Wigilia - kiedy obchodzimy? Potrawy wigilijne, życzenia bożonarodzeniowe i pomysły na prezenty

Aktualizacja:
Źródło:
gov.pl, PWN, histmag.org
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"tvn24
wideo 2/4
Astronom Jerzy Rafalski o tym, jak wypatrzeć "pierwszą gwiazdkę"tvn24

Wigilię co roku obchodzimy 24 grudnia. Jest to dzień rozpoczynający Święta Bożego Narodzenia, czyli okres pełen niezwykłych tradycji. Co oznacza słowo Wigilia? Odpowiadamy na pytania - jakie potrawy przygotować na ten dzień i jakie złożyć życzenia bożonarodzeniowe?

● Tradycyjnie na wigilijnym stole znajduje się dwanaście potraw. ● Kolędy zgodnie z tradycją zaczyna się śpiewać po Pasterce. ● Wigilia w 2021 roku będzie w piątek 24 grudnia.

Wigilia - definicja. Kiedy jest Wigilia?

Słowem „wigilia” w liturgii chrześcijańskiej określa się dzień poprzedzający ważne święto. Najczęściej jednak chodzi o dzień poprzedzający Boże Narodzenie, czyli o wigilię Bożego Narodzenia, nazywaną właśnie powszechnie Wigilią. Co oznacza samo słowo „wigilia”? Pochodzi ono z języka łacińskiego i oznacza „stróżowanie”, „czuwanie nocne przed dniem świątecznym”

Wigilia Bożego Narodzenia to święto, które co roku przypada na ten sam dzień - 24 grudnia. W 2022 roku będzie to sobota.

Czas poprzedzający Wigilię nazywany jest adwentem. Obejmuje on cztery niedziele, a jednym ze sposobów odliczania czasu do Wigilii jest kalendarz adwentowy

Zgodnie z tradycją do wigilijnej wieczerzy zasiada się, kiedy na niebie pojawia się „pierwsza gwiazdka”. Jest to określenie potoczne i nie do końca precyzyjne, ponieważ najczęściej „pierwszą gwiazdką” na niebie jest planeta - może to być między innymi Wenus, Jowisz czy Mars. Tej „pierwszej gwiazdki” wypatrywać można najczęściej już około godziny 16.

„Pierwsza gwiazdka” to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, która według Biblii zwiastowała narodziny Jezusa. To ją na wschodniej stronie nieba zobaczyli Trzej Królowie

Zgodnie z obyczajami, wieczerza wigilijna rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii. Który fragment Biblii czytamy w Wigilię? Przyjęło się, że jest to fragment - Łk 2, 1-14 (Ewangelia Łukasza, rozdział drugi, wersety 1-14). Następnie na znak pojednania następuje przełamanie się opłatkiem, podczas którego wszyscy składają sobie życzenia. Później wszyscy siadają przy stole i spożywają potrawy wigilijne. Ważnym, w szczególności dla dzieci, momentem Wigilii jest otwieranie prezentów, które zostawił pod choinką (w zależności od regionu Polski) - święty Mikołaj, aniołek, dzieciątko lub Gwiazdor.

Wigilijny opłatekPAP

Kiedy jest Boże Narodzenie?

Według tradycji chrześcijańskiej Boże Narodzenie upamiętnia narodziny Jezusa Chrystusa. Święto to przypada co roku na ten sam dzień - 25 grudnia.

ZOBACZ TEŻ >> Boże Narodzenie w weekend. Czy należą się dodatkowe dni wolne?

Potrawy wigilijne

Katolików tradycyjnie w Wigilię obowiązywał post, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Od 2003 roku takiego obowiązku już nie ma, jednak biskupi nadal zachęcają do zachowania postu. 

Co ugotować na Święta Bożego Narodzenia? Według tradycji na wigilijnym stole powinno znaleźć się dwanaście potraw i jedno nakrycie więcej niż przewidywana liczba osób. Nakrycie przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa, zbłąkanego wędrowca. Tradycyjne potrawy będą się różnić w zależności od regionu Polski. 

Najpopularniejsze potrawy wigilijne: - barszcz z uszkami, - smażony karp, - kapusta z grochem, - pierogi z kapustą i grzybami, - kompot z suszonych owoców, - kutia, - kulebiak, - ryby przygotowane na różne sposoby. W Boże Narodzenie tradycyjnie na stole pojawiają się już mięsne potrawy - pieczenie, pierogi z mięsem, schaby, golonki, boczki, pasztety czy szynki.

Kolędy polskie

W Kościele katolickim kolędy zaczyna się śpiewać od Pasterki, czyli uroczystej mszy odprawianej najczęściej o północy w nocy z 24 na 25 grudnia. 

Do kiedy śpiewa się kolędy? Tradycyjnie kolędy śpiewa się do 2 lutego, czyli do Matki Bożej Gromnicznej.

Pierwsze zapisy melodii i tekstów kolęd pochodzą z XV i XVI wieku. Wśród obecnie popularnych polskich kolęd wymienić można: „Wśród nocnej ciszy”, „W żłobie leży”, „Przybieżeli do Betlejem”, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”, „Lulajże, Jezuniu”, „Jezus Malusieńki”, “Gdy śliczna Panna”, „Dzisiaj w Betlejem”, „Gdy się Chrystus rodzi” czy „Bóg się rodzi, moc truchleje”.

Życzenia bożonarodzeniowe

Życzenia świąteczne składane są osobiście przy wigilijnym czy świątecznym stole. Jednak nie zawsze jest możliwość, żeby spotkać się z bliskimi czy dalszymi znajomymi lub rodziną osobiście. Warto jest wysłać wcześniej kartki świąteczne - zrobione osobiście lub kupione gotowe - z odręcznie wypisanymi życzeniami. To piękna tradycja, którą warto pielęgnować. Starsze osoby na pewno docenią taki gest, a młodsze może zarażą się sztuką wysyłania kartek lub pisania listów.

Możliwości złożenia życzeń jest oczywiście więcej. Można dzwonić w święta do bliskich, do osób, z którymi nie jest się aż tak blisko, można wysłać wiadomość przez portale społecznościowe czy napisać maila. Niektórzy lubią wysyłać tradycyjne życzenia bożonarodzeniowe, inni lubują się w śmiesznych wierszykach.

Jak napisać tradycyjne życzenia? Podajemy przykładową treść życzeń:

Spokojnych, radosnych i zdrowych Świąt Bożego Narodzenia oraz niezapomnianego i niepowtarzalnego sylwestra. Niech Nowy Rok będzie pełen wyzwań, ale też spełnionych marzeń. Najlepsze życzenia dla całej rodziny.

Prezent na święta

Świąteczne prezenty mogą spędzać sen z powiek wielu osobom. Dlatego też warto zacząć kompletować prezenty dla najbliższych jak najwcześniej. Często już wiele miesięcy wcześniej pojawiają się wskazówki odnośnie tego, z czego dana osoba by się ucieszyła. Pozwoli to też na rozłożenie świątecznych wydatków na kilka miesięcy.

Szukając prezentów dla najbliższych dobrze jest wziąć pod uwagę ich zainteresowania i upodobania. Osoba, która lubi rośliny, zapewne ucieszy się z kolejnego zielonego mieszkańca w domu. Warto jednak zrobić wcześniej wywiad i dowiedzieć się, jaką roślinkę chciałaby dostać, żeby się nie powtórzyła. Często osoby, które lubią czytać książki, wcale nie lubią ich dostawać. Dlaczego? Łatwo jest zduplikować książkę, którą obdarowywany już ma, lub po prostu nie trafić w jego gust czytelniczy. Taka osoba może też czytać na czytniku. 

Wiele osób doceni na pewno własnoręcznie przygotowane prezenty - albumy ze zdjęciami, słodkości, domowe peelingi, przetwory, kosze z ulubionymi produktami (alkoholami, kawami, herbatami). To tylko niektóre z pomysłów. Można też zainteresować się rękodziełem i znaleźć jakiś niepowtarzalny prezent - może filiżankę, świecę lub biżuterię?

Dla osób, którym po prostu trudno jest znaleźć odpowiedni prezent, powstała oferta kart podarunkowych do przeróżnych sklepów czy usług.

Święty MikołajPAP

ZOBACZ >> Świąteczne iluminacje w polskich miastach. Sprawdź, gdzie warto się wybrać

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  gov.pl, PWN, histmag.org

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni w pogodzie przyniosą stopniowe ocieplenie. W całej Polsce zaświeci słońce, a na termometrach zobaczymy ponad 15 stopni Celsjusza. A co z tak potrzebnymi o tej porze roku opadami deszczu?

Ciepło w drodze do Polski. A co z deszczem?

Ciepło w drodze do Polski. A co z deszczem?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Późnym wieczorem w środę ma dojść do deorbitacji rosyjskiej rakiety Sojuz-2.1b - poinformował popularyzator astronomii Karol Wójcicki. Prognozy co do dokładnego czasu wejścia obiektu w atmosferę nie są jeszcze do końca pewne, ale istnieje niewielkie ryzyko, że może się to stać nad Polską.

Możliwa deorbitacja rosyjskiego Sojuza nad Polską. Najnowsze prognozy

Możliwa deorbitacja rosyjskiego Sojuza nad Polską. Najnowsze prognozy

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli środę 19.03. Noc niemal w całym kraju upłynie pod znakiem mrozu. Środa zapowiada się słonecznie i bez opadów we wszystkich regionach Polski. Termometry pokażą nawet 12 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - środa, 19.03. To będzie kolejna mroźna noc

Pogoda na jutro - środa, 19.03. To będzie kolejna mroźna noc

Źródło:
tvnmeteo.pl

To nie koniec przymrozków. IMGW wydłużył ważność ostrzeżeń przed niską temperaturą, która będzie panować nocą i o poranku w kolejnych dniach. Miejscami alarmy będą obowiązywać nawet do soboty. Sprawdź, gdzie należy uważać.

Alarmy IMGW w całej Polsce. Będą ważne nawet do soboty

Alarmy IMGW w całej Polsce. Będą ważne nawet do soboty

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Burza Laurence daje się we znaki w części Hiszpanii. W Andaluzji znaleziono ciało kobiety, której auto porwały wody powodziowe. Dwie osoby nadal są poszukiwane. Wezbrane rzeki wymusiły ewakuację kilkuset osób. Służby musiały ratować ludzi z zalanych samochodów, a także łodzi.

"To stało się znowu w tak krótkim czasie", "spędziliśmy noc, nie śpiąc"

"To stało się znowu w tak krótkim czasie", "spędziliśmy noc, nie śpiąc"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, El Pais

Zimy w tym roku w Polsce - poza obszarami górskimi - próżno było szukać. Brak pokrywy śnieżnej i małe opady deszczu w czasie tej pory roku to zły prognostyk na wiosnę, która w kalendarzu zacznie się już za kilka dni. Eksperci z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) zwracają uwagę na dwa zjawiska, które mogą stanowić spore zagrożenie dla roślin w naszym kraju. Chodzi o wysmalanie i wypieranie.

Wysmalanie i wypieranie zagrażają roślinom w Polsce

Wysmalanie i wypieranie zagrażają roślinom w Polsce

Źródło:
IMGW-PIB, tvnmeteo.pl

W jednym z australijskich parków znaleziono jadowitego węża z trzema kłami zamiast dwóch. Nietypowa cecha tego osobnika zdradnicy śmiercionośnej pozwala mu na produkcję większej ilości jadu, co sprawia, że jest on jeszcze bardziej niebezpieczny. Pracownicy parku mają pewne hipotezy, skąd mógł wziąć się dodatkowy kieł.

Ten wąż "może być najbardziej niebezpieczny na świecie"

Ten wąż "może być najbardziej niebezpieczny na świecie"

Źródło:
Live Science, tvnmeteo.pl

Do Turcji zmierza bardzo zimne powietrze, pochodzące z bieguna północnego. Nie tylko mocno się ochłodzi - w najbliższych dniach pojawią się tam intensywne opady śniegu. Ich suma pod koniec tygodnia może sięgnąć 90 centymetrów.

Szykuje się potężny atak zimy na Turcję

Szykuje się potężny atak zimy na Turcję

Źródło:
tvnmeteo.pl, yenisafak.com, milliyet.com.tr

Stany Zjednoczone podsumowują miniony weekend, który upłynął pod znakiem niebezpiecznej pogody - tornad, burz i wichur. Potwierdzono, że wzrósł bilans ofiar śmiertelnych. Są miasta, w których z powierzchni Ziemi zniknęły całe dzielnice.

Załamanie pogody w USA. Nie żyje ponad 40 osób

Załamanie pogody w USA. Nie żyje ponad 40 osób

Źródło:
PAP

W ostatnich dniach w Stanach Zjednoczonych panowała bardzo niebezpieczna pogoda. Przez kraj przetaczały się nawałnice. Podróżujący z Tennessee do Teksasu mieli okazję zobaczyć, jak wygląda latanie samolotem w otoczeniu ciemnych chmur i błyskających co chwila piorunów.

Nagrał burzę z pokładu samolotu

Nagrał burzę z pokładu samolotu

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Niebezpieczna burza Laurence przyczyniła się do wielu utrudnień na Półwyspie Iberyjskim. W Portugalii pojawiły się wichury i trąby powietrzne, ostrzega się także przed bardzo wysokimi falami. Miejscami konieczne było wstrzymanie ruchu samolotowego, na drogach panują utrudnienia w związku z walającymi drzewami, które powyrywał silny wiatr.

Problemy lotniska na Maderze, trąby powietrzne nad Algarve

Problemy lotniska na Maderze, trąby powietrzne nad Algarve

Źródło:
PAP
Co pogoda robi nam z mózgiem?

Co pogoda robi nam z mózgiem?

Źródło:
Magazyn TVN24
Premium

Burza Laurence uderzyła w poniedziałek w Półwysep Iberyjski. Przyniosła ze sobą intensywne opady deszczu. Po ulewach rzeka Guadiamar wylała, pod wodą znalazła się część gminy Sanlúcar la Mayor w prowincji Sewilla. Lokalna policja i Gwardia Cywilna ewakuowały stamtąd 40-osobową ekipę filmową, która kręciła sceny w pobliżu rzeki.

Po ulewach wylała rzeka, ewakuowano ekipę filmową

Po ulewach wylała rzeka, ewakuowano ekipę filmową

Źródło:
elmundo.es, elconfidencial.com, larazon.es

Mocno sypnęło śniegiem w centralnej i północnej części Korei Południowej. Trudne warunki atmosferyczne spowodowały, że część dróg została zamknięta. Miejscami spadło ponad 40 centymetrów śniegu.

Zamknięte drogi, auta uwięzione w zaspach. Atak zimy

Zamknięte drogi, auta uwięzione w zaspach. Atak zimy

Źródło:
koreaherald.com, koreajoongangdaily.joins.com

Jeden z mieszkańców Alabamy uchwycił na nagraniu, jak trąba powietrzna wyrzuca w powietrze budynki. Mitch Norred, autor tego wideo, powiedział w rozmowie ze stacją CNN, że tornado zbliżyło się do niego na odległość blisko 100 metrów i zwaliło z nóg.

Bliskie spotkanie z nadciągającym żywiołem. Nagranie

Bliskie spotkanie z nadciągającym żywiołem. Nagranie

Źródło:
CNN

Psy zaprzęgowe biegnące po roztopionym lodzie mogą wkrótce stać się coraz częstszym widokiem. Wykonane prawie sześć lat temu zdjęcie pokazuje skalę problemu, jakim jest utrata arktycznego i antarktycznego lodu - wyjaśnił jego autor Steffen Olsen w rozmowie z BBC. Od lat na świecie maleje powierzchnia lodu morskiego.

"Wiele osób uznało to zdjęcie za piękne. Dla mnie było przerażające"

"Wiele osób uznało to zdjęcie za piękne. Dla mnie było przerażające"

Źródło:
BBC, tvnmeteo.pl

Do norweskiej rzeki Sandvikselva wyciekły toksyczne substancje. Władze wezwały mieszkańców do powstrzymania się od kąpieli, a także wędkowania. Ekolodzy obawiają się o dobrostan pobliskiego rezerwatu przyrody. Za przyczynę zdarzenia uważa się awarię stacji transformatorowej.

Toksyczne chemikalia wyciekły do rzeki. Zakaz kąpieli, zagrożony rezerwat przyrody

Toksyczne chemikalia wyciekły do rzeki. Zakaz kąpieli, zagrożony rezerwat przyrody

Źródło:
PAP, TV2

Bilans ofiar śmiertelnych serii tornad, jaka przeszła nad Stanami Zjednoczonymi, wzrósł do co najmniej 39. Najsilniejszej trąbie, zaobserwowanej w Arkansas, towarzyszyły porywy powyżej 300 kilometrów na godzinę. Mieszkańcy dotkniętych terenów rozpoczęli niełatwy proces sprzątania po burzach.

Wiatr rozpędzał się do ponad 300 km/h. "Przykryliśmy dzieci własnymi ciałami, byliśmy przerażeni"

Wiatr rozpędzał się do ponad 300 km/h. "Przykryliśmy dzieci własnymi ciałami, byliśmy przerażeni"

Źródło:
CNN, CBS News, WJTV

W Bieszczadach utworzono nowy rezerwat przyrody o nazwie Dziurkowiec. Jego powierzchnia wynosi ponad 189 hektarów, na jego terenie rosną traworośla i ziołorośla połoninowe oraz buczyna karpacka. To najwyżej położony rezerwat przyrody na Podkarpaciu.

Podkarpacie ma nowy rezerwat przyrody

Podkarpacie ma nowy rezerwat przyrody

Źródło:
PAP

Poniedziałek powitał mieszkańców części kraju zabielonymi krajobrazami. Według prognoz, w ciągu dnia nadal możemy spodziewać się przelotnych opadów śniegu. Na Kontakt24 otrzymaliśmy pogodowe relacje.

Zima nie odpuszcza. W tych miejscach zrobiło się biało

Zima nie odpuszcza. W tych miejscach zrobiło się biało

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Żubry spacerujące w promieniach wschodzącego słońca - takie wideo otrzymaliśmy na Kontakt24. W Puszczy Knyszyńskiej, gdzie wykonane zostało nagranie, żyje ponad trzystu przedstawicieli tego majestatycznego gatunku.

Żubry witają wschód słońca. Wyjątkowe nagranie

Żubry witają wschód słońca. Wyjątkowe nagranie

Źródło:
Kontakt24, Nadleśnictwo Supraśl, tvnmeteo.pl

Nad Europą zaczyna się tworzyć bariera wyżowa, której skutki odczujemy od razu po weekendzie. Jakie wartości na termometrach nam przyniesie? Sprawdź długoterminową pogodę na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Kiedy będzie ciepło?

Pogoda na 16 dni. Kiedy będzie ciepło?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Silny wiatr i wysokie fale spowodowały w poniedziałek tymczasowe wstrzymanie przeprawy promowej przy moście Siennickim w Gdańsku. Podmuchy w Zatoce Gdańskiej wynoszą 70 kilometrów na godzinę. W poniedziałek na Pomorzu obowiązują ostrzeżenia meteorologiczne IMGW.

Wietrzna turbulencja nad Polską. Wstrzymano przeprawę promową

Wietrzna turbulencja nad Polską. Wstrzymano przeprawę promową

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Już w tym tygodniu przywitamy astronomiczną i kalendarzową wiosnę. Kiedy dokładnie przypadnie moment równonocy wiosennej? Koniec marca to także doskonały czas na prowadzenie obserwacji nieba - nie tylko nocą.

Początek astronomicznej wiosny tuż-tuż. Warto będzie spojrzeć w niebo

Początek astronomicznej wiosny tuż-tuż. Warto będzie spojrzeć w niebo

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

We włoskich Dolomitach w niedzielę zeszła potężna lawina. Żywioł porwał czteroosobową grupę narciarzy. Dwie osoby są w stanie krytycznym.

Lawina w Dolomitach porwała grupę narciarzy

Lawina w Dolomitach porwała grupę narciarzy

Źródło:
Reuters