Wigilia - kiedy obchodzimy? Potrawy wigilijne, życzenia bożonarodzeniowe i pomysły na prezenty

Aktualizacja:
Źródło:
gov.pl, PWN, histmag.org
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"tvn24
wideo 2/4
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"tvn24

Wigilię co roku obchodzimy 24 grudnia. Jest to dzień rozpoczynający Święta Bożego Narodzenia, czyli okres pełen niezwykłych tradycji. Co oznacza słowo Wigilia? Odpowiadamy na pytania - jakie potrawy przygotować na ten dzień i jakie złożyć życzenia bożonarodzeniowe?

● Tradycyjnie na wigilijnym stole znajduje się dwanaście potraw. ● Kolędy zgodnie z tradycją zaczyna się śpiewać po Pasterce. ● Wigilia w 2021 roku będzie w piątek 24 grudnia.

Wigilia - definicja. Kiedy jest Wigilia?

Słowem „wigilia” w liturgii chrześcijańskiej określa się dzień poprzedzający ważne święto. Najczęściej jednak chodzi o dzień poprzedzający Boże Narodzenie, czyli o wigilię Bożego Narodzenia, nazywaną właśnie powszechnie Wigilią. Co oznacza samo słowo „wigilia”? Pochodzi ono z języka łacińskiego i oznacza „stróżowanie”, „czuwanie nocne przed dniem świątecznym”

Wigilia Bożego Narodzenia to święto, które co roku przypada na ten sam dzień - 24 grudnia. W 2022 roku będzie to sobota.

Czas poprzedzający Wigilię nazywany jest adwentem. Obejmuje on cztery niedziele, a jednym ze sposobów odliczania czasu do Wigilii jest kalendarz adwentowy

Zgodnie z tradycją do wigilijnej wieczerzy zasiada się, kiedy na niebie pojawia się „pierwsza gwiazdka”. Jest to określenie potoczne i nie do końca precyzyjne, ponieważ najczęściej „pierwszą gwiazdką” na niebie jest planeta - może to być między innymi Wenus, Jowisz czy Mars. Tej „pierwszej gwiazdki” wypatrywać można najczęściej już około godziny 16.

„Pierwsza gwiazdka” to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, która według Biblii zwiastowała narodziny Jezusa. To ją na wschodniej stronie nieba zobaczyli Trzej Królowie

Zgodnie z obyczajami, wieczerza wigilijna rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii. Który fragment Biblii czytamy w Wigilię? Przyjęło się, że jest to fragment - Łk 2, 1-14 (Ewangelia Łukasza, rozdział drugi, wersety 1-14). Następnie na znak pojednania następuje przełamanie się opłatkiem, podczas którego wszyscy składają sobie życzenia. Później wszyscy siadają przy stole i spożywają potrawy wigilijne. Ważnym, w szczególności dla dzieci, momentem Wigilii jest otwieranie prezentów, które zostawił pod choinką (w zależności od regionu Polski) - święty Mikołaj, aniołek, dzieciątko lub Gwiazdor.

Wigilijny opłatekPAP

Kiedy jest Boże Narodzenie?

Według tradycji chrześcijańskiej Boże Narodzenie upamiętnia narodziny Jezusa Chrystusa. Święto to przypada co roku na ten sam dzień - 25 grudnia.

ZOBACZ TEŻ >> Boże Narodzenie w weekend. Czy należą się dodatkowe dni wolne?

Potrawy wigilijne

Katolików tradycyjnie w Wigilię obowiązywał post, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Od 2003 roku takiego obowiązku już nie ma, jednak biskupi nadal zachęcają do zachowania postu. 

Co ugotować na Święta Bożego Narodzenia? Według tradycji na wigilijnym stole powinno znaleźć się dwanaście potraw i jedno nakrycie więcej niż przewidywana liczba osób. Nakrycie przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa, zbłąkanego wędrowca. Tradycyjne potrawy będą się różnić w zależności od regionu Polski. 

Najpopularniejsze potrawy wigilijne: - barszcz z uszkami, - smażony karp, - kapusta z grochem, - pierogi z kapustą i grzybami, - kompot z suszonych owoców, - kutia, - kulebiak, - ryby przygotowane na różne sposoby. W Boże Narodzenie tradycyjnie na stole pojawiają się już mięsne potrawy - pieczenie, pierogi z mięsem, schaby, golonki, boczki, pasztety czy szynki.

Kolędy polskie

W Kościele katolickim kolędy zaczyna się śpiewać od Pasterki, czyli uroczystej mszy odprawianej najczęściej o północy w nocy z 24 na 25 grudnia. 

Do kiedy śpiewa się kolędy? Tradycyjnie kolędy śpiewa się do 2 lutego, czyli do Matki Bożej Gromnicznej.

Pierwsze zapisy melodii i tekstów kolęd pochodzą z XV i XVI wieku. Wśród obecnie popularnych polskich kolęd wymienić można: „Wśród nocnej ciszy”, „W żłobie leży”, „Przybieżeli do Betlejem”, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”, „Lulajże, Jezuniu”, „Jezus Malusieńki”, “Gdy śliczna Panna”, „Dzisiaj w Betlejem”, „Gdy się Chrystus rodzi” czy „Bóg się rodzi, moc truchleje”.

Życzenia bożonarodzeniowe

Życzenia świąteczne składane są osobiście przy wigilijnym czy świątecznym stole. Jednak nie zawsze jest możliwość, żeby spotkać się z bliskimi czy dalszymi znajomymi lub rodziną osobiście. Warto jest wysłać wcześniej kartki świąteczne - zrobione osobiście lub kupione gotowe - z odręcznie wypisanymi życzeniami. To piękna tradycja, którą warto pielęgnować. Starsze osoby na pewno docenią taki gest, a młodsze może zarażą się sztuką wysyłania kartek lub pisania listów.

Możliwości złożenia życzeń jest oczywiście więcej. Można dzwonić w święta do bliskich, do osób, z którymi nie jest się aż tak blisko, można wysłać wiadomość przez portale społecznościowe czy napisać maila. Niektórzy lubią wysyłać tradycyjne życzenia bożonarodzeniowe, inni lubują się w śmiesznych wierszykach.

Jak napisać tradycyjne życzenia? Podajemy przykładową treść życzeń:

Spokojnych, radosnych i zdrowych Świąt Bożego Narodzenia oraz niezapomnianego i niepowtarzalnego sylwestra. Niech Nowy Rok będzie pełen wyzwań, ale też spełnionych marzeń. Najlepsze życzenia dla całej rodziny.

Prezent na święta

Świąteczne prezenty mogą spędzać sen z powiek wielu osobom. Dlatego też warto zacząć kompletować prezenty dla najbliższych jak najwcześniej. Często już wiele miesięcy wcześniej pojawiają się wskazówki odnośnie tego, z czego dana osoba by się ucieszyła. Pozwoli to też na rozłożenie świątecznych wydatków na kilka miesięcy.

Szukając prezentów dla najbliższych dobrze jest wziąć pod uwagę ich zainteresowania i upodobania. Osoba, która lubi rośliny, zapewne ucieszy się z kolejnego zielonego mieszkańca w domu. Warto jednak zrobić wcześniej wywiad i dowiedzieć się, jaką roślinkę chciałaby dostać, żeby się nie powtórzyła. Często osoby, które lubią czytać książki, wcale nie lubią ich dostawać. Dlaczego? Łatwo jest zduplikować książkę, którą obdarowywany już ma, lub po prostu nie trafić w jego gust czytelniczy. Taka osoba może też czytać na czytniku. 

Wiele osób doceni na pewno własnoręcznie przygotowane prezenty - albumy ze zdjęciami, słodkości, domowe peelingi, przetwory, kosze z ulubionymi produktami (alkoholami, kawami, herbatami). To tylko niektóre z pomysłów. Można też zainteresować się rękodziełem i znaleźć jakiś niepowtarzalny prezent - może filiżankę, świecę lub biżuterię?

Dla osób, którym po prostu trudno jest znaleźć odpowiedni prezent, powstała oferta kart podarunkowych do przeróżnych sklepów czy usług.

Święty MikołajPAP

ZOBACZ >> Świąteczne iluminacje w polskich miastach. Sprawdź, gdzie warto się wybrać

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  gov.pl, PWN, histmag.org

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W Tatrach doszło do dwóch śmiertelnych wypadków. Po nocnych przymrozkach, mimo słonecznej pogody, warunki w wyższych partiach gór pozostają trudne.

Dwa śmiertelne wypadki w Tatrach

Dwa śmiertelne wypadki w Tatrach

Źródło:
TVN24, PAP

Pogoda na dziś. Niedziela 27.04 zapowiada się spokojnie i słonecznie w całym kraju. Temperatura nie będzie jednak zbyt wysoka. Lokalnie termometry pokażą tylko lekko powyżej 10 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - niedziela, 27.04. Tylko słońce. Lokalnie odczujemy chłód

Pogoda na dziś - niedziela, 27.04. Tylko słońce. Lokalnie odczujemy chłód

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kolejne dni przyniosą stabilną, spokojną i pogodną aurę. Odpoczniemy od gwałtownych zjawisk, choć będzie jeszcze dość chłodno. Temperatura zacznie jednak rosnąć już niedługo.

Chłodno wam? Już wkrótce temperatura znów przekroczy 20 stopni

Chłodno wam? Już wkrótce temperatura znów przekroczy 20 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Suczka o imieniu Valerie, która uciekła właścicielom w czasie kempingu w 2023 roku, została odnaleziona dzięki organizacji Kangala Wildlife Rescue. Jamniczka spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu - podaje BBC.

Spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu. Odnaleziono zaginioną suczkę

Spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu. Odnaleziono zaginioną suczkę

Źródło:
Reuters, BBC

Gwałtowne burze, którym towarzyszyły obfite opady deszczu, doprowadziły do powstania powodzi w południowo-zachodniej części Oklahomy. Ulice w Norman, trzecim co do wielkości mieście tego amerykańskiego stanu, zmieniły się w rwące potoki.

Ulice jak rwące potoki. "Straciliśmy wszystko"

Ulice jak rwące potoki. "Straciliśmy wszystko"

Źródło:
Reuters, CNN, foxweather.com

Przełom kwietnia i maja to idealny moment, aby posłuchać ptasich śpiewów. Dla zwierząt tych nie jest to jednak taka prosta umiejętność. Jak opowiadał ekoaustyk doktor habilitowany Michał Budka, niektóre gatunki potrzebują czasu na naukę śpiewania. Inne, aby zrobić miejsce na nowe dźwięki, muszą "usunąć" stare odgłosy ze swojej pamięci.

Tego o śpiewie ptaków na pewno nie wiedziałeś

Tego o śpiewie ptaków na pewno nie wiedziałeś

Źródło:
PAP

Czerwony alert wulkaniczny wydano na Kostaryce w związku z wybuchem wulkanu Poas. Trwającej od kilku dni erupcji towarzyszą wyrzuty ogromnej ilości materiału wulkanicznego - kolumny pyłu wznoszą się na wysokość ponad 4000 metrów. Popioły osadziły się także w okolicznych rzekach.

Woda w rzekach stała się gęsta i szara. Ogłoszono czerwony alert

Woda w rzekach stała się gęsta i szara. Ogłoszono czerwony alert

Źródło:
cne.go.cr, The Tico Times

Sobotni poranek przyniósł w Polsce spore ochłodzenie - w wielu miastach na termometrach pojawiły się wartości "na minusie", a w dzień zobaczymy na nich nie więcej niż 15 stopni. Prezenter tvnmeteo.pl Tomasz Wasilewski opowiadał w TVN24, skąd wziął się ten napływ zimnego powietrza i jak długo potrwa.

Arktyczne powietrze nad Polską. Ciepło "musi poczekać na swoją kolej"

Arktyczne powietrze nad Polską. Ciepło "musi poczekać na swoją kolej"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pod powierzchnią Parku Narodowego Yellowstone leży superwulkan, który drzemie od setek tysięcy lat. Naukowcy odkryli pod nim twór o zaskakujących właściwościach.

Pod superwulkanem kryje się "oddychający" twór

Pod superwulkanem kryje się "oddychający" twór

Źródło:
Live Science

Kwiecień dobiega końca, a na horyzoncie już maj, który w Polsce jest miesiącem dość ciepłym, choć nocne przymrozki nie są rzadkie. Tak stoi w meteorologicznych annałach i w tej materii niewiele się w Polsce zmieniło. Na najbliższe dni rysują się w prognozach trzy fale chłodu, które przynieść mogą lekki mróz. O ile mieszkańcom miast ujemna temperatura po prostu uprzykrzy życie, o tyle ogrodników zmobilizuje do "działań obronnych". Często polegają one na wstawianiu zapalonych zniczy pomiędzy rabatki, sadzonki, pod tunele oraz w skrzynki z kwiatami, co sprawia, że ogrody w kwietniu i maju roztaczają cmentarną aurę.

Trzy fale chłodu w maju. Kiedy ruszyć do ogrodu z pomidorami

Trzy fale chłodu w maju. Kiedy ruszyć do ogrodu z pomidorami

Źródło:
TVN24+

Kilkumetrowa anakonda narobiła strachu pewnej rodzinie z brazylijskiego stanu Amazonas. Na miejsce przyjechali strażacy, którzy schwytali pokaźnych rozmiarów zwierzę. Zdarzenie zostało zarejestrowane na nagraniu.

Na podwórku pojawiła się 3,5-metrowa anakonda

Na podwórku pojawiła się 3,5-metrowa anakonda

Źródło:
Portaldo Holanda, The Reptarium, Amazon Agency

Nawet 1,5 miliona mieszkańców Polski może nie wiedzieć o tym, że ma astmę. Jak tłumaczą eksperci, nieleczona choroba może prowadzić do poważnego pogorszenia jakości życia. Sama diagnoza jednak nie wystarczy - wśród leków na astmę narosło wiele mitów, które mogą zniechęcać chorych do terapii.

1,5 miliona Polaków może nie wiedzieć, że ją ma

1,5 miliona Polaków może nie wiedzieć, że ją ma

Źródło:
PAP

W stanie New Jersey trwa walka z gigantycznym pożarem lasu. Od wtorku płomienie strawiły ponad 6100 hektarów, niszcząc kilka budynków i zagrażając wielu innym. Jak podali strażacy, do zaprószenia ognia doszło na skutek niewłaściwie zgaszonego ogniska.

Nastolatek rozpalił ognisko. Wybuchł jeden z największych od 20 lat pożarów

Nastolatek rozpalił ognisko. Wybuchł jeden z największych od 20 lat pożarów

Źródło:
Reuters, ABC News

Miłośnicy astronomii będą mieli okazję w czasie najbliższych nocy zobaczyć na niebie Drogę Mleczną. Jak przekazał Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach", warunki będą naprawdę sprzyjające.

"Przed nami najlepszy weekend w roku"

"Przed nami najlepszy weekend w roku"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Na hawajskiej wyspie Oahu odkryto mięsożerny gatunek gąsienicy. Porusza się po pajęczynach, żywiąc się uwięzionymi owadami. Nazwano ją "kolekcjonerką kości", bo kamufluje się przed pająkami, które chętnie by ją zjadły, "ubierając" się w szczątki martwych owadów.

Nazwano ją "kolekcjonerką kości". Odkryto mięsożerną gąsienicę

Nazwano ją "kolekcjonerką kości". Odkryto mięsożerną gąsienicę

Źródło:
Reuters, AP News, science.org

W świetle najnowszych wyliczeń amerykańskiego modelu meteorologicznego GFS wyraźnie widać, że początek majówki będzie przyjemny, choć umiarkowanie ciepły. Potem w pogodzie ma zadziać się więcej.

Pogoda na majówkę. Co pokazuje amerykański model

Pogoda na majówkę. Co pokazuje amerykański model

Źródło:
TVN24+

Archeolodzy odkryli w Peru szczątki zmarłej pięć tysięcy lat temu kobiety. Zdaniem ekspertów prawdopodobnie należała do wyższych sfer w kulturze Caral, która rozwijała się tam równolegle ze starożytnym Egiptem czy Chinami.

Niezwykłe znalezisko w Peru. "To ważny pochówek"

Niezwykłe znalezisko w Peru. "To ważny pochówek"

Źródło:
Reuters, PAP

Ogromny wir pojawił się w czwartek w Krzyżowicach w województwie śląskim. Po południu nad jedną z dróg utworzył się lej, który w efektowny sposób unosił masy piasku nad ziemią.

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad 200 razy interweniowały polskie służby w związku ze skutkami intensywnych opadów deszczu i burz, jakie przechodziły w ostatnich godzinach nad Polską. Jak przekazał TVN24 rzecznik Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej zgłoszenia nie dotyczyły żadnych poważnych zdarzeń.

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, Bielskie Drogi, tvnmeteo.pl

Ogromny bolid pojawił się nad brazylijskim stanem Rio Grande do Sul. Według lokalnych ekspertów mógł to być największy zarejestrowany meteor w tym regionie. Obecnie trwają poszukiwania jego szczątków.

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Źródło:
CNN, TVN24, G1 Globo

Objawy pojawiają się przeważnie od 6 do 12 godzin od momentu zatrucia. Większość pacjentów początkowo uskarża się na biegunkę, wymioty i ból głowy, u części występuje nadmierne pocenie się, odrętwienie czy ból w obrębie mięśni i stawów. Później dochodzą dziwniejsze objawy: metaliczny, palący smak w ustach czy poczucie, że ciepłe powierzchnie są lodowato zimne. Skóra zaczyna intensywnie swędzieć, serce nieregularnie bije. Większość objawów utrzymuje się przez kilka dni, ale niektóre mogą prześladować pacjentów przez tygodnie lub miesiące, niekiedy dłużej. Czasami wracają one ze wzmożoną siłą, na przykład po spożyciu alkoholu.

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Źródło:
TVN24+

Od soboty turyści ponownie będą mogli zwiedzać Jaskinię Mroźną w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. Każdego roku to miejsce jest zamykane na okres zimowy, który przypada na okres od 1 listopada od 25 kwietnia. W tym czasie służy jako schronienie dla zimujących nietoperzy.

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Źródło:
PAP, TPN

Blisko 156 milionów Amerykanów żyje na obszarach, gdzie powietrze zawiera niebezpieczne dla zdrowia stężenie zanieczyszczeń - wynika z najnowszego raportu Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Schorzeń Płuc. Prócz niepokojących danych eksperci zwracają też uwagę na ostatnie decyzje amerykańskiej administracji, które mogą pogłębić problem walki ze smogiem.

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Źródło:
ALAS, PAP, THE Guardian, NPR, CBS News

Ulewy spowodowały zejście osuwiska w środkowym Ekwadorze. Jak podały lokalne media, ruchome masy ziemi uszkodziły kilkanaście domów, a 50 osób zostało ewakuowanych. Osuwisko spowodowało także konieczność zamknięcia biegnącej w pobliżu autostrady E30.

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Źródło:
Ecuavisa, laprensa.com.ec

Dwa duże pożary szaleją w środkowym Izraelu. Ogień zniszczył domy w niektórych miejscowościach, konieczne były ewakuacje. Wiatr kieruje płomienie w kierunku Jerozolimy. Jak podały lokalne media, w walce z żywiołem rannych zostało trzech strażaków.

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Źródło:
Reuters, The Jerusalem Post

Trzęsienie ziemi zakłóciło program na żywo w jednej z tureckich stacji telewizyjnych. Wstrząsy o magnitudzie 6,2 zatrzęsły całym studiem nagraniowym. Jak podał prowadzący, aktywność sejsmiczna była wyczuwalna już wcześniej.

Zamieszanie w programie na żywo. Nagranie

Zamieszanie w programie na żywo. Nagranie

Źródło:
Reuters, Ekol TV, tvnmeteo.pl

Po środowym trzęsieniu o magnitudzie 6,2 Stambuł nawiedziła seria wstrząsów wtórnych. Chociaż pierwsza ocena skutków wykazała, że nie doszło do poważnych uszkodzeń, trzęsienia wywołały panikę wśród mieszkańców miasta. Około 150 osób doznało obrażeń podczas wyskakiwania z trzęsących się budynków.

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, EMSC, PAP, BBC, TGRT

Pożar wybuchł we wtorek na terenie amerykańskiego stanu New Jersey. Z powodu rozprzestrzeniającego się ognia ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto też odcinek jednej z najruchliwszych autostrad.

Ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto ruchliwą autostradę

Ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto ruchliwą autostradę

Źródło:
PAP, Reuters, CNN

We wtorek doszło do erupcji najwyższego wulkanu w Europie. Tryskająca z krateru lawa rozświetliła nocne niebo. Etna znów niepokoi mieszkańców Sycylii.

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Źródło:
Reuters, lasicilia.it, ilmeteo.it

Chiny rozważają budowę elektrowni jądrowej na Księżycu. Miałaby ona zasilać Międzynarodową Stację Badawczą na Księżycu (ILRS), projekt powstający pod egidą chińskiej i rosyjskiej agencji kosmicznej.

Chiny z Rosją chcą zbudować elektrownię jądrową na Księżycu

Chiny z Rosją chcą zbudować elektrownię jądrową na Księżycu

Źródło:
Reuters, PAP

Fala upałów nawiedziła Pakistan. We wtorek w największym mieście tego kraju - Karaczi - temperatura sięgnęła 41 stopni Celsjusza. Władze ostrzegają przed spiekotą, która może zagrażać zdrowiu i życiu.

"Jest piekielnie gorąco". Ponad 40 stopni na termometrach

"Jest piekielnie gorąco". Ponad 40 stopni na termometrach

Źródło:
Reuters, thenews.com.pk, arynews.tv