. 

Jeżeli nie widzisz Księżyca (a jest pogodna noc i jest już po wschodzie Księżyca), oznacza to, że jest akurat nów. Kiedy jest nów? Kiedy część Księżyca, która zwrócona jest w kierunku Ziemi, nie jest oświetlana przez Słońce.

Jeżeli jesteś na półkuli północnej i widzisz prawą połowę Księżyca (jego wschodnią część), oznacza to, że jest on w pierwszej kwadrze.

Jeżeli widzisz całą tarczę Księżyca, oznacza to, że Księżyc jest w pełni. Co ciekawe, każda pełnia Księżyca ma swoją nazwę i przypisywane są jej różne właściwości.

Jeżeli jesteś na półkuli północnej i widzisz lewą połowę Księżyca (jego zachodnią część), oznacza to, że jest on w ostatniej kwadrze.

Pełnia Księżyca 2021 - kiedy będzie pełnia Księżyca?

W 2021 roku pełnia Księżyca będzie miała miejsce 20 października, 19 listopada i 19 grudnia.

Wpływ Księżyca na Ziemię widać przede wszystkim w postaci pływów. Jest to regularne podnoszenie się i opadanie poziomu wody w morzach i oceanach. Zjawisko to dobrze widoczne jest na oceanach. Na Morzu Bałtyckim są praktycznie niedostrzegalne.

Pełnia KsiężycaNASA's Scientific Visualization Studio

Fazy Księżyca a sen

Badania przeprowadzane przez naukowców nie są ze sobą zgodne. Część badaczy twierdzi, że istnieje związek pomiędzy fazami Księżyca i snem, część zaprzecza tej temu pomysłowi.

We wrześniu 2021 roku naukowcy z Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) opublikowali w czasopiśmie „Science of the Total Environment” wyniki swoich badań. Do swojej pracy wykorzystali nagrania snu 492 kobiet i 360 mężczyzn, które zarejestrowane zostały w domach uczestników. Wyniki badań mówią, że wpływ Księżyca na sen może być zależny od płci. Jedną z przyczyn wpływu Księżyca na człowieka może być światło słoneczne odbite od Księżyca w momencie, kiedy ludzie kładą się spać. Dodatkowo mózg mężczyzn może być bardziej wrażliwy na światło niż mózg kobiet.

Jak zasnąć podczas pełni?

Sen podczas pełni może być zaburzony. Przyczyną może być fakt, że podczas pełni na zewnątrz jest jaśniej niż podczas innych faz. Pierwszą polecaną metodą na księżycową bezsenność jest szczelne zasłonięcie okien. Najlepsze będą grube, zaciemniające zasłony, które nie przepuszczają światła. Przy problemach ze snem warto również sprawdzić, czy materac nie jest za twardy lub wręcz przeciwnie - za miękki.

Specjaliści zalecają również zachowanie podstawowych zasad higieny snu. Należy w miarę możliwości wstawać i kłaść się spać o tej samej porze, a przed zaśnięciem nie korzystać z telefonu czy laptopa. Jeżeli jednak problem z zasypianiem się utrzymuje, warto skonsultować się z lekarzem.

Kalendarz księżycowy

Kalendarz księżycowy, inaczej nazywany jest kalendarzem lunarnym, to kalendarz, który opiera się na cyklicznych zmianach faz Księżyca. Pojawiają się trendy mówiące o tym, że kalendarz księżycowy może mieć wpływ na włosy. Nie są to zależności potwierdzone naukowymi dowodami.

Kiedy rosną grzyby - fazy Księżyca

Część grzybiarzy uważa, że fazy Księżyca mają wpływ na grzyby. Teorie, które można usłyszeć, wzajemnie się jednak wykluczają. Jedne mówią o tym, że najwięcej grzybów rośnie tuż po pełni, inne wręcz odwrotnie.

SPRAWDŹ: Kiedy na grzyby? Kalendarz grzybiarza

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło: NASA, Polska Agencja Kosmiczna, PWN, Uppsala University

Źródło zdjęcia głównego: NASA/Bill Dunford

Pozostałe wiadomości

Na drogach na przeważającym obszarze Polski w nocy i o poranku będzie ślisko. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed marznącymi opadami, które mogą powodować gołoledź. W części kraju IMGW ostrzega też przed gęstymi mgłami.

Ostrzeżenia IMGW dla 14 województw

Ostrzeżenia IMGW dla 14 województw

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Nocą w niektórych regionach kraju pojawią się opady deszczu, a także śniegu. Środa również zapowiada się mokro, pochmurno i zimno. Termometry w najcieplejszej chwili dnia wskażą od 2 do 8 stopni Celsjusza.

Nocą w części kraju może spaść śnieg

Nocą w części kraju może spaść śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zanim zza szczelnej warstwy chmur zacznie przebijać się słońce, czekają nas opady. W części kraju pojawi się deszcz ze śniegiem. Najwyższa temperatura, jakiej spodziewamy się w tym tygodniu, to 10 stopni Celsjusza.

"Front sprzyja pierwszym większym ruchom w atmosferze". Czy pogoda się poprawi?

"Front sprzyja pierwszym większym ruchom w atmosferze". Czy pogoda się poprawi?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kolejna fala złej pogody nadciągnęła nad wschodnią i południową Hiszpanię. Dużymi ulewami jest zagrożona Majorka i obszary przybrzeżne w kontynentalnej części kraju.

W Hiszpanii znów będzie lało. Alerty na Majorce i w Walencji

W Hiszpanii znów będzie lało. Alerty na Majorce i w Walencji

Źródło:
ENEX, El Pais, tvnmeteo.pl, Reuters

Słaby śnieg spadł w części kraju we wtorek rano. Zabieliło się na Ziemi Świętokrzyskiej, ale śnieg zaobserwowano też w innych regionach Polski.

Znów sypnęło śniegiem. Zabieliło się w kilku częściach kraju

Znów sypnęło śniegiem. Zabieliło się w kilku częściach kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Rozprzestrzenia się duży pożar lasów na granicy amerykańskich stanów Nowy Jork i New Jersey. Opady deszczu nie pomogły, a sytuację pogarsza silny wiatr. Służby poinformowały we wtorek, że spłonęło już ponad dwa tysiące hektarów.

"To największy pożar od 2008 roku"

"To największy pożar od 2008 roku"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

- Świat musi sfinansować działania związane ze zmianą klimatu, ponieważ w przeciwnym razie cenę zapłaci ludzkość. Too nie jałmużna, to inwestycja. Działania klimatyczne są konieczne, aby świat nadawał się do życia - ocenił sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres podczas szczytu klimatycznego COP29 w Baku, stolicy Azerbejdżanu.

"Działania są konieczne, aby świat nadawał się do życia"

"Działania są konieczne, aby świat nadawał się do życia"

Źródło:
PAP

Nowy przegląd danych uzyskanych prawie 40 lat temu przez sondę Voyager 2 pokazał, że obserwacje tej planety były zaburzone przez burzę słoneczną.

Voyager 2 miał pecha. Przeleciał obok Urana w bardzo złym momencie

Voyager 2 miał pecha. Przeleciał obok Urana w bardzo złym momencie

Źródło:
Reuters, CNN, tvnmeteo.pl

Badacze z Danii policzyli niesporczaki żyjące w tym kraju. Było to możliwe dzięki pomocy setek dzieci, które zebrały ponad osiem tysięcy porostów i mchów z nawet najdalszych rejonów Danii. Naukowcy zauważyli czterokrotny wzrost liczby gatunków, w tym co najmniej dziewięć nieopisanych.

Duńczycy wysłali dzieci na poszukiwania niesporczaków

Duńczycy wysłali dzieci na poszukiwania niesporczaków

Źródło:
PAP

Środkową Kalifornię nawiedziła w poniedziałek burza piaskowa. Widzialność była mocno ograniczona. Silny wiatr łamał drzewa i stwarzał niebezpieczne warunki pogodowe dla kierowców i pozostawił ponad dziesięć tysięcy osób bez prądu. Kilka osób zostało rannych w karambolu na autostradzie.

"Zobaczyłam, jak drzewo się przewraca i miażdży wszystko za mną"

"Zobaczyłam, jak drzewo się przewraca i miażdży wszystko za mną"

Źródło:
ABC30, tvnmeteo.pl

Kolumbia zmaga się w ostatnim czasie z ulewnymi deszczami. W odpowiedzi na kryzysową sytuację spowodowaną w kraju prezydent ogłosił stan klęski żywiołowej. Są ofiary śmiertelne i zaginieni.

"Ogłaszamy stan klęski żywiołowej w całym kraju"

"Ogłaszamy stan klęski żywiołowej w całym kraju"

Źródło:
Reuters, tvpublica.com.ar

Mieszkańcy pakistańskiej prowincji Pendżab od początku listopada borykają się z rekordowym zanieczyszczeniem powietrza. Ogromną chmurę gęstego smogu nad Pakistanem i sąsiednimi Indiami, gdzie również sytuacja jest fatalna, widać na zdjęciu wykonanym przez satelitę NASA.

Smog tak gęsty, że widać go z kosmosu

Smog tak gęsty, że widać go z kosmosu

Źródło:
PAP, CNN, NASA, tvnmeteo.pl

Prognoza pogody na zimę. IMGW przygotował eksperymentalną prognozę pogody na grudzień 2024 oraz styczeń, luty i marzec 2025. Co może czekać nas w kolejnych miesiącach pod kątem prognozowanych opadów i temperatury? Jak w przewidywaniach meteorologów rysuje się początek wiosny? Sprawdź.

Pogoda na zimę 2024/2025 i początek wiosny. Eksperymentalna prognoza IMGW

Pogoda na zimę 2024/2025 i początek wiosny. Eksperymentalna prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Lokalna chilijska społeczność wraz z ekspertami chcą podjąć walkę z kierowcami aut i ciężarówek, którzy od lat niszczą geoglify na pustyni Atakama. Gigantyczne rysunki przedstawiające między innymi zwierzęta lub figury geometryczne są coraz bardziej przykrywane przez ślady opon. Jak się jednak okazuje, obrońcy olbrzymich rzeźb chcą pozostawić na geoglifach rysy spowodowane działalnością człowieka, żeby były one przestrogą dla przyszłych pokoleń.

"Przykład pokazujący przyszłym pokoleniom, czego nie należy robić z naszym dziedzictwem"

"Przykład pokazujący przyszłym pokoleniom, czego nie należy robić z naszym dziedzictwem"

Źródło:
Reuters

Minął ponad tydzień, od kiedy wybuchł wulkan Lewotobi Laki-Laki na indonezyjskiej wyspie Flores. W niedzielę trwały ewakuacje mieszkańców, który niechętnie chcieli opuszczać zagrożone erupcją tereny. Na lotnisku w Komodo wstrzymano loty.

Minął tydzień, erupcja nie ustała. Trwa walka z czasem

Minął tydzień, erupcja nie ustała. Trwa walka z czasem

Źródło:
Reuters, Antara

Poważne ochłodzenie przyjdzie do Polski jeszcze w listopadzie. Sprawdź, co czeka nas w nadchodzących tygodniach w pogodzie w 16-dniowej, długoterminowej prognozie temperatury, przygotowanej przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: czeka nas pierwsze spotkanie z zimą

Pogoda na 16 dni: czeka nas pierwsze spotkanie z zimą

Źródło:
tvnmeteo.pl

U wybrzeży południowo-wschodniej Hiszpanii, w pobliżu miasta Mazarron, wydobyto wrak fenickiego statku sprzed 2,6 tys. lat - poinformował w poniedziałek hiszpański dziennik "El Pais".

"To jeden z najważniejszych starożytnych statków znalezionych w całości"

"To jeden z najważniejszych starożytnych statków znalezionych w całości"

Źródło:
PAP

Laboratorium w amerykańskim mieście Yemassee w Karolinie Południowej odzyskało ponad 20 małp z 43, które uciekły stamtąd w środę. Zwierzęta udało się schwytać, nie doznały żadnych obrażeń.

Schwytano część małp, które uciekły z laboratorium

Schwytano część małp, które uciekły z laboratorium

Źródło:
AP, NBC News, PAP

Grupa mieszkańców uratowała kozę, która utknęła na zboczu klifu na wyspie Oʻahu na Hawajach. Młode zwierzę spędziło tam cztery dni - poinformowały lokalne media.

Przez cztery dni była uwięziona nad przepaścią. Bohaterska akcja mieszkańców

Przez cztery dni była uwięziona nad przepaścią. Bohaterska akcja mieszkańców

Źródło:
Reuters, Hawaii News Now

W Szumperku na północy Czech w niedzielę zrobiło się biało. Opady śniegu nie były jednak spowodowane przez warunki atmosferyczne.

Śnieg w Czechach. Przyczyną nie była pogoda

Źródło:
novinky.cz, cnn.iprima.cz, tvnmeteo.pl

W niektórych podwarszawskich ogrodach kwitną róże, a na magnoliach i azaliach otwierają się pąki. O to, co sprawiło, że w listopadzie mamy do czynienia ze zjawiskiem przypisywanym wiośnie, zapytaliśmy ekspertów.

Róże, magnolie i azalie kwitną w listopadzie. Co za to odpowiada?

Róże, magnolie i azalie kwitną w listopadzie. Co za to odpowiada?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykański stan Kolorado w ostatnich dniach nawiedziła potężna śnieżyca. W Denver takich opadów śniegu w listopadzie nie widziano od kilku dekad. Z powodu gwałtownej pogody wielu kierowców utknęło w zaspach na autostradach, były też przerwy w dostawie prądu.

Największa śnieżyca od dekad. "To było kilka ciężkich dni"

Największa śnieżyca od dekad. "To było kilka ciężkich dni"

Źródło:
CBS News, Denver7

Część Australii zmaga się z piekielnymi upałami. Są takie miejsca, gdzie prognozowana temperatura na niedzielę może sięgnąć nawet 43 stopnie Celsjusza. Wysokie wartości na termometrach pogarszają zagrożenie pożarowe. W innych regionach kraju spodziewane są burze.

Temperatura powyżej 40 stopni. "Nienormalna" pogoda jak na listopad

Temperatura powyżej 40 stopni. "Nienormalna" pogoda jak na listopad

Źródło:
The Guardian, news.com.au

Tysiące osób zgromadziły się w sobotę w centrum Walencji, by skrytykować działania podejmowane podczas październikowej powodzi, która pochłonęła życie ponad 200 osób. Protestujący domagają się między innymi ustąpienia Carlosa Mazóna, prezydenta wspólnoty autonomicznej.

"Za to porzucenie musi zostać poniesiona odpowiedzialność"

"Za to porzucenie musi zostać poniesiona odpowiedzialność"

Źródło:
Reuters, AP

W chorwackim Splicie i okolicach jest tak ciepło, że mieszkańcy i turyści sobotę spędzili tak, jakby była pełnia lata - plażując i pływając w morzu.

Plażują i pływają w Adriatyku. W Chorwacji przypomniało o sobie lato

Plażują i pływają w Adriatyku. W Chorwacji przypomniało o sobie lato

Źródło:
Reuters

Dzięki satelitom naukowcy mają każdego dnia dostęp do wielu informacji dotyczących zanikania lądolodów, pożarów roślinności czy koncentracji gazów cieplarnianych na Ziemi. Zdaniem fizyczki atmosfery doktor Aleksandry Kardaś dane te pokazują, jak coraz szybciej nasza planeta się zmienia.

Z orbity widać "narastające zaburzenia" na Ziemi

Z orbity widać "narastające zaburzenia" na Ziemi

Źródło:
PAP